دکتر گلناز سعیدی
عضو هیئت علمی دانشگاه
مركز بين المللي مطالعات صلح-ipsc
چکیده
از زمانی که دولت اسرائیل در سال 1948 تأسیس شد به عنوان نتیجه ایدئولوژی صهیونیستی و جنبش سیاسی صهیونیستی، تفرقه و مناقشه ماهیت جامعه اسرائیل و سیاست این کشور را مشخص کرده است. در داخل اسرائیل، گروههای مذهبی زیادی وجود دارند که با دولت اسرائیل و جامعه اسرائیل تعامل متفاوتی دارند، هر کدام از آنها با سیستمهای اعتقادی و شیوههای زندگی خاص، روشهایی را برای حفاظت یا پیشبرد این فضاها و فضاهای خاص، از جمله خشونت/مقاومت خشونتآمیز، به کار میگیرند.
یهودیان اسرائیل از گروهای همگن فاصله دارند. تقریباً همه یهودیان در اسرائیل خود را با یکی از چهار زیرگروه مذهبی اصلی خود می شناسند: هیلونی “سکولار”، ماسورتی “سنتی”، داتی “مذهبی” و هريدی “فراتحصیلی”. هیلونیم ها کمتر مذهبی هستند و تقریباً نیمی از یهودیان اسرائیل (49 درصد) را تشکیل می دهند. به طور کلی، داتیم (گاهی اوقات یهودیان ارتدوکس مدرن نامیده میشوند) عموماً از سنتهای یهودی پیروی میکنند، اما آنها بیشتر از حریدیم در جامعه مدرن ادغام شدهاند و از نظر سیاسی به سمت راست گرایش دارند، بهویژه در مورد مسائل مربوط به درگیری با فلسطینیها. ماسورتیم ها حد وسط مذهبی را اشغال می کنند، اما به نظر می رسد که سهم آنها در یهودیان اسرائیل در حال کاهش هست، در حالی که حریدیم ها سهم فزاینده ای (در حال حاضر 9٪) را تشکیل می دهند.این مقاله به بررسی احزاب موجود در اسرائیل که مرکز ثقل ساختار سیاسی رژیم اسرائیل می باشد پرداخته و سپس به میزان قدرت احزاب می پردازد.
کلید واژه: اسرائیل,احزاب,ایدئولوژی, صهیونیستی,سنت های یهودی,جامعه اسرائیل
مقدّمه
تاریخ احزاب سیاسی در اسرائیل، به دوران قبل از تشکیل رژیم صهیونیستی برمی گردد. محور مشترک کلّیه این احزاب، تشکیل «اسرائیل بزرگ» بود. صهیونیست ها طی دوران سرگردانی در اروپا، به دلیل ضدّیت عمومی مردم این قارّه نسبت به صفات و عملکردهای خاصّ سیاسی، اخلاقی یهودیان، به تأسیس هسته های اوّلیه تشکیلات سیاسی روی آوردند. در حقیقت، صهیونیست ها به موازات رسوخ در سیستم و شبکه های مالی جهانی، اقدامات گسترده ای در جهت تبدیل آن به قدرت سیاسی انجام دادند. لذا تاریخ برپایی احزاب صهیونیستی، به دوران قبل از جنگ جهانی اوّل برمی گردد. مرکز ثقل ساختار سیاسی رژیم اسرائیل را در مرحله نخست باید در وجود احزاب و میزان قدرت آنها جستجو کرد؛ چرا که احزاب، از جمله اصلی ترین مراکز قدرت در این کشور به شمار می آیند.
هر حزبی که قادر باشد اکثریت آراء را در انتخابات پارلمانی (کنیست) نصیب خود سازد، سرنوشت سیاسی اسرائیل را نیز به دست می گیرد. به بیانی دیگر، حزب، بر پارلمان، مقام نخست وزیری و هیئت دولت تکیه خواهد زد.
کلّیه تصمیمات و سیاست گذاری در احزاب، تنها توسط یک هیئت مشخّص رهبری کننده، تهیه و تصویب می شود و مجموعه کادرهای حزب، همچون سازمان ها و تشکیلات سیاسی چپ در یک بی هویتی آشکار به سر می برند. به طور کلّی، احزاب در اسرائیل به سه گروه احزاب راست گرا، چپ گرا و مذهبی تقسیم می شوند. در هریک از این سه گروه، چندین حزب کوچک و بزرگ قرار دارند. در کنار این احزاب، تعدادی گروه های کوچک وجود دارند که تمایل به صلح با اعراب داشته و در محافل سیاسی اسرائیل، به عنوان گروه های صلح طلب از آنها یاد می شود. تعدادی دیگر از احزاب اسرائیلی نیز قبل از تشکیل اسرائیل ایجاد شده اند که به لحاظ گرایشات سیاسی، جزو احزاب چپ گرا محسوب می شوند.
