مرکز بین المللی مطالعات صلح - IPSC

مذاکرات هسته ای در تله سهم خواهی اروپا

  دکتر محمد مهدی مظاهری استاد دانشگاه مرکز بین المللی مطالعات صلح-IPSC    مذاکرات هسته‌ای اخیر ایران با ایالات متحده، که از طریق میانجی‌گری عمان در جریان است، بار دیگر توجه جامعه جهانی را به خود جلب کرده است. هر چند در دوره های گذشته، ایران به دلیل اختلافات و مشکلاتی که با ایالات متحده داشت، بیشتر با کشورهای اروپایی به ویژه انگلیس، فرانسه و آلمان (E3) وارد مذاکره پیرامون مسائل هسته ای میشد، اما در این دوره به خاطر شرایط منطقه ای و بین المللی خاص، و به ویژه به دلیل رویکرد دونالد ترامپ، رئیس جمهور ایالات متحده، این مذاکرات تنها به ایران و آمریکا محدود شده و قدرتهای جهانی دیگر فعلا در آن حضور ندارند.  با این حال باید گفت، تروئیکای اروپایی، به‌عنوان بازیگران کلیدی در توافق هسته‌ای سال ۲۰۱۵ (برجام)، نقش مهمی در شکل‌گیری فضای دیپلماتیک پیرامون مسئله هسته ای ایران و به نتیجه رسیدن مذاکرات دارند.

بیشتر بخوانید
جنگ تجاری آمریکا و چین: تحلیل پیامدهای اقتصادی، ژئوپلیتیکی و اثرات جهانی

    فاطمه خادم شیرازی پژوهشگرو مدرس دانشگاه مرکز بین المللی مطالعات صلح-IPSC   جنگ تجاری میان آمریکا و چین، که با اعمال تعرفه‌های گسترده توسط دولت ترامپ آغاز شد، تنها یک نزاع اقتصادی نبوده و تأثیراتی عمیق بر نظم جهانی داشته است. تنش‌های ناشی از این جنگ تجاری پیامدهایی فراتر از کاهش حجم تجارت میان دو کشور را به همراه داشته و حتی امنیت، دیپلماسی و مناسبات قدرت جهانی را تحت تأثیر قرار داده است. این مقاله با استفاده از داده‌های معتبر به بررسی پیامدهای اقتصادی و ژئوپلیتیکی جنگ تجاری آمریکا و چین می‌پردازد.   1-پیامدهای اقتصادی  – کاهش رشد  تحلیل گران سیاسی استدلال می‌کنند که سیاست‌های تعرفه‌ای دولت ترامپ نه تنها مبتنی بر سوء تفاهم‌های اقتصادی است، بلکه به شکلی نامناسب اجرا شده و می‌تواند منجر به رکود جهانی شود.سیاست تعرفه‌ای ترامپ بر این پایه بنا شده که کسری تجاری نشانه یک بحران جدی اقتصادی است؛ اما کسری

بیشتر بخوانید
برنامه کلان توریستی عربستان سعودی در چارچوب چشم‌انداز ۲۰۳۰

  دکتر گلناز سعیدی استاد دانشگاه   مقدمه در آغاز قرن بیست و یکم، بسیاری از کشورهای تولیدکننده نفت در جهان به این نتیجه رسیدند که تکیه صرف بر منابع طبیعی و به‌ویژه نفت، نمی‌تواند آینده‌ای پایدار برای نسل‌های آینده فراهم کند. عربستان سعودی، به‌عنوان بزرگ‌ترین صادرکننده نفت جهان و یکی از مهم‌ترین کشورهای منطقه خاورمیانه، در میانه دهه دوم قرن جاری، تصمیمی راهبردی و تاریخی اتخاذ کرد: عبور از اقتصاد تک‌محصولی نفت به سوی اقتصادی متنوع، نوآورانه و پایدار. در سال 2016، محمد بن سلمان، ولیعهد جوان و پرنفوذ سعودی، برنامه‌ای را تحت عنوان «چشم‌انداز 2030 (Vision 2030)» معرفی کرد که هدف آن کاهش وابستگی به نفت، توسعه بخش‌های غیرنفتی، و ارتقاء جایگاه بین‌المللی عربستان بود. از میان سه رکن اصلی ویژن 2030 یعنی جامعه‌ای پرنشاط، اقتصادی شکوفا و کشوری بلندمرتبه، بخش «گردشگری» جایگاهی خاص و استراتژیک به خود اختصاص داد؛ چرا که نه‌تنها می‌توانست به‌عنوان موتور محرک اشتغال

بیشتر بخوانید
جایگاه عمان در معادلات نوین منطقه ای 

داود احمدزاده  کارشناس مسائل غرب آسیا  مرکز بین‌المللی مطالعات صلح (IPSC) سلطان نشین عمان  در میان کشورهای حوزه خلیج فارس اساسا به جامعه غیر سیاسی و آرام مشهور است. مراودات سیاسی این سلطان نشین با کشورهای منطقه و قدرت های جهانی در حل وفصل نزاع منطقه ای سابقه ی بس دیرینه دارد . بطوریکه  در ائتلاف سازی منطقه ای  درغرب آسیا  این کشور از اصول بی طرفی مثبت استفاده می کند . عمان علاوه بر آنکه راهبری مدیریت تنش ها میان ایران و کشورهای عربی به ویژه با عربستان در دهه های گذشته بر عهده داشته  از طریق کاربست دیپلماسی رسمی- پنهان نیز در کاهش بحران میان ایران و غرب در موضوع هسته ای  ونیز محور مقاومت و همچنین  جنگ در نوار غزه و بحث حوثی های یمن نقش آفرینی کرده است . در موضوع جنگ نوار غزه گرچه میانجیگری اصلی را قطر در کنار مصر بر عهده داشتند. با

بیشتر بخوانید
معرفی کتاب جایگاه استراتژیک تنگه باب المندب از مریم وریج کاظمی

کتاب جایگاه استراتژیک تنگه باب المندب از مریم وریج کاظمی توسط انتشارات مرکز آموزشی و پژوهشی شهید سپهبد صیاد شیرازی منتشر شد. این پژوهش ابتدا به بررسی فضای پیرامونی تنگه باب المندب از جهت موقعیت ژئوپلیتیک، ژئواستراتژیک، ژئواکونومیک کشورهای یمن(در منطقه شبه جزیره عربستان) و جیبوتی(در منطقه شاخ آفریقا) به عنوان دