فاطمه خادم شیرازی
پژوهشگر و مدرس دانشگاه
مرکز بین المللی مطالعات صلحIPSC-
دلیل اعلام حکومت نظامی در کره جنوبی به دلیل نیاز به مقابله با یک ضرورت نظامی یا امنیت و تهدیدات احتمالی از سوی نیروهای کمونیستی کره شمالی برای حفظ نظم عمومی است. این تصمیم که توسط رئیسجمهور یون سوک یول اعلام ، منجر به اعتراضات گستردهای شد و او با فشار مردم، تصمیم خود را پس گرفت. بر اساس قانون اساسی کره جنوبی، رئیس جمهور میتواند در واقعیتی که نیاز به پاسخگویی به شرایط یا حفظ امنیت کشور باشد، وضعیت فوقالعاده اعلام کند. اما این که علت اصلی بحران سیاسی در کره جنوبی چه بود؟و چه پیامدهای این وضعیت نظامی در کره جنوبی دارد؟موضوع بحث این مقاله می باشد.
– بحران سیاسی
ماده 77 قانون اساسی کره جنوبی می گوید که رئیس جمهور زمانی که «برای مقابله با یک ضرورت نظامی یا حفظ امنیت و نظم عمومی با بسیج نیروهای نظامی در زمان جنگ، درگیری مسلحانه یا شرایط اضطراری ملی مشابه لازم باشد، می تواند حکومت نظامی را اعلام کند.»(1)یون سوک یول، رئیسجمهور کره جنوبی حزب اصلی اپوزیسیون این کشور را به همدردی بیش از حد با کره شمالی و سایر فعالیتهای «ضد دولتی» متهم ، و حکومت نظامی اعلام کرد. او در یک سخنرانی تلویزیونی این اعلامیه را “برای محافظت از جمهوری آزاد کره در برابر تهدید نیروهای کمونیست کره شمالی ، ریشه کن کردن نیروهای منفور ضد دولتی طرفدار کره شمالی و برای حفظ نظم آزاد قانون اساسی است. (2)
گرچه بر اساس قانون اساسی کره جنوبی، رئیسجمهور میتواند ، حکومت نظامی اعلام کند،اما سوال این است که آیا کره جنوبی در حال حاضر در چنین وضعیتی قرار دارد یا خیر؟هنگامی که حکومت نظامی اعلام می شود، می توان از «تدابیر ویژه» برای محدود کردن آزادی مطبوعات، آزادی تجمع و سایر حقوق و همچنین قدرت دادگاه ها استفاده کرد.قانون اساسی همچنین می گوید که رئیس جمهور باید زمانی که مجلس ملی با اکثریت آرا خواستار لغو حکومت نظامی شود، موظف به اجرای قانون است.(3)
در این راستا قانونگذاران خشم خود را ابراز کردند و به پایان این بیانیه رای دادند و رئیس جمهور این فرمان را لغو کرد. حزب اپوزیسیون کره جنوبی از یون خواست استعفا دهد یا به دلیل حکم حکومت نظامی استیضاح شود. محافظه کاران گفته اند که این اقدامات اپوزیسیون انتقام گیری سیاسی برای تحقیقات درباره رهبر مخالفان است که به عنوان گزینه مورد علاقه برای انتخابات ریاست جمهوری آینده در سال 2027 شناخته می شود.(4)
یون سوک یول، نماینده حزب محافظه کار قدرت مردم، از سال 2022 به عنوان رئیس جمهور کره جنوبی خدمت کرده است. او با اختلاف کمی در انتخابات پیروز شد و کمتر از یک درصد از رقیب لی پیشی گرفت.یون یک تازه وارد به سیاست بود و 27 سال قبل از زندگی حرفه ای خود را به عنوان دادستان گذراند. از زمان روی کار آمدن با مجموعهای از چالشها، از تهدید همیشگی کره شمالی گرفته تا افزایش تنشها بین شرکای اصلی کره جنوبی، آمریکا و چین – و همچنین کاهش نرخ زاد و ولد، مواجه بوده است.