حزب لیکود
حزب لیکود که در حال حاضر بزرگترین بخش در کنست است، از سال 2009 به رهبری بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر اسرائیل، ریاست دولت اسرائیل را بر عهده دارد. لیکود رهبر جناح راست/فراترادکس طرفدار نتانیاهو از احزاب است که شامل شاس(Shas)، یهودیت تورات متحد، صهیونیسم مذهبی، و همچنین یامینا باشد. این حزب در سال 1973 با ادغام احزاب راست به رهبری مناخیم بگین( Menachem Begin)، که قبلاً حزب رویزیونیست( revisionist) صهیونیستی هروت را رهبری می کرد، تأسیس شد و متعاقباً در سال 1977 به نخست وزیری رسید. لیکود با الهام از صهیونیسم رویزیونیست مرتبط با زیو جابوتینسکی(Ziv Jabotinsky )، عموماً با امتیازات ارضی برای فلسطینیان مخالف است. علیرغم اینکه نتانیاهو قبلاً در مورد کشور فلسطین نظریاتی ارائه کرده بود، کمیته مرکزی لیکود الحاق کرانه باختری را در سال 2017 تأیید کرد. اخیراً، نتانیاهو الحاق یک جانبه شهرکهای اسرائیلی و دره اردن را تأیید کرده است. او همچنین حمایت خود را از طرح صلح تا سعادت دولت ترامپ، که اسماً خواستار راه حل دو کشوری بود، اما در عمل الحاق تمامی شهرکها و کنترل دائمی امنیتی اسرائیل بر یک نهاد فلسطینی غیرمستقل را متصور بود، ابراز کرد. اگرچه این سیاست اعلام شده در آگوست 2020 به عنوان امتیازی برای برقراری روابط دیپلماتیک با امارات متحده عربی به حالت تعلیق درآمد، دولت نتانیاهو همچنان به ترویج فعالیت های شهرک سازی ادامه می دهد. فلسفه سیاسی لیکود همچنین با لیبرالیسم اقتصادی مشخص می شود که از نظر تاریخی آن را از رقیب سوسیالیستی خود، حزب کارگر متمایز می کند، هرچند این تمایزات از زمان خصوصی سازی در دهه 1980 اهمیت کمتری پیدا کرده است.
سلسله انتخاباتی که در آوریل 2019 آغاز شد، به طور گسترده به عنوان یک همه پرسی درباره نتانیاهو در نظر گرفته می شود و در عصری که جناح راست سیاسی در حال رشد است، وفاداری لیکود به رهبر خود در حالی که او با اتهامات فساد روبرو می شود، شاید ویژگی تعیین کننده آن باشد.
حزب روزنامهنگار سابق یایر لاپید(Yair Lapid)، روزنامهنگار سابق یش آتید (Yesh Atid )(«آیندهای وجود دارد» که در حال حاضر رهبری اپوزیسیون را برعهده دارد، دومین حزب بزرگ کنست پس از انتخابات بود. یایر لاپید این حزب را در سال 2012 تأسیس کرد و پس از آن در انتخابات 2013 موفق به کسب 19 کرسی شد و آن را به یک بازیگر برجسته در سیاست اسرائیل تبدیل کرد. پس از پیوستن به دولت تحت رهبری لیکود، لاپید به عنوان وزیر دارایی خدمت کرد و سپس با نتانیاهو اختلاف نظر پیدا کرد. از آن زمان، لاپید به عنوان یک چهره برجسته در اپوزیسیون خدمت کرد. قبل از انتخابات آوریل 2019، یش آتید با Hosen l’Yisrael (مقاومت اسرائیل) بنی گانتز ادغام شد و اتحاد Kachol Lavan (آبی و سفید) را تشکیل داد. این ائتلاف پس از انتخابات مارس 2020 به دلیل تصمیم گانتز برای پیوستن به ائتلاف با نتانیاهو از هم پاشید.
برنامه سیاسی یش آتید بر مسائل اجتماعی-اقتصادی و ترویج حکومت و حاکمیت قانون متمرکز است، به ویژه با توجه به امتناع نتانیاهو از کناره گیری پس از متهم شدن به فساد. این حزب در تضاد با بسیاری از رسواییهای شخصی نتانیاهو و وفاداری لیکود به ارتدوکسهای افراطی، خواستار «یک دولت عاقل» شده است. یش آتید از تصور اسرائیل به عنوان یک دولت سکولار، یهودی و دموکراتیک حمایت می کند و با نفوذ احزاب حردی (شاس و یهودیت تورات متحد) و خاخام در سیاست و جامعه اسرائیل مخالف است. در حالی که تمرکز اصلی یش آتید روی روابط اسرائیل و فلسطین نیست، یایر لاپید “جدایی” از فلسطینی ها را تایید کرده و راه حل دو کشور را “تنها بازی در شهر” برای حل مناقشه توصیف کرده است. لاپید همچنین از اصلاح قانون دولت-ملت که بسیاری از اعراب اسرائیلی و دروزی با آن مخالف بودند، حمایت می کند.
