پیشروی مرحله به مرحله معامله قرن و انتقال سفارت ها از تل آویو به قدس

مریم خالقی نژاد
پژوهشگر مسائل بين الملل
مرکز بین المللی مطالعات صلح – IPSC

امریکا می خواهد چنگال منافع خود و اسرائیل را به عمق منطقه حساس خاورمیانه فرو ببرد که در صورت تلاش کشورهای دیگر برای بیرون آوردن این چنگال احتمال آسیب دیدن بسیار بالای قدس و سپس منطقه به خصوص در عرصه روابط کشورها با یکدیگر به دور از ذهن نیست. اکنون تمرکز امریکا بر فرو بردن این چنگال بر قدس و فلسطین می باشد.

این روزها دولت امریکا بیش از هر مساله دیگری به مانورهای مختلف و متعدد برای منافع اسرائیل پرداخته است تا در بحبوحه رخدادهای متنوع، برگ سبز دیگری را بدست آورد. شاهد آن هستیم که با کشورهای مختلفی همچون امارات دیدارها و ملاقات های متنوعی را جهت عادی سازی روابط بیشتر با اسرائیل داشته اند و همچنان در رایزنی برای گسترش این حلقه می باشند که خبرهای کنونی در سراسر جهان نشان از این تلاش دارد.
هدف این اقدامات برای پیشروی مرحله به مرحله معامله قرن می باشد تا اولا در صورت تحقق شدن پیروزی بزرگی نصیب دولت ترامپ گردد و به تبع تاثیرات خاص خود را در انتخابات و پس از آن خواهد داشت و دوما اهداف متعدد و گسترده تری در دل این امر نهفته است که در ادامه بیان می گردد.
در آذرماه سال 96 ترامپ رئیس جمهور آمریکا طبق قانونی خواستار انتقال سفارت امریکا از تل آویو به قدس شد و پس از طی کردن راههای طولانی برای تحقق این امر و پست سر گذاشتن موانع و مخالفت های زیاد، سالروز اشغال فلسطین را برای عملی کردن انتقال سفارت انتخاب کرد. دولت ترامپ و تشکیلات اسرائیل بعد از عادی سازی روابط با کشورهای عربی در پی کاهش مقاومت در این ناحیه است که بتواند قدم به قدم خواسته های خود و اسراییل را در فلسطین عملی کند چرا اگر بتوانند در تضعیف روحیه مقاومت فلسطینیان موفق شوند راه برای پیمودن این مسیر پر پیچ و خم برایشان هموارتر خواهد شد.
هدف این کار از سوی امریکا بعد از منافع خود نشان دادن تعهدات خود به منافع اسرائیل است تا این کشور را از انزوای کامل منطقه ای خارج کند و سپس همچنان روابط مابین آنا به قوت خود باقی بماند و به ویژه از جهت تاثیر در انتخابات و مساله لابی ها که بسیار تاثیر گذار است.
هدف دیگر را می توان در مشروعیت سازی اسرائیل و افزایش مشکلات و چالش های منطقه ای و کاهش برخی فشارها از اسراییل دانست که با این کار فشار مضافی بر فلسطین این وارد خواهد شد و با کاهش مقاومت فلسطین و تحت فشار دادن آن، اسراییل راحت تر می تواند مناطق تحت تسلط خود را گسترش دهد.
در مرحله بعدی برخی از اهداف امریکا اقتصادی می باشد که می توان به گسترش شهرک سازی، همکاری بیشتر با لابی های اقتصادی و افزایش رونق اقتصادی امریکا دانست
از نظر امنیتی نیز هرچقدر مناطق تحت تسلط اسرائیل بیشتر باشد و جایگاه اسرائیل در منطقه قوی تر باشد امکان مقابله با مخالفانش همچون ایران و دیگر کشورهای قدرتمند منطقه بیشتر خواهد شد منافع آنها را بیشتر متضمن می کند.
در هر حال اهداف زیادی در دل معامله قرن نهفته است که در صورت عملی شدن منجر به تسلط بیشتر اسرائیل و امریکا در منطقه خواهد شد و چه بسا باعث متمایل شدن برخی کشورهای عربی به آنها گردد . همانطور که شاهد چرخش امارات به سمت اسرائیل و عادی سازی روابط با اسرائیل بودیم. اگرچه این روابط از دیرباز وجود داشت و تنها با این اقدام آشکار گردید.
اما واکنش ها به مساله انتقال سفارت ها از تل آویو به قدس متفاوت بوده است برخی کشورهای عربی و اروپایی موافق این امر هستند و برخی کشورهای منطقه مانند ترکیه و چین مخالف این اقدامات و سپس تبدیل قدس به پایتخت اسرائیل هستند. اتفاقات و اخبار این روزها نشان از واکنش ضعیف کشورهای عربی در منطقه دارد. واکنش برخی دیگر از کشورها نیز مانند روسیه پایبندی به مقررات و معاهدات سازمان ملل بوده است. سازمان ملل و جوامع بین المللی خواستار حل و فصل این اختلافات از طریق روشهای مسالمت آمیز هستند روسیه تاکید دارد که بر تعهدات و مقررات سازمان ملل پایبند بمانند و همچنین این کشور قدس شرقی را پایتخت کشور فلسطین و قدس غربی را پایتخت کشور اسراییل به رسمیت می شناسد البته این در صورتی است که دو کشور به یک راه حل مشترک برسند.
معهذا به نظر می رسد اکنون این حرکت هرچند با امواج ضعیف توسط امریکا برای اقدامات متعدد در به رسمیت شناختن و زدن مهر تایید اسرائیل در منطقه و فلسطین توسط کشورهای دیگر به راه افتاده است به نظر می رسد راه مقابله با آن یک اتحاد جمعی توسط کشورهای منطقه و سازمان هایی مانند اتحادیه عرب و یا سازمانهای همکاری اسلامي می باشد.
واژگان کلیدی: پیشروی, مرحله به مرحله, معامله قرن , انتقال سفارت , تل آویو , قدس,مریم خالقی نژاد