مركز بين المللي مطالعات صلح – IPSC
حمد بن عیسی شاه بحرین ۲۲ ژانویه برای پایان دان به بحران دو ساله این کشور از مخالفان دعوت به مذاکره کرد. این دعوت با استقبال برخي از اپوزیسیون و امریکا ، انگلیس، اتحادیه اروپا و دبیر کل سازمان ملل مواجه شد. این در حالیست که دعوت مشابه حکومت در تابستان سال ۲۰۱۱ بدلیل عدم جدیت حاکمیت و عقب نشینی اپوزیسیون به شکست انجامیده بود. در اين بين براي بررسي علت مطرح شدن دو ملیتی بودن مخالفان، دعوت به تشکیل دولت انتقالی، دعوت به مذاکره، احتمال رويكرد مسلحانه، وضعيت موجود انقلاب و رويكرد حزب عمل اسلامي گفتگويي با دكتر راشد الراشد از رهبران انقلابي و از اعضای شورای مرکزی حزب عمل اسلامي بحرين داشته ايم:
كليد واژگان: طرح دولت انتقالي بحرين، حزب عمل اسلامي بحرين، رويكرد عربستان و امريكا در بحرين، رويكرد دولت، دعوت به گفتگو در بحرين
مركز بين المللي مطالعات صلح: حمد بن عیسی شاه بحرین ۲۲ ژانویه برای پایان دان به بحران دو ساله این کشور از مخالفان دعوت به مذاکره کرد. چه عواملی باعث شده حاکمیت بحرین مجددا از مخالفان دعوت به گفتگو کند؟
رژيم آل خليفه، آل سعود و امريكايي ها به دنبال راهي براي حل بحران در بحرين مي انديشند. دعوت آل خليفه هم نخستين بار نيست بلكه دهمين باري است كه دولت تلاش ميكند با مخالفان وارد گفتگو گردد. اما عدم جديت آل خليفه در زمينه گفتگو با مخالفان به گونه اي است كه بارها وعده داده که اقداماتی را برای اصلاح شرایط سیاسی اتخاذ کند و هر بار وعده‌های خود را انکار می‌کند. اگر نظام درباره طرح خود مصمم بود شرایط را برای برگزاری مذاکرات فراهم می‌کرد، اما ما نمي بينيم كه آل خليفه در اين زمينه جدي باشند. چرا كه اگر آل خليفه، آل سعود و امريكايي ها گفتگو بر محور حل بحران را مد نظر داشته باشند لاقل ارتش عربستان نبايد در بحرين بماند. همچنين رهبران سياسي و ديني نبايد در زندان باشند و مردم هم به گونه اي آزاد بتوانند اعتراض كنند. ما به عنوان مخالفان مي گوييم كه چگونه مي توان رهبران مخالفان را در زندان و يا بيرون از كشور نگه داشت و مذاكره كرد؟
مركز بين المللي مطالعات صلح: يعني طرح گفتگو با مخالفان از سوي دولت نوعي تبليغات رسانه اي در منظر جامعه بين المللي است؟
بله. آل خليفه گفتگو با مخالفان را براي رسانه ها و پيام به جامعه جهاني مطرح ميكند. يعني ما مذاكره مي خواهيم، اما مخالفان بحرين مذاكره نميكنند. آل خليفه با اين اقدامات تلاش مي كند تا با خريد زمان خواسته هاي مخالفان را به تعويق اندازد. ما مي گوييم كه رويكردهاي سياسي دست آل خليفه هم نيست بلكه در دست امريكايي ها است. در اين حال در مرحله كنوني براي رهايي از فشار سازمان هاي حقوق بشر در جهان (كه شروع به سخن گفتن از دولت بحرين، نقض حقوق بشر و عدم رعايت قوانين بين المللي ميكنند) گفتگو مطرح مي شود.
مركز بين المللي مطالعات صلح: وزیر دادگستری بحرین از ائتلاف اپوزیسیون این کشور خواست شش نماینده خود را مذاکرات معرفی کند. جدا از الوفاق که از اصل برگزاری مذاکرات استقبال کرد. رويكرد ساير احزاب سياسي بحرين به گفتگو با دولت چيست؟
احزاب مخالف دو گروه هستند گروهي از مخالفان گفتگو با دولت را مد نظر دارند و گروهي ديگر معتقدند كه هنوز الشعب يرد الاسقاط النظام مطرح است و هنوز به سرنگوني سياسي باور دارند. ما گفتگو با آل خليفه را بدون پاسخ گويي در مورد كشته شدن مخالفان، پيگيري اشخاص دستور دهنده كشتار مردم و… را قبول نمي كنيم. مردم هم هنوز در صحنه حضور دارند و ادامه دهنده انقلاب هستند و به جهانيان اعلام مي كنيم كه مردم تا سرنگوني آل خليفه ايستاده اند.