امید نو
گیدئون سار(Gideon Sa’ar)، یکی از اعضای قدیمی حزب لیکود که قبلا به عنوان وزیر آموزش و کشور خدمت کرده بود، خانه سیاسی سابق خود را ترک کرد و حزب امید نو تیکوا هاداشا (Tikva Hadasha) را در دسامبر 2020 با هدف به چالش کشیدن بنیامین نتانیاهو برای نخستوزیری تأسیس کرد. این حزب شامل چندین تن دیگر از جداشدگان لیکود که از نتانیاهو ناامید شده اند می باشند که علاوه بر اعضای راستگرای سابق کچول لاوان(Kachol Lavan)، یوآز هندل و زوی هاوزر (Yoaz Hendel and Zvi Hauser) هم از اعضای آن می باشند.
ساعار(Sa’ar) قبلاً در انتخابات مقدماتی حزب لیکود در دسامبر 2019، نتانیاهو را برای رهبری لیکود به چالش کشیده بود که در آن تنها 27.5 درصد آرا را به خود اختصاص داد و نتانیاهو 72.5 درصد آرا را به دست آورد. ساعار نتانیاهو را متهم کرده است که لیکود را به «کیش شخصیت» تبدیل کرده است و خود را به عنوان یک آلترناتیو جناح راست معرفی کرده است که باری از اتهامات فساد ندارد، اما فراتر از مخالفت با نخست وزیر، امید جدید از لیکود تفاوت چندانی ندارد. اما فراتر از مخالفت با نخست وزیر، امید نو را از نظر ایدئولوژیکی از لیکود متمایز نمی کند. ساعار متعهد شده است که در یک دولت با نتانیاهو ننشیند و قول داده است که در پی روابط شخصی نزدیک نتانیاهو با پرزیدنت ترامپ، دو حزب را به روابط آمریکا و اسرائیل بازگرداند. درباره درگیری اسرائیل و فلسطین، ساعار در سمت راست نتانیاهو نشسته است. او از حامیان سرسخت شهرک سازی است و قبل از اتخاذ این موضع نتانیاهو، الحاق کرانه باختری را تایید کرده است.
حزب کارگر
حزب کارگر اگرچه در دو دهه گذشته شاهد نتایج انتخاباتی نابرابر و کاهش چشمگیر بوده، اما رهبر تاریخی چپ اسرائیل است. حزب کارگر و پیشینیان آن، که نماینده جنبش سوسیالیستی و سکولاریست صهیونیستی بود، دولت را تأسیس کرد، و تا سال 1977 رهبری هر دولت اسرائیل را بر عهده داشت. در دوران اسلو، حزب طرفدار روند صلح و راه حل دو دولتی تحت رهبری اسحاق شد. رابین و شیمون پرز در پی انتفاضه دوم و جدایی غزه در اوایل دهه 2000باعث شدند تا نفوذ این حزب کاهش یابد، زیرا چپ اسراییلی در تلاش برای جلب نظر رأی دهندگان اسرائیلی با روایت حامی صلح بود.و بسیاری از پایگاه های سابق حزب به گزینه های میانه رو مانند کادیما، یش آتید و کچول لاوان (Kadima, Yesh Atid, and Kachol Lavan) روی آوردند.
مانند بنی گانتز، رئیس سابق حزب کارگر، امیر پرتز، رهبر سابق حزب کارگر، به دلیل انتخاب پیوستن به دولت نتانیاهو در آوریل 2020، پس از کمپین تبلیغاتی مبنی بر عدم انجام این کار، با انتقادهای قابل توجهی مواجه شد. در آغاز سال 2021، نظرسنجی ها نشان می داد که این حزب حتی از آستانه انتخاباتی برای ورود به کنست عبور نکرده است. پیروزی اولیه مراو میکائیلی(Merav Michaeli) در ژانویه 2021، که اعتبار خود را با باقی ماندن در اپوزیسیون حفظ کرده بود، نشان دهنده افزایش علاقه به حزبی بود که اکنون در نظرسنجی ها به طور مداوم 6 کرسی و یا حتی بیشتر را بدست آورده است. میکائیلی آشکارا از راه حل دو دولتی و برابری برای همه شهروندان اسرائیل حمایت می کند. اگرچه او متعهد شده است که در ائتلاف با لیکود شرکت نکند، اما همکاری با دیگر جناحهای راستگرا را که در تمایل او برای برکناری نتانیاهو اشتراک دارند، رد نکرده است.
