مرکز بین المللی مطالعات صلح – IPSC
مشارکت بالای مردم ایران در انتخابات ریاست جمهوری با توجه به تحولات اخیر منطقه‌ای و در پرتو تغییرات قابل ملاحظه برآوردها و محاسبات نظامی کشورهای متخاصم را تحت‌الشعاع قرار می‌دهد. در این بین با توجه به پیروزی دوباره دکتر حسن روحانی در انتخابات ریاست جمهوری در ایران برای بررسی بیشتر تاثیرات منطقه ای و بین المللی آن در روابط خارجی گفتگویی داشته ایم:
واژگان کلیدی: تاثیرات، منطقه ای ، بین المللی، پیروزی، دکتر روحانی ، روابط خارجی ، مسائل بین المللی
مرکز بین المللی مطالعات صلح: این حجم حضور و میزان مشارکت فارغ از پیروزی آقای روحانی چه تأثیری در حوزه‌های منطقه‌ای دارد؟
پیروزی آقای روحانی را هم در بعد داخلی و هم در بعد منطقه‌ای و هم در بعد بین‌الملل می‌توان مورد ارزیابی قرار داد. در بعد داخلی مسیر و جریانی که آقای روحانی در ۴ سال گذشته پیگیری کرده و به تعبیر خود ایشان آوار برداری‌ای از تخریب‌هایی (که در بعد داخلی) انجام دادند و کشور را به برهه‌ای رسانده‌اند که از این به بعد بتوانند توسعه اقتصادی و همه جانبه در کشور داشته باشند. در بعد بین‌الملل همانطور که در سخنان آقای رییس جمهور مطرح شده ایران توانست در دور نخست شرایط اسلام‌هراسی، ایران‌هراسی و شرایطی امنیتی‌ای که بر ضد ایران حاکم شده بود را لغو و وارد فضای بین‌الملل شود و سپس مراوداتی داشته باشد. چنانچه ۹۵ آقای رئیس جمهور در سال ۱۴تا ۱۵ ملاقات با سطوح بالای رئيس‌جمهور و نخست‌وزیران مهم و مطرح دنیا برگزار کرد. این نشان‌دهنده‌ی موقعیت و پرستیژ و شرایط ایران برای ورود به بازی بین‌المللی (که می‌تواند همکاری بیشتر ایران را شکل دهد و روابط ایران با کشورهای مختلف بهبود بخشد و نقش‌آفرینی بیشتری را ایران به عنواان بازیگر منطقه‌ای داشته باشد) داشته باشد.
مرکز بین المللی مطالعات صلح: با توجه به افزایش میزان رأی آقای روحانی و افزایش میزان رأی‌دهندگان چه تأثیری بر روابط ایران با بازیگران اروپایی و روسیه و چین چیست؟
دنیای امروز در یک سیستم ملاک مشروعیت و مشروعیت در دموکراسی‌های امروز دنیا به گونه ای است که هر چه مردم پشتوانه‌ی بیشتری برای حاکمین خود باشند این مشروعیت بالاتر است. اما عمده حمایت‌های مردمی از حاکمیت و سیستم دمکراسی اولا سرمایه اجتماعی برای اداره امور بیشتر است و حیثیت بین المللی آن نظام بالاتر است. امروز آقای روحانی با رأی قابل توجهی و حضور عظیم مردم موجب شده هم حیثیت بین‌المللی ایران افزایش یابد و هم توان چانه‌زنی ما در دنیا افزایش می‌یابد و نهایتاً ما قادر خواهیم مسائلمان را با سهولت بیشتری حل و فصل کنیم.
