ابراهیم اخلاصی
پژوهشگر، نویسنده و استاد دانشگاه
مرکز بین المللی مطالعات صلح-IPSC
تحلیل متغیرها و شاخصه های متنوع از تحولات جهانی در مناطق و حوزه های مختلف حکایت از آن دارد که در سالیان پیش رو، شرایط و موقعیت های جدیدی به ویژه در عرصه های بزرگ ژئوپلیتیک بوجود خواهد آمد که می تواند به تولید و باز تولید چالش های عظیم رقابتی دامن زده و تغییرات و تحولات وسیع و عمیقی را در آینده جهان ایجاد نماید. لذا این یک سوال مهم است: آینده چالش های جهانی در بستر رقابت بازیگران چه و چگونه خواهد بود؟
رشد حساسیت ها در خاورمیانه و خلیج فارس و تاثیر تحولات و نتایج مناقشات موجود با اسرائیل در آینده منطقه، تبعات پیدا و پنهان جنگ اوکراین و روسیه و نقش کلیدی غرب در این منازعه بر آینده جهان و اروپا، سیاست های هجومی چین و گسترش و تغییر شکل دیپلماسی بی سر و صدا، بروز رسانی استراتژی های جدید بین عناصر ساختار و کارگزار در عرصه نظام بین الملل، افزایش وزن بازیگران در صحنه عمل و تعمیق قدرت چانه زنی عناصر نوظهور، نقش اطلاعات و تحلیل اطلاعات در بستر رقابت های جهانی، تبدیل عصر اطلاعات به عصر هسته ای، تاثیر تغییرات شگرف اقلیمی و نتایج مخرب آن بر حیات بشری و شبکه های اجتماعی باعث شده است تا حاصل تغییرات شکلی و ماهوی در رقابت ها و چالش های جدید، باعث ظهور افق هایی جدیدی از پدیده های چالش برانگیز ژئوپلیتیک نوین در مناطق مختلف جهان فردا را به همراه داشته باشد.
درونمایه پیچیدگی های جهان آینده، مشمول چالش های ژئوپلیتیک با محوریت روسیه و چین خواهد بود که به شکل رعب آوری در فضای رقابت های استراتژیک به ظهور خواهد رسید و حامل این پیام معنادار خواهد بود که آمریکا دیگر نمی تواند قدرت و اقتدار بلامنازع گذشته خود را داشته باشد، مگر اینکه بتواند تحولات اساسی در سیاست های داخلی و خارجی خود ایجاد نماید که در نوشتار دیگری به این تحولات پرداخته خواهد شد.
آنچه به شرایط مذکور و روند مورد نظر کمک خواهد نمود به مساله تغییرات شدید اقلیمی ارتباط خواهد داشت که در حال تبدیل شدن به یک تهدید بالفعل برای حیات بشریت است، تحولات بزرگ در آینده فن آوری های نوین که بسیار عظیم تر از انقلاب صنعتی است نیز باعث بوجود آمدن یک عصر جدید خواهد گردید که به جرات می توان نام آن را تبدیل عصر اطلاعات به عصر جدید هسته ای در جهان نامید.
عصر جدیدی که در آینده جهان و در مقابل دیدگان شگفت انگیز جهانیان ظاهر خواهد شد دارای شباهت های شکلی فراوانی به دوران جنگ سرد و شباهت ماهوی رمز آلودی به واقعه ترسناک(Eleven nine) داشت.
یکی از مهم ترین عناصر مدیریت تغییرات در جهان آینده، به کاهش فاصله ریزتراشه ها و هوش مصنوعی و رایانه های کوانتومی برای خلق فن آوری های نوظهور در جهان آینده ارتباط پیدا خواهد نمود، تکامل و تنوع تکنیک های فنی و جاسوسی باعث شده است تا این عمل برای کشورها به عنوان یک مزیت اساسی و راهبردی با سختگیری پیشگیرانه در درز اطلاعات تبدیل گردد، در سیستم های اطلاعاتی در بستر تحولات آینده جهانی تلاش خواهد شد تا از جمع آوری انبوه ممانعت و هر لحظه بر انحصاری نمودن ذخیره اسرار مفید و استراتژیک تاکید گردد که این اقدامات در هر ثانیه، بر دامنه وسیع پنهان کاری با هدف حفظ برتری طلبی و اقدامات نتیجه بخش و به موقع فوری در ایجاد ابتکار عمل در حوزه ژئوپلیتیک خواهد افزود(سیاست، قدرت و جغرافیا).
تحولات مربوط به آینده جهان در حوزه روانشناسی سیاسی و مسائل مرتبط با علوم شناختی حیرت آور خواهد بود، کارکردهای ذهن و محصولات ذهنی و رشد و افزایش آگاهی های سازمانی در کنار ابزارها و فنون جدید به شکل و محتوای جدیدی خواهد رسید که می تواند ذهن تحلیل گر را تقویت و حوزه های تصمیم سازی را دچار تحول نماید. از مولفه های مهم در این مسئله به حوزه عمل بازیگران رقیب در سطوح ساختار کارگزار مربوط می گردد که در آینده به اهمیت و اولویت تحلیل اطلاعات و یافته ها در بستر خلق چالش های بزرگ و مدیریت آنها باز می گردد که سازمان های اطلاعاتی نقش اساسی در آن خواند داشت. سازمانها از تحلیل گران اطلاعاتی خود می خواهند به فراوانی داده ها توجه نکنند، بلکه تمرکز خود را به اطلاعات جزئی و عادی سازی شده معطوف داشته و داده های پنهان نشده بوسیله انسان را مفید و دارای بهره برداری حداکثری بدانند و بخوانند.
سرویس های اطلاعاتی در جهان پیش رو بر مولفه هایی مانند: اطلاعات بهتر برای جبران، تعهد به چالش و اصلاح مجدد و همچنین بر گمانه های متقن، متغیرهای مبهم، پالایش عدم قطعیت عمدی و تفکر درباره تفکر توجه و تمرکز خاص خواهند داشت.
یک واقعیت مهم در جهان آینده به اثبات خواهد رسید،: اگر ایالات متحده آمریکا به یک آسیب شناسی و مرور پنهانی(حتی دور از چشم و گوش اسرائیل) دست نیازد که (دلایل آن در بخش دیگر تحلیل خواهد شد) با دشمنانی به مراتب با هوش تر، قدرتمند تر، قوی تر و در عین حال سریع تر روبرو خواهد شد که این مساله از نقاط کانونی در ظهور چالش های مهم ژئوپلیتیک در جهان آینده خواهد بود.
بخش نخست با جمله ای از کتاب روانشناسی اطلاعات اثر ریچاردز. جی.هوور پایان می پذیرد: شکست های اطلاعاتی ناشی از شکست در جمع آوری اطلاعات نیست بلکه شکست در تحلیل اطلاعات است.
کلید واژه ها: روانشناسی اطلاعات, تحلیل اطلاعات, استراتژی, آسیب شناسی, ژئوپلیتیک, متغیرهای مبهم, تفکر درباره تفکر, جنگ سرد, یازده سپتامبر، ایالات متحده, روسیه، چین, اسرائیل, خاورمیانه, خلیج فارس, اروپا