الوفاق يكي از گروه هاي سياسي مهم در بحرين است، اما رهبران مهمترين گروه هاي سياسي در (مانند استاد عبدالوهاب حسين رهبر جنبش وفا الاسلام، استاد حسن مشيمه رهبر جنبش حق، علامه شيخ علي رهبر جنبش عمل اسلامي) بحرين در زندان هستند. در اين حال بايد با رهبراني كه در زندان هستند و گروه هايي كه در زندان و يا بيرون هستند گفتگو انجام گيرد نه با گروه هايي كه به سرنگوني آل خليفه كاري ندارند. يعني گفتگو بدون احزاب مخالف عملي نيست و گفتگو با هر گروهي كه به مساله سرنگوني آل خليفه نه گفته است به جايي نميرسد. چرا كه هنوز هم مردم با شعار خواهان سرنگوني سرنگوني نظام هستند. گذشته از اين الوفاق از آغاز انقلاب دست به گفتگو با دولت زده و فكر ميكند با گفتگو حل مساله ايجاد ميشود، اما مردم مي گويند با اين دولت نمي توان گفتگو كرد و تعداد زيادي از مردم كشته شده اند. در اين حال با گذشت دو سال اين گفتگو ها هم به موفقيت نرسيده است.
مركز بين المللي مطالعات صلح: دعوت به مذاكره با استقبال برخي از اپوزیسیون و امریکا ، انگلیس، اتحادیه اروپا و دبیر کل سازمان ملل مواجه شد. آيا رويكرد كنوني اتحاديه اروپا و غرب فشار به دولت است؟
غرب از يك سو در رسانه هاي خود بر پشتيباني از حقوق بشر و گفتگو سخن مي گويد، اما در واقع پشتيبان آل خليفه و ديكتاتوري هست. روابط انگلیس و خاندان آل خلیفه جدای از مسائل سیاسی و نظامی ، تاریخی است. حضور افسران اطلاعاتي در بحرين، كمك به آل خليفه، سركوب مردم بحرين، حمايت امريكا از بحرين و سه برابر شدن نيروهاي دريايي امريكا در بحرين نسبت به قبل از انقلاب بحرين، رزمایش های مشترکی میان نیروهای آمریکایی و بحرینی و.. نشان ميدهد امريكا و اروپا به دنبال ماندن آل خليفه بنا به دلايلي همچون نفت و … هستند.
مركز بين المللي مطالعات صلح: دولت بحرين همواره می گوید که بسیاری از رهبران مخالفان، فعالان سیاسی و بازداشت شدگان دارای ملیت های دیگری نظیر انگلیس، کانادا و دیگر کشورها هستند و از دو ملیتی بودن مخالفان سخن می گوید. آيا مطرح شدن دو ملیتی بودن مخالفان نیز توسط وزیر کشور بحرین پیام تهدیدآمیزی به مخالفان است؟
آل خليفه هر بار با طرح مساله اي نوين طرح ميكنند. قبلا مي گفتند انقلاب بحرين انقلاب نيست، بلكه شيعه به طور مذهبي حركت كرده و دمكراسي ، عدالت اجتماعي و آزادي و … در آن جايي ندارد. همچنن گفته اند كه ايران در پشت سر حوادث ايران است و همچنين انقلابيان و رهبران انقلابي به نفع خارجي ها كار ميكنند. همه ي اين نكات را قبلا قذافي، مبارك، زين العابدين بن علي و… اشاره كرده اند. در حالي كه واقعيت بحران سياسي در بحرين بويژه پس از ريخت خون هاي بسيار اين است كه چرا ارتش آل سعود هنوز در بحرين است و امريكايي ها به سه برابر كردن نيروهاي خود در بحرين پرداخته اند؟ چرا گفتگوي جدي مطرح نشده است؟ و…
مركز بين المللي مطالعات صلح: يعني بين مخالفان در نگاه به دولت اختلاف موجود است؟
ما همه گروه هاي سياسي به تغيير ديكتاتوري اتفاق نظر داريم. مردم بحرين از آل خليفه خسته شده اند. اما نمي توان گفت در حالي كه مردم در خيابان ها هستند و هر روز بيش از 50 منطقه در بحرين به خيابان ها مي آيند و بر ضد نظام شعار مي دهند باقي ماندن آل خليفه اشكال ندارد.
