مرکز بین المللی مطالعات صلح – IPSC
به نگاه بسیاری الگوی فعالیت کره جنوبی در عرصه سیاست خارجی در واقع ترسیم گر سیاستهای خارجی لیبرالی است که حفظ اتحاد واشنگتن- سئول در کنار استقلال داخلی بیشتر را تعقیب می نمود، در این بین با توجه به جایگاه بازارهای منطقه و همچنین انرژی منطقه برای سئول برای بررسی بیشتر نگاه اولویت های سیاسی و اقتصادی کره جنوبی در خاورمیانه گفتگویی با دکتر جواد منصوری داشته ایم:
واژگان کلیدی: ، آینده، نقش رهبری، جهان ، اقتصادی، کره جنوبی، خاورمیانه
مرکز بین المللی مطالعات صلح: خاورمیانه برای کره جنوبی دارای چه اهمیتی است؟
منطقه غرب آسیا برای کره جنوبی که یکی از مهمترین منابع تامین کنده انرژی برای این کشور از اهمیت ویژه برخودار است. به علاوه این منطقه یا بازارهای مهم کره از نظر سود برگشت دلارهای نفتی به سئول اهمیت مضاعفی دارد. ضمن اینکه امریکا بخشی از سیاست های خود در این منطقه را از طریق کره جنوبی به اجرا در می آورد. به عبارتی دیگر بسیاری از کالا و سرمایه گذاری های که امریکا نمیخواهد به نام خود انجام گیرد به نام کره جنوبی انجام میشود. یعنی بخش عمده ای از کالاهایی در این منطقه به فروش میرسد غیر مستقیم از امریکا است و سرمایه و تکنولوژی امریکایی است و یا به نام کره جنوبی است. لذا این منطقه به جهات مختلفی برای کره جنوبی اهمین استراتژیک دارد. به گونه ای که در دولت این کشور مدیریتی ویژه ای برای این منطقه وجود دارد و بخشی از دولت است. لذا از این نظر کلی به تحولات این منطقه به دست مد نظر کره جنوبی است.
مرکز بین المللی مطالعات صلح: از نگاه کره جنوبی چه کشورهای دارای اولویت های بیشتری در این منطقه هستد؟
طبعا کشورهایی که با امریکا و اروپا اتحاد و ارتباط بیشتر و همچنین بازار گسترده تری برای کالاهای کره جنوبی هستند، اهمیت ویژه ای در نزد سئول دارند. از این نظر کره جنوبی در میان این دولت ها بیشترین توجه را به اسرائیل و دولت عربستان سعودی دارند. چرا که این کشورها از نظر پشتیبانی ها سیاسی و بین المللی و حمایت های اقتصادی دارای اهمیت ویژه ای هستند. در این بین از نظر کره جنوبی کشورهای عربستان سعودی و شیخ نشین های حاشیه خلیج فارس موقعیت بالایی از نظر ارتباطات و مبادلات و حساسیت نسبت به مبادلات منطقه ای دارند و هر گونه اتفاقی در این منطقه برای ارتباط کره جنوبی با امریکا اهمیت فراوانی دارد.
مرکز بین المللی مطالعات صلح: از نگاه کره جنوبی نگاه امنتی به منطقه خاورمیانه چه بخشی از راهبرد سیاست خارجی این کشور را تشکیل میدهد؟
در واقع کره جنوبی در موقعیتی نیست که بتواند در منطقه خاورمیانه و غرب آسیا تاثیرگذاری سیاسی چندانی داشته باشد. در واقع این کشور یک تاجر در منطقه است که نفت و کالا از این منطقه داد و ستد میکند. این امر خلاصه ای از نقش این کشور در منطقه است، اما به دلیل میزان مبادلات و چگونگی سرمایه گذاری در درازمدت بستگی بسیاری به متغیر امنیت در منطقه دارد و طبعا این کشور دارای حساسیت ویژه ای به منطقه دارد و به طور دائم در حال رایزنی و ارتباط با امریکا و تا حدودی اسرائیل در مورد وضعیت مطقه ای است تا منافع خود را در مورد منطقه تامین کند. به عبارت دیگر کره جنوبی بسیار علاقمند است تا منطقه امنیت مناسبی داشته باشد تا تجارت خود را در منطقه داشته باشد.
مرکز بین المللی مطالعات صلح: در نگاه سئول به ایران چه مولفه هایی تاثیرگذاراست ؟
طبعا ایران به دلیل صادارت نفت یکی از کشورهای است یکی از گزینه های مطرح برای کره جنوبی است، اما در عین حال به دلیل روابط چالشی ایران با امریکا و اسرائیل این بازار کمی دارای ریسک است و کره جنوبی فقط به دنبال فروش کالا به این بازار است و حتی نسبت به خرید نفت تمایل گسترده ای نسبت به خرید نفت از ایران نشان نمیدهد. چرا که یا به امنیت آن چندان اعتمادی ندارد و یا رضایت امریکا را در مورد خرید نفت از ایران نداشته باشد. لذا کره جنوبی فقط به دنبال فروش کالا به ایران است .
مرکز بین المللی مطالعات صلح: با توجه به قدرت صنعتی کره جنوبی و همچنین نیازمندهای انرژی این کشور و وجود رقبای چون چین و ژاپن در چه صورتی کره جنوبی ممکن است حضور خود را در منطقه خاورمیانه افزایش می دهد؟
در واقع کره جنوبی خیلی اصرار ندارد که نقشی مستقل و به عنوان کشوری مستقل در منطقه خارومیانه حضور یابد. به عبارت دیگر می توانیم بگوییم که کره جنوبی فقط به بهره برداری اقتصادی از زمینه سازی هایی که امریکایی ها در منطقه میکنند فکر میکند. این کشور نه یک رسالت سیاسی و فرهنگی و بین المللی برای خود قائل است و نه در مسائل منطقه ای دخالت میکند و لذا هیچ گونه نقشی برای خود در منطقه ندارد. در واقع خود می توان گفت کره جنوبی از این نظر یک تماشاچی است و نه تاثیرگذاراست نه میخواهد چنین وضعی داشته باشد. ضمن اینکه در شرق آسیا به جز تحولات داخلی خود عملا حرفی به جز حرف امریکا ندارد و جز آن پیروی نمیکند.
مرکز بین المللی مطالعات صلح: سناریوهای محتمل و غیر محتمل حضور کره جنوبی در منطقه خاورمیانه چیست؟
به میزان تضعیف حضور امریکا در منطقه به تدریج حضور سیاسی کره جنوبی در منطقه بیشتر میشود و در عین این این امر نیاز به زمانی است و قطعا چین دست برتر را در منطقه دارد و کره جنوبی نمیتواند چندان حضور پرنگی در منطقه داشته باشد. در واقع به هر نسبتی که امنیت بیشتری در منطقه برقرار گردد به همان نسبت فرصت و فضای بهتری برای تجارت کره جنوبی در منطقه فراهم میشود.
مرکز بین المللی مطالعات صلح: در چه صورتی کره جنوبی دست به گسترش روابط ویژه با ایران بزند؟
کره جنوبی و ژاپن نقشی مستقل در منطقه قائل نیستند و بنابراین به دنبال آن هستند که امریکا چه نقشی برای آنان تعریف می کند. بنابراین کره جنوبی و ژاپن به هر نسبتی که امنیت بیشتری در منطقه باشد فرصت و فضای بهتری دارد، هر چند ژاپن رویکرد مستقلانه تری از خود در بخش سیاسی نشان میدهد، اما هیچ گونه رویکرد مستقلی در منطقه خاورمیانه ندارد.