مرتز(Meretz)
مرتز که در سال 1992 به عنوان یک Joint List از چندین حزب چپ تأسیس شد، از آن زمان به عنوان چپ ترین جناح چشم انداز سیاسی یهودی اسرائیل (به غیر از حزب اسماً عرب-یهودی هادش، که به عنوان یکی از اعضای فهرست مشترک فعالیت می کند) خدمت کرده است. در طول انتخابات قبلی در مارس 2020، به عنوان بخشی از اتحاد با حزب کارگر امیر پرتز و گشر اورلی لوی-آبکاسیس (Orly Levy-Abekasis’ Gesher )شرکت کرد. در حالی که دو رهبر اخیر در ازای دریافت وزارتخانه به دولت نتانیاهو پیوستند، مرتز در اپوزیسیون باقی ماند و در انتخابات با یک سیستم مستقل شرکت کرد.
در حالی که حزب کارگر و سایرین در سمت چپ میانه اسرائیل تاکید خود را بر راه حل دو دولتی کاهش داده اند، مرتز خود را به شدت ضد اشغالگر و طرفدار دو کشور معرفی کرده است. این حزب از عدم ایجاد شهرکها، گفتگوی نزدیکتر با فلسطینیها و سیاستهای اقتصادی سوسیال دمکراتیک حمایت میکند. تامار زندبرگ، رهبر سابق فلسطین، حتی قبل از انتخابات آوریل 2019 از رام الله بازدید کرد تا با محمود عباس، رئیس جمهور فلسطین دیدار کند. این حزب تلاش کرده است تا دامنه خود را فراتر از پایگاه سنتی خود از چپهای اسرائیلی شهری گسترش دهد، اگرچه در آوریل 2019 با تقسیم Joint List به دو جناح، بخش قابل توجهی از آرای اعراب را به دست آورد.
کچول لاوان (Kachol Lavan)
کچول لاوان زمانی مدعی اصلی جایگزینی لیکود در راس دولت اسرائیل به شمار می رفت. این حزب پیش از انتخابات آوریل 2019 از طریق ادغام حزب یش عاطید (Yesh Atid) به رهبری یایر لاپید، جناح موشه یعلون تلم(Moshe Ya’alon Telem) وحسین اسرائیل ( Hosen l’Yisrael)، حزب جدیدی که توسط رئیس سابق ستاد ارتش اسرائیل بنی گانتز تأسیس شد، ایجاد شد. کچول لاوان که خود را به عنوان یک حزب بزرگ، میانهرو و ضد نتانیاهو معرفی کرد، در سه انتخابات بعدی بیش از سی کرسی کنست به دست آورد، حتی لیکود را شکست داد و در سپتامبر 2019 به بزرگترین حزب تبدیل شد. خود کچول لاوان در ممانعت از کسب اکثریت کرسی های جناح راست طرفدار بی بی، نمی توانست بدون حمایت لیست مشترک غیرعربی و ضد صهیونیستی، دولتی تشکیل دهد. یایر لاپید و موشه یعلون احزاب خود را در مارس 2020 پس از اینکه گانتز با پیوستن به دولت با نتانیاهو از وعده انتخاباتی خود سرپیچی کرد، از اتحاد خارج شدند.
از طریق معامله ای که گانتز ظاهراً برای مقابله با بحران کرونا منعقد کرد، گانتس توانست نقش وزیر دفاع و نخست وزیر جایگزین را بر عهده بگیرد. گانتز و نتانیاهو همچنین توافق نامه ای ترتیب دادند که بر اساس آن، نتانیاهو بتواند پس از 18 ماه نخست وزیری را به دست گیرد. این ترتیب به طور گسترده توسط ناظران مورد انتقاد قرار گرفت که استدلال می کردند نتانیاهو قصد احترام به چرخش را ندارد.
کاچول لاوان از آن زمان به دلیل خیانت گانتس به رای دهندگانش مورد حمایت همورج (hemorrhaging) قرار گرفت و شریک سابق او، لاپید، آماده رهبری دومین حزب بزرگ در کنست بیست و چهارم شد، در نتیجه کاچول لاوان گانتز نتوانست از آستانه انتخاباتی فراتر رود بنابراین بسیاری از اعضای برجسته حزب، از جمله گابی اشکنازی، وزیر امور خارجه و آوی نیسنکورن، وزیر سابق دادگستری، از آن زمان اعلام کرده اند که نامزد نخواهند شد. در 22 فوریه، 130 تن از مقامات ارشد سابق ارتش و تشکیلات دفاعی نامه ای سرگشاده به گانتز نوشتند و از او خواستند از رقابت کناره گیری کند، ضربه ای ویرانگر برای رئیس سابق ستاد ارتش اسرائیل. اگرچه گانتز اعتراف کرده است که معتقد است پیوستن به نتانیاهو یک اشتباه بوده است، اما از نقش خود در دولت به عنوان کنترلی حیاتی بر قدرت لیکود دفاع کرده است. او از آن زمان خواستار تشکیل ائتلاف گسترده چپ میانه برای جایگزینی نتانیاهو شده است.