او مدتهاست که موضع سختی در قبال کره شمالی اتخاذ کرده است. یون از زمان روی کار آمدنش شاهد کاهش محبوبیت خود بوده است .این رویداد خارقالعاده از بنبست سیاسی در کشور سرچشمه میگیرد. اپوزیسیون اصلی کره جنوبی اکثریت پارلمانی را در اختیار دارد، پیشنهادهای سیاستی رئیسجمهور یون سوک یول را مسدود میکند و به استیضاح دادستانهای ارشد به اتهام ناتوانی در متهم کردن همسر یون به اتهامات مختلف متهم میشود.اما یون پارلمان را به فلج کردن عملکردهای دولت و دستکاری در فرآیندهای قانونگذاری متهم و زمینه را برای یک رویارویی سیاسی فراهم می کند.(5)محبوبیت رئیس جمهور در بحبوحه رسوایی فزاینده نفوذ و درگیری با پارلمان تحت کنترل اپوزیسیون بر سر بودجه و تحقیقات، نزدیک به پایین ترین سطح رکورد بوده است.(6)از زمان تصدی پست، یون به سرعت به سمت نزدیک شدن به آمریکا و همچنین پیوستن به ژاپن در یک حرکت سه جانبه علیه کره شمالی حرکت کرده است.او متعهد شد که در صورت اقدام کره شمالی علیه سئول، به رژیم پیونگ یانگ پایان دهد.با این حال، در بازگشت به خانه، جایی که مخالفان به دنبال آرام کردن تنش ها با کره شمالی هستند، نتیجه معکوس داده است.مون جائه این، سلف یون، وضعیت شبه جزیره کره را “خطرناک تر” از زمان جنگ کره توصیف کرده است.کره شمالی یک پیمان اتحاد جامع با روسیه امضا کرده است و سئول مدعی است که پیونگ یانگ هزاران سرباز را در جنگ خود علیه اوکراین به مسکو فرستاده است.یون روابط نظامی بین کره شمالی و روسیه را “غیرقانونی” خواند و قول داد “اقدامات متقابل کامل” از سوی سئول، از جمله لغو احتمالی ممنوعیت ارسال تسلیحات به کیف، انجام شود. با این حال، چنین تصمیمی میتوانست از سوی مجلس شورای ملی نیز به تصویب برسد.(7)
– پیامدهای این وضعیت نظامی
از زمان تأسیس کشور در سال 1948، 16 اعلامیه حکومت نظامی وجود داشته است. طبق ماده 77 قانون اساسی کره جنوبی، رئیس جمهور می تواند دو نوع حکومت نظامی اضطراری و امنیتی در واکنش به جنگ، حوادث یا سایر شرایط اضطراری ملی، حکومت نظامی اعلام کند.با اعلام حکومت نظامی اضطراری، رئیس جمهور یون اکنون می تواند آزادی بیان، انتشار، گردهمایی و تشکل ها را محدود ، و تغییرات ویژه در اختیارات دولت ها یا دادگاه ها و یک سیستم حکم را مطابق با مفاد قوانین مرتبط اعمال کند.(8)به احتمال زیاد تصمیم یون برای اعمال حکومت نظامی ناشی از تنش های سیاسی داخلی بوده است. اگرچه بسیار بعید است که تصمیم برای اعمال حکومت نظامی در نتیجه تهدید مستقیم کره شمالی باشد، اما این احتمال وجود دارد که تصورات دولت از تهدید کره شمالی و به ویژه ارزیابی های اطلاعاتی کره جنوبی از درگیری نظامی کره شمالی در روسیه و اوکراین باشد. جنگ، عاملی در تصمیم گیری یون بودند.(9)
این اولین بار است که حکومت نظامی در کره جنوبی در دوران دموکراتیک مدرن آن اعلام شده است. ممکن است آسیب اقتصادی فوری به ارز و بازار کشور بازگردد، اما شهرت بینالمللی کشور که به سختی بهعنوان یک دموکراسی باثبات و بالغ به دست آمده است، میتواند صدمه ببیند. در حالی که بحران فوری قانون اساسی اکنون فروکش کرده است، بحران سیاسی همچنان باقی است. سوالات در حال حاضر به آینده یون تبدیل شده است.حزب اصلی اپوزیسیون دموکرات وعده داده است که روند استیضاح رئیس جمهور بسیار ضعیف شده را آغاز خواهد کرد، مگر اینکه وی فورا استعفا دهد.(10)
اقتصاد کره جنوبی پس از لغو اعلامیه حکومت نظامی توسط دولت در حال چرخش است.وارونه شدن این دستور برای جلوگیری از نگرانی های اقتصادی ناشی از ناآرامی کافی نبود. اکثریت اپوزیسیون در پارلمان هفته گذشته به کاهش تقریباً 3 میلیارد دلاری از بودجه 2025 یون رأی دادند و برنامه های او را تضعیف کردند.