در دولت یازدهم هم ما شاهد بودیم که وزیر خارجه ما با توان بیشتری گفتگو و مذاکره می‌کرد، این مذاکره هم پشتوانه‌های مردمی و نظامی و موقعیت ژئوپلتیک کشور است و مسائل دیگری (که قدرت چانه‌زنی و توان مذاکره را علاوه بر توانمندی‌های شخصی رئیس جمهور و تیم وی و وزیر خارجه می‌دهد) که بتواند با قدرت بیشتری مذاکره کند. در این دوره که ایشان رأی بیشتری آورده باید بتواند بهتر شرایط کشور را پیش ببرد و مذاکرات قوی‌تری را برای حل و فصل امور خود داشته باشد. بنابراین یعنی تا کنون بیشتر تمرکز بر موضوع برجام و پنج به علاوه یک بود، البته تبعات آن شامل تمام کشورهای دنیا می‌شد و چون قطعنامه‌های تحریم اقتصادی تمام کشورهای دنیا را موظف می‌کرد در این تحریم شرکت کنند، وقتی برداشته شد طرف مذاکره اعضای شورای امنیت بودند و وقت بالایی گذاشتند و وقتی ایران توانست در مقابل حمله‌ی آنها شرایط را به جایی برساند که توافقات خود را با قطعامه دیگر شورای امنیت تضمین کند ( نه تنها قطعنامه‌های تحریمی پیشین را از بین ببرد) بلکه با یک قطعنامه جدید تعهداتشان را تضمین کنند.لذا انتظار می‌رود سیاست خارجی ما ابعاد بیشتری را در بر بگیرد.
مرکز بین المللی مطالعات صلح: تأثیر انتخابات اخیر بر کاهش ایران‌هراسی در سطح منطقه‌ای چیست؟
در بعد منطقه‌ای اخیرا آقای ترامپ در اولین سفر خارجی خود به عربستان رفت. مشخص است که از قبل برنامه‌ای را طراحی کرده بودند که بتوانند عربستان را در منطقه تقویت کنند و نه تنها عربستان بلکه آن چه که پشتیبانی‌های تکنولوژیک و اسلحه امریکا و پول عربستان بتواند سیاست تقابل با ایران در پیش بگیرد، اما با روی کار آمدن آقای روحانی و طبق وعده وی تیم او می توانند تحریم‌های غیرهسته‌ای را حذف کنند. معنای آن این است که زمینه حل مسائل با امریکا حل و برخی مسائل را حل کنند.
در مورد سوریه نتایج آستانه قزاقستان را قاعدتاً وقتی به ژنو بردند باید به نتیجه میرسید، مخالفان در آستانه تمایل نشان دادند که مذاکراتی سوری سوری تحت برنامه همکاری با ایران را پیش ببرند اما مذاکرات ژنو به نتیجه نرسیده‌است و معنای این است که اما منتظر بودند تا نتایج ریاست‌جمهوری ایران معلوم شود.. در بعد منطقه‌ای می تواند شرایط مساعدی فراهم شود تا نتایج بهتری کسب شود.
در این بین پیروزی دکتر روحانی زمینه‌ی بسیار مثبتی است و شرط لازم است، اما کافی نیست . کافی جایی است که هماهنگی‌ها در داخل هم صورت بگیرد. اما اگر تخریب کنند یا چون گذشته به سفارت عربستان حمله کنند، این تخریب‌ها قاعدتا توان زیادی از سیاست خارجی کشور می گیرد تا بتوانیم توطئه‌هایی که دیگران علیه ایران طراحی می‌کنند را خنثی کنیم. یعنی اگر سیاست خارجی ما این توان را دارد که با کشورهای مختلف و در صحنه‌های مختلف قوی بتواند صحبت کند (و همچنان که وزیر خارجه ما در پارلمان اروپا و در محافل مختلف چنان محکم صحبت کرد) آنها نشات گرفته از پشتوانه قدرت ملی پشت سر ایشان است. اگر این ناهماهنگی‌های داخلی در مواردی ادامه پیدا کند (که با توجه به شرایط موجود به نظر می‌اید که زمینه‌ای برای به وجود آمدن نداشته باشد) انتظار و امید این است که دستگاه دولتی ما و سیاست خارجی ما و وزارت خارجه با قدرت بیشتری اهداف خود را تعقیب کند. یعنی اگر هماهنگی‌های لازم پشت ایشان باشد، ایشان می‌تواند محکم‌تر عمل و موضع بگیرند.