صهیونیسم مذهبی
صهیونیسم مذهبی اتحادیه ای از سه جناح راست افراطی و مذهبی صهیونیست است: اتحادیه ملی بزالل اسموتریچ(Bezalel Smotrich)، ایتامار بن-گویراوتزما یهودیت(Itamar Ben-Gvir’s Otzma Yehudit) (قدرت یهود) و نوام آوی معز(Avi Moaz’s Noam). اتحادیه ملی قبلاً به عنوان بخشی از یامینای (Yamina) نفتالی بنت حضور داشت، در حالی که اوتزما یهودیت و نوام هرگز به کنست راه پیدا نکردند. این احزاب که خواستار تبدیل اسرائیل به یک کشور “هالاچی” (Halachic )(دولتی تحت حاکمیت قوانین مذهبی یهود) هستند و از سیاست های تبعیض آمیز و نژادپرستانه علیه شهروندان عرب حمایت می کنند، در اوایل فوریه 2021 زیر چتر صهیونیسم مذهبی متحد شدند. این اتحادیه توسط بنیامین مورد حمایت قرار گرفت تا اطمینان یابد هیچ حزب راستگرا و طرفدار نتانیاهو به زیر آستانه انتخاباتی نمی رسد. لیکود و صهیونیسم مذهبی از آن زمان توافقنامه اشتراک آرا را امضا کردند.
اوتزما یهودیت بن گویر جانشین ایدئولوژیک حزب کاخ خاخام مایر کاهانه است، یک حزب نژادپرست و برتری طلب یهودی که سلب تابعیت اسرائیل از غیر یهودیان را تایید و از اقدامات تروریستی علیه فلسطینی ها حمایت کرد. حزب کاچ که نماینده یک بخش حاشیه ای و افراطی از جامعه اسرائیل بود، در نهایت توسط کمیته مرکزی انتخابات اسرائیل ممنوع شد و اسرائیل و ایالات متحده آن را یک سازمان تروریستی می دانند. با این حال، اوتزما یهودیت آماده است که در صورت پیروزی بلوک طرفدار نتانیاهو، یک بازیگر اصلی حامی در دولت باشد، اگرچه نتانیاهو قول داده است که بن گویر وزارتخانه نخواهد داشت. جناح نوام بیشتر به دلیل همجنسگراهراسی آشکار و مخالفت شدید با حقوق LGBTQ+ شناخته می شود. خود اسموتریچ که دارای وزارتخانه است و به عنوان یک شریک مهم در دولت بعدی نتانیاهو ایفای نقش می کند، از خود به عنوان یک همجنسگرا هراسی مغرور یاد کرده و گفته است که معتقد است اسرائیل باید «مانند دوران پادشاه داوود» اداره شود.
شاس
شاس (مخفف شومری سفراد یا «نگهبانان سفاردی»( Sephardic Guardians) – نام قانونی کامل آن به «اتحادیه بینالمللی نگهبانان تورات سفاردی» ترجمه میشود) یکی از دو حزب حردی(Haredi) در کنست است. این حزب توسط خاخام رئیس سابق سفاردی اوادیا یوسف (Sephardi Rabbi Ovadia Yosef) در سال 1984 تأسیس شد، به دنبال حمایت از یهودیان مذهبی سفاردی و میزراحی(Mizrahi) (یهودیان خاورمیانه، شمال آفریقا و جنوب اروپا) بود که از نمایندگی مشابه اشکانظیم(Ashekanzim) در تشکیلات سیاسی حریدی برخوردار نبودند. این حزب در میان جامعه سفاردی و میزراحی حریدی، و همچنین احتمالاً غیرحريدی میزرحیم(non-Haredi Mizrahim)، پایگاه محکمی دارد. این کشور از فرسایش مرز بین اقتدار مذهبی و دولت سکولار اسرائیل حمایت می کند و از نظر اجتماعی به شدت محافظه کار است. عموماً به مسائل غیرمذهبی تکیه میکند، اما از نظر تاریخی امتیازات ارضی را برای فلسطینیها پذیرفته و در مورد مناقشه موضع رسمی نمی گیرد.