بازارها بلافاصله به بحران سیاسی کره جنوبی واکنش نشان دادند و سهام کره در فهرست آمریکا و وون کره جنوبی در معاملات یک شبه ضربه خوردند.(11)وون، واحد پول کره جنوبی، به پایین ترین سطح در برابر دلار در دو سال گذشته سقوط کرد و بیش از یک درصد سقوط کرد. سهام کره جنوبی و صندوق های قابل معامله در بورس فهرست شده در نیویورک، از جمله Coupang و iShares MSCI کره جنوبی ETF، به طور مشابه کاهش یافتند .(12)
کنفدراسیون اتحادیههای کارگری کره، یکی از بزرگترین اتحادیهها و مبارزترین گروه کارگری کشور، «اعتصاب عمومی نامحدود» را تا «استعفای رئیسجمهور یون» اعلام کرد. این کنفدراسیون بیش از یک میلیون عضو اتحادیه دارد که شامل کارگران خط مونتاژ هیوندای موتورز می شود. (13) این اقدام یون واکنش سریع سراسر جهان از جمله متحدان آمریکای شمالی و اروپایی را در پی داشت که به دنبال تعمیق روابط اقتصادی و اجتماعی با کره جنوبی در تلاش برای مقابله با نفوذ چین در اقیانوس هند و اقیانوس آرام بودند.
کانادا، ایالات متحده و بریتانیا توصیه های مسافرتی خود را برای کره جنوبی به روز کردند تا بیانیه حکومت نظامی را منعکس کند و به مسافران گفته بود “احتیاط کنند”، از تظاهرات سیاسی خودداری کنند و دستورات محلی را دنبال کنند. توصیه های مشابهی نیز توسط ایرلند، بلغارستان و سایر اعضای اتحادیه اروپا صادر شد. (14)تحلیل گران معتقدند که آشفتگی در کره جنوبی خبر بدی برای اروپا بوده است.کره جنوبی که با بحران سیاسی داخلی خود اشغال شده، منابع محدودی برای تمرکز بر مسائل خارجی خواهد داشت. افزایش حمایت از اوکراین در حال حاضر بسیار کمتر احتمال دارد. همچنین روابط کره جنوبی و ژاپن را تیره می کند و همکاری سه جانبه با ایالات متحده را دشوارتر می کند و به طور بالقوه منجر به بی ثباتی بیشتر در منطقه می شود و روسیه، چین و کره شمالی را جسورتر می کند.(15)
به گفته تحلیلگران، اگر یون اجباراً اخراج شود، ممکن است در برابر روابط محکم تر با ژاپن کاهش یابد. تمایل یون برای محکم کردن پیوندها با توکیو، در حالی که در واشنگتن توسط مقامات امنیت ملی که همیشه ژاپن و کره جنوبی را متحدان طبیعی می دانند، حمایت می شود، هرگز در داخل کشور محبوب نبوده است. اگر یون برود و اپوزیسیون لیبرال تر پیروز شود، روابط ژاپن و کره از بین خواهد رفت. یکی از زمینههایی که رئیسجمهور جدید میتواند دستاوردهای حاصل از ژاپن را معکوس کند، توافقنامه امنیت عمومی اطلاعات نظامی (GSOMIA) است، یک سیستم اشتراک اطلاعات که در ابتدا در سال 2016 ایجاد شد ، در سال 2019 متوقف شد و سپس توسط یون و همتای ژاپنیاش دوباره راهاندازی شد. اما این که چقدر همه اینها تغییر خواهد کرد تا حد زیادی به این بستگی دارد که ترامپ، که به نظر می رسد به طور کلی نسبت به اتحادها بدبین است، در واقع چگونه به اتحاد با کره جنوبی و اتحاد با ژاپن نزدیک شود. این ممکن است کره جنوبی را وادار کند تا “به سمت ابهام استراتژیک بیشتر در ایجاد تعادل در روابط خود بین ایالات متحده و چین برگردد.” (16)
-چشم انداز
اما تحلیل گران گفتند که انتظار دارند هفته ها درگیری سیاسی، از جمله روند احتمالی استیضاح یون وجود داشته باشد.(17)همچنین سه سناریو ، که نشان دهنده افزایش بی ثباتی سیاسی داخلی است، ترسیم کرده اند. سناریو 1: مجلس ملی آرای کافی برای ادامه استیضاح را کسب می کند و دادگاه قانون اساسی این پیشنهاد را می پذیرد . بر اساس این سناریو، انتخابات ریاست جمهوری باید ظرف دو ماه از تاریخی که دادگاه استیضاح را تأیید می کند، برگزار شود. حزب دموکراتیک خلق به دلیل احساسات ضد یون، به احتمال زیاد در انتخابات بعدی نسبت به حزب حاکم PPP از برتری برخوردار خواهد بود.