مركز بين المللي مطالعات صلح: شیخ علی سلمان دبیرکل جمعیت اسلامی وفاق ملی بحرین، دعوت به تشکیل دولت انتقالی که نیمی از اعضای آن از مخالفان باشد و وضعیت را به سمت برقراری دموکراسی در کشور سوق دهد را پيشنهاد كرده است. نگاه شما به اين امر چيست؟
دولت انتقالي در بحرين يعني اينكه برخي گروه هاي سياسي با اين استدلال كه مردم خسته شده اند به گفتگو با دولت بپردازند. اما ما مي گوييم مردم خسته نمي شوند و رژيم هاي سياسي خسته مي شوند. چناچه كشورهاي عري و غربي به كمك آل خليفه آمده اند. به نگاه ما آينده اين انقلاب به نفع مردم است و تاكنون نيز مردم بحرين اهداف بزرگي را به دست آورده اند. حداقل همه جهان مي دانند در بحرين بحراني بزرگي بين مردم و دولت وجود دارد و جامعه جهاني ميداند آل خليفه روي قدرت و تفنگ بحرين را اداره ميكند. بنابراين ما دولت انتقالي را نمي پذيريم و تنها با دعوت مردم سرنگوني آل خليفه را ميخواهيم. چگونه مي توان با قاتلان مردم گفتگو كرد و در ميز مذاكره نشست. يعني جدا از الوفاق و چند گروه از انجمن هاي سياسي اي در بحرين كه از آغاز انقلاب تا كنون به سرنگوني نظام نه گفته اند ديگر گروه هاي سياسي از دولت انتقالي حمايت نكرده اند و اين امر را قبول نمي كنند. در اين حال حتي دولت آل خليفه هم از دولت انتقالي استقبال نكرده و هدف از مساله گفتگو دنبال سركوب مردم است.
مركز بين المللي مطالعات صلح: دولت در تبعيد بحرين نيز جايگزيني براي حل مساله بحرين نباشد؟
اين مساله با ماندن آل خليفه در قدرت و راس نظام قابل جايگزيني نيست.
مركز بين المللي مطالعات صلح: در انقلاب بحرين رويكردهاي مختلفي از مسالمت آميز تا مسلحانه وجود دارد. آيا حزب شما به رويكرد مسلحانه هم اعتقاد دارد؟
همه گزينه ها اكنون مطرح است اما چون بحرين خيلي كوچك است و 600 كيلومتر مربع با جمعيت زير يك ميليون نفر رويكرد مسلحانه با وجود ارتش عربستان، امريكا و …. ائتلاف بين المللي سخت است. براي نخستين بار چنين ائتلافي براي سركوب مردم در بحرين شكل گرفته است. تعجب آن است در حالي كه در بقيه كشورهاي ائتلافهاي جهاني براي مقابله با دولت ها بوده است در بحرين بر ضد مردم و به نفع رژيم براي سركوب مردم است.
مركز بين المللي مطالعات صلح: شما به عنوان يكي از رهبران حزب عمل اسلامي چه رويكردي براي مقابله با آل خليفه مناسب مي دانيد؟
همه گروه هاي سياسي زندگي در زير سايه ديكتاتوري را قبول نمي كنند. حال برخي گروه ها بر اين نظرند كه رژيم سياسي را عادلانه اصلاح ميكنند. اما بايد گفت آل خليفه ديكتاتوري و مستبد است و ما بايد يك راه را بيابيم كه آزادي و دمكراسي را پيدا كنيم. از احزاب شيعه فقط الوفاق به دنبال گفتگو است. احزاب سني يا هوادار آل خليفه و يا گفتگو با آن هستند. احزابي همانند حزب عمل اسلامي معتقدند مردم بالاتر از احزاب سياسي خود هستند. مردم هم هر روز شعار رنگوني نظام سر مي دهند. ما معتقديم كه بايد نظرات مردم را مد نظر داشت. در كنار حزب ما جنيش وفا اسلامي با رهبري عبداوهاب حسين، جنبش حق با رهبري حسن مشيمه ، جنبش خلاص با رهبري عبدالرئوف شيعب در لندن و جنبش احرار اسلامي با رهبري دكتر سعيد الشهابي به سمت سرنگوني آل خليفه رفته اند.
مركز بين المللي مطالعات صلح: مدل مطلوب مد نظر حزب شما براي آينده بحرين چيست؟
مهمترين هدف ما اكنون سرنگوني آل خليفه است. بعد از سرنگوني ان نظام ما مشكلي نداريم كه مردم بخواهند جمهوري اسلامي داشته باشند يا نه. ولي مي توانيم بگوييم كه به خاطر اكثريت مردم شيعه كشور مي توان به بنيانگذاري رژيم اسلامي فكر كرد، اما اين مساله بعد از مساله سرنگوني آل خليفه است. در اين حال ما همچنين به ساختار مشروطه سلطنتي اعتقادي نداريم. گذشته از اين مهمترين مساله اي كه ما طرح ميكنم سرنگوني نظام پادشاهي آل خليفه است. همه بحران هاي مردم و مشكلات سياسي دويست ساله به خاطر ماندن آل خليفه در نظام سياسي است. حل همه مشكلات در بحرين با سرنگوني آل خليفه متصور است. همچنين باقي ماندن آل خليفه به معني باقي ماندن مشكلات سياسي است. ما به جايي رسيده ايم كه اصلا نمي توان با آل خليفه زندگي كرد.
مركز بين المللي مطالعات صلح: آينده انقلاب بحرين را به چه سمتي پيش بيني مي كنيد؟
تا زماني كه مردم در صحنه هستند مطمئنم كه به پيروزي ميرسند و رژيم هاي سياسي ميروند اما مردم مي مانند. ما مطمئنيم كه مردم اهداف زيادي را به دست آورده اند و به طور قطع ما به پيروزي ميرسيم
گفتگو از : فرزاد رمضاني بونش