شاس، مانند همتای اشکنازی خود، “یهودیت تورات متحد(Yahadut HaTorah)”، از لحاظ تاریخی به عنوان یک پادشاه در سیاست اسرائیل عمل کرده و با موافقت با حضور در یک دولت با هر کسی که منافع محدود حوزه انتخابیه خود را برآورده کند، همکاری می کند. مانند معافیت از خدمت سربازی و یارانه های سخاوتمندانه دولتی برای کسانی که تحصیل تورات را به جای کار انتخاب می کنند. اما اخیراً این دو حزب با نتانیاهو همسو شده اند و بعید است که رهبر حزب دیگری را برای نخست وزیری پیشنهاد کنند. در واقع، هر دو متعهد شده اند که این کار را انجام ندهند. در کمپین های اخیر، آریه دری، رهبر شاس، حتی تا آنجا پیش رفت که در کنار نتانیاهو – رهبر یک حزب دیگر – در بیلبوردهای شاس ظاهر شد تا رابطه نزدیک حزب با نخست وزیر را برجسته کند.
یهودیت تورات متحد
یهودیت تورات متحد (Yahadut HaTorah) فهرست مشترک دو حزب حریدی(Haredi) است: حزب حسیدی آگودات اسرائیل( Hassidic Agudat Yisrael) به رهبری یاکوف لیتزمن(Yaakov Litzman) و دگل هاتورا( Degel HaTorah ) لیتوانیایی (غیر حسیدی) به رهبری موشه گافنی(Moshe Gafni). این دو جناح، که هر دو نماینده یهودیان اشکنازی هاردی (یهودیان فوق ارتدوکس از اصل و نسب اروپای شرقی) هستند، با سنت ها و حکیمان خاخام های هاردی متمایز مرتبط هستند، اما با صدایی منحصر به فرد در چارچوب سیاست اسرائیل صحبت می کنند. احزاب به دلیل اختلافات داخلی بر سر توزیع کرسیهای کنست، گهگاه در لیستهای جداگانه شرکت کردهاند، اما در چند انتخابات قبلی با هم شرکت کردهاند. UTJ از بسیاری از مواضع مشابه Shas، همتای سفاردی خود، از جمله فرسایش مرز بین دین و دولت و استناد به قوانین اسرائیل بر اساس هالاچا (Halacha ) و محافظهکاری اجتماعی عمومی دفاع میکند.
UTJ یک حزب غیرصهیونیستی است و در مورد مناقشه اسرائیل و فلسطین موضعی نمی گیرد. این کشور قبلاً با امتیازات اراضی به فلسطینیان موافق بوده است . UTJ مانند شاس با موافقت با حضور در یک دولت با هر کسی که وضعیت موجود یارانه های سخاوتمندانه دولتی و معافیت از خدمت سربازی را برای حریدیم حفظ کند، نقش پادشاه را ایفا کرده است. در حال حاضر، هر دو حزب با نتانیاهو همسو هستند و قول داده اند که رهبر دیگری را برای نخست وزیری پیشنهاد نکنند.
Joint List (فهرست مشترک)
Joint List ائتلافی از احزاب سیاسی عرب اسرائیل و چپ است. این حزب در حال حاضر متشکل از هداش، یک حزب غیر صهیونیستی و عرب یهودی(Hadash, a non-Zionist, Arab-Jewish) است که از طریق ادغام احزاب سوسیالیست و کمونیست تأسیس شده است. طعل(Ta’al )، یک حزب ملی گرای سکولار عرب؛ و بلد، یک حزب پان عرب ناسیونالیست و ضد صهیونیستی(Balad, a pan-Arab nationalist, anti-Zionist ). در انتخابات قبلی، این حزب همچنین شامل حزب اسلامگرا و ضد صهیونیستی رام بود که در حال حاضر به عنوان یک حزب مستقل است. این احزاب عربی جداگانه در سال 2015 پس از افزایش آستانه انتخاباتی برای ورود به کنست به 3.25 درصد، فهرست مشترکی را تشکیل دادند. به دلیل تمایلات غیرصهیونیستی یا ضد صهیونیستی جناح هایی که فهرست مشترک را تشکیل می دهند، این حزب قبلاً هرگز به احزاب دولتی نپیوسته است، هم به این دلیل که رهبران آن در گذشته ترجیح می دادند این کار را انجام ندهند و هم به دلیل اینکه مقامات حزب میانه رو یهودی- صهیونیست ها عدم تمایل خود را برای همکاری با دایرکتوری مشترک اعلام کرده اند.
Joint List در حالی که طیف وسیعی از ایدئولوژی ها را نمایندگی می کند، اما عموماً به دنبال حمایت از شهروندان عرب اسرائیل است و از پایان اشغال از طریق راه حل دو دولتی حمایت می کند. احزاب منفرد پلتفرم های سیاستی خود را دارند.