سناریو 2: مجلس ملی آرای کافی برای ادامه استیضاح را به دست نمی آورد و یون رئیس جمهور باقی می ماند . این احتمال وجود دارد که در این سناریو، شورای ملی تصویب لوایح دولتی را از پارلمان رد کند. همچنین احتمال وجود دارد که در این سناریو، دولت کره جنوبی مجلس ملی را در تصمیم گیری های مربوط به حضور نظامی کره جنوبی در اوکراین و حمایت نظامی از اوکراین دخالت ندهد.
سناریو 3: مجلس ملی آرای کافی برای ادامه استیضاح را کسب می کند، اما دادگاه قانون اساسی این طرح را رد می کند . در صورت موفقیت آمیز بودن استیضاح، دادگاه قانون اساسی یک محاکمه این روند را انجام می دهد که ممکن است قبل از اعلام تصمیم خود تا شش ماه طول بکشد. این احتمال وجود دارد که در طول دوره آزمایشی، اعضای طرفدار یون PPP اعتراضاتی را در حمایت از او سازماندهی کنند، که به احتمال زیاد خطر اعتراضات متقابل را افزایش می دهد. رد استیضاح توسط دادگاه قانون اساسی احتمالاً جایگاه سیاسی یون را در حزب PPP تقویت می کند و به او کمک می کند تا در حزب خود حمایت کند. این به احتمال زیاد او را قادر میسازد تا باقیمانده دوره ریاستجمهوری خود را تا سال 2027 ادامه دهد، اما توانایی او برای تصویب قوانین توسط اکثریت مخالفان در مجلس ملی با مشکل مواجه خواهد شد.(18)با توجه به محکومیت تقریباً یکپارچه اقدامات یون، حتی در درون حزب خود، استیضاح محتمل ترین گزینه به نظر می رسد.(19)
References
1.https://www.abc.net.au/news/2024-12-04/what-is-martial-law-south-korea/104681802
2.https://www.northjersey.com/story/news/2024/12/03/what-is-martial-law-south-korea-president-declares-emergency-martial-law-what-it-means-in-us/76731714007/
5.https://edition.cnn.com/world/live-news/martial-law-south-korea-intl/index.html
8.https://www.csis.org/analysis/yoon-declares-martial-law-south-korea
9.https://www.janes.com/osint-insights/defence-and-national-security-analysis/post/south-korean-martial-law-declaration-indicates-significant-domestic-political-instability-is-almost-certain-in-the-next-four-weeks
11.https://www.businessinsider.com/why-did-south-korea-declare-martial-law-yoon-suk-yeol-2024-12
12.https://www.forbes.com/sites/lindseychoo/2024/12/03/what-to-know-south-korea-martial-law/
13.https://www.nytimes.com/live/2024/12/03/world/south-korea-martial-law
14.https://globalnews.ca/news/10898897/south-korea-martial-law/
15.https://www.euronews.com/2024/12/04/south-korea-martial-law-why-it-happened-and-what-comes-next
17.https://www.nytimes.com/live/2024/12/03/world/south-korea-martial-law
18.https://www.janes.com/osint-insights/defence-and-national-security-analysis/post/south-korean-martial-law-declaration-indicates-significant-domestic-political-instability-is-almost-certain-in-the-next-four-weeks
19.https://www.euronews.com/2024/12/04/south-korea-martial-law-why-it-happened-and-what-comes-next