در انتخابات مارس 2020، Joint List موفق شد 15 کرسی کنست را به دست آورد که بیشترین کرسی برای هر حزب عربی در تاریخ است و آن را به سومین حزب بزرگ کنست تبدیل کرد. در حالی که مخالفان نتانیاهو اکثریت اندکی از کرسی ها را در اختیار داشتند، Joint List گام مهمی را برداشت که بنی گانتز را برای برکناری نتانیاهو به عنوان نخست وزیر پیشنهاد کرد و این دومین بار در تاریخ اسرائیل است که یک حزب مستقل عربی یک نامزد صهیونیست یهودی را توصیه می کند.
با این حال، اعضای کلیدی کچول لاوان(Kachol Lavan) اعلام کردند که تحت هیچ شرایطی در دولت مورد حمایت Joint List نخواهند نشست، بنابراین هرگونه تلاش برای تبدیل اکثریت ضد نتانیاهو به ائتلاف حکومتی را خنثی کردند. در حالی که چند هفته تا انتخابات مارس 2021 باقی مانده بود، حزب به دلیل اختلاف با راعام(Ra’am) و افزایش نارضایتی از حزب در داخل جامعه عرب چندین کرسی را از دست داد . در چرخه انتخابات ۲۰۲۱، احزاب سیاسی یهودی-صهیونیستی، از جمله حزب لیکود بنیامین نتانیاهو، در شهرهای عربی تبلیغات زیادی کردند. Joint List همچنین به دلیل رای مخالف به تصویب توافق عادی سازی با امارات متحده عربی، علیرغم حمایت گسترده شهروندان عرب اسرائیل از این توافق، با انتقاداتی مواجه شد.
Yisrael Beiteinu (اسرائیل بیتینو)
Yisrael Beiteinu یک حزب سکولاریست و دست راستی است که در طول تاریخ نماینده اسرائیلی ها و یهودیان روسی زبان بوده است. یهودیانی که aliyah را از طریق اتحاد جماهیر شوروی ایجاد کرد. آویگدور لیبرمن(Avigdor Liberman) اسرائیل بیتنو(Yisrael Beiteinu) را در سال 1999 تأسیس کرد و از آن زمان این حزب از حمایت نیمه ثابتی در میان اسرائیلیهای روسی زبان برخوردار است، اگرچه این حزب تلاش کرده است تا فراتر از این حوزه انتخابیه محدود گسترش یابد. مانند لیکود، پلتفرم حزب از مکتب رویزیونیست(Revisionist) صهیونیسم مرتبط با زئیو جابوتینسکی (Ze’ev Jabotinsky )استقبال می کند. لیبرمن بهخاطر دیدگاههای جنگطلبانهاش و حمایت از برقراری سوگند وفاداری به عنوان پیشنیاز شهروندی اسرائیل، بهویژه در میان جوامع حریدی و عرب که احساسات ضد صهیونیستی عمیق است، شناخته میشود. این حزب رسما از راه حل دو دولتی بر اساس طرح لیبرمن حمایت می کند. و بر اساس آن منطقه مثلث اسرائیل ، منطقه ای عمدتاً عرب نشین در مجاورت خط سبز را به فلسطینی ها منتقل می کند.
این طرح با مخالفت بسیاری از رهبران چپ میانه و عرب اسرائیل روبرو شد، زیرا صدها هزار عرب اسرائیلی را از شهروندی محروم می کند، اگرچه این طرح به ویژه در نسخه اولیه طرح صلح تا سعادت دولت ترامپ گنجانده شده بود. اخیراً، لیبرمن خواستار لغو قانون دولت-ملت شده است، قانون اساسی اسرائیل که بسیاری از اعراب و دروزی ها با آن مخالف بودند.
Yisrael Beiteinu شاید با مخالفتش با نفوذ مراجع مذهبی در دولت، از سایر احزاب راست متمایز شود. Liberman پس از خدمت به عنوان وزیر دفاع در دولت تحت رهبری نتانیاهو، Yisrael Beiteinu را ظاهراً به دلیل مخالفت با آتش بس اخیر در غزه، رویدادی که منجر به انتخابات آوریل 2019 شد، از ائتلاف خارج کرد. Liberman از آن زمان هر گونه حمایت آتی از نتانیاهو را مشروط به اجتناب از احزاب حردی(Haredi) به عنوان شرکای ائتلافی در حمایت از لایحه ای کرده است که به معافیت جامعه حریدی (Haredi )از پیش نویس نظامی پایان می دهد. با این حال، همزمان، وی به صراحت اعلام کرد که به دولت تحت رهبری کچول لاوان (Kachol Lavan ) که متکی به حمایت Joint List است، نخواهد پیوست. بنابراین، پس از انتخابات آوریل 2019، سپتامبر 2019 و مارس 2020، Liberman ظاهراً آماده ایفای نقش «پادشاه ساز» (kingmaker ) بود، زیرا کرسی های حزب او این قدرت را داشت که 61 کرسی اکثریت را به بلوک طرفدار یا مخالف نتانیاهو بدهد. اگرچه ظهور احزاب جدید تا حدودی از نفوذ Liberman کاسته است. Liberman امسال به صراحت اعلام کرد که به دولت تحت رهبری نتانیاهو نخواهد پیوست.
منابع
– Akzin, Benjamin. “The Role of Parties in Israeli Democracy.” Journal of Politics 17 (1955): 507–545.
-Arian, Asher. The Second Republic: Politics in Israel. Chatham, NJ: Chatham House Publishers, 1998.
-Don-Yehiya, Eliezer. “Origin and Development of the Aguda and Mafdal Parties.” Jerusalem Quarterly 20 (1981): 49–64.
-Dowty, Alan. The Jewish State: A Century Later. Berkeley, CA: University of California Press, 2001.
-Friedman, Menachem. “The NRP in Transition—Behind the Party’s Electoral Decline.” In Politics and Society in Israel: Theoretical and Comparative Perspectives, edited by Ernest Krausz. New Brunswick, NJ: Transaction Books, 1985.
-Greilsammer, Ilan. “The Religious Parties.” In Israel’s Odd Couple: The 1984 Knesset Elections and the National Unity Government, edited by Daniel J. Elazar and Shmuel Sandler. Detroit, MI: Wayne State University Press, 1990.
-Liebman, Charles S., and Eliezer, Don-Yehiya. Civil Religion in Israel: Traditional Judaism and Political Culture in the Jewish State. Berkeley, CA: University of California Press, 1983.
-Mahler, Gregory S. Politics and Government in Israel: The Maturation of a Modern -State. Boulder, CO: Rowman and Littlefield, 2004.
Sachar, Howard. A History of Israel: From the Rise of Zionism to Our Time. New York: Knopf, 1981.
-Sager, Samuel. The Parliamentary System of Israel. Syracuse, NY: Syracuse University Press, 1985.
-Schiff, Gary. Tradition and Politics: The Religious Parties of Israel. Detroit, MI: Wayne State University Press, 1977.
-Sharkansky, Ira. The Politics of Religion and the Religion of Politics: Looking at Israel. Lanham, MD: Lexington Books, 2000.
-Sternhell, Zeʾev. The Founding Myths of Israel: Nationalism, Socialism, and the Making of the Jewish State. Princeton, NJ: Princeton University Press, 1998.
–“Israel’s Religiously Divided Society”. Pew Research Center’s Religion & Public Life Project. 2016-03-08. Retrieved 2020-02-23.
– Jump up to:a b Sarna, Jonathan D. (2004). American Judaism: A History. New Haven, Conn: Yale University Press. pp. xix–xx notes the “newfound popularity” of the term “denomination”. ISBN 9780300129106.
–Jump up to:a b Philipson, David (1907). The Reform Movement in Judaism. London; New York: Macmillan. Archived from the original on 2009-06-16.
–Cohen, Arthur A.; Mendes-Flohr, Paul, eds. (2009) [1987]. 20th Century Jewish Religious Thought: Original Essays on Critical Concepts, Movements, and Beliefs. JPS: The Jewish Publication Society. ISBN 978-0-8276-0892-4.
–Jump up to:a b Meyer, Michael A. (1988). Response to Modernity: A History of the Reform Movement in Judaism. New York: Oxford University Press. ISBN 9780195051674.
–Jump up to:a b c Elazar, Daniel J.; Geffen, Rela Mintz (2012). The Conservative Movement in Judaism: Dilemmas and Opportunities. New York: SUNY Press. ISBN 9780791492024.
– Jump up to:a b c d e f g Berenbaum, Michael; Skolnik, Fred, eds. (2007). “Judaism”. Encyclopaedia Judaica. Vol. 11 (2nd ed.). Detroit: Macmillan Reference. ISBN 978-0-02-866097-4 – via Encyclopedia.com.
–Jump up to:a b c d e Mendes-Flohr, Paul (2005). “Judaism”. In Thomas Riggs (ed.). Worldmark Encyclopedia of Religious Practices. Vol. 1. Farmington Hills, Mi: Thomson Gale. ISBN 9780787666118 – via Encyclopedia.com.
-Lazerwitz, Bernard Melvin; Winter, J. Alan; Dashefsky, Arnold; Tabory, Ephram (1998). Jewish Choices: American Jewish Denominationalism. SUNY series in American Jewish Society in the 1990s. New York: SUNY Press. ISBN 978-0-7914-3581-6.
–Blau, Joseph L. (1966). “Modern Varieties of Judaism”. Lectures on the History of Religions. New York: Columbia University Press. ISSN 0075-8531.
– ALEX LEDERMAN,A Guide to Israel’s Political Parties,10,2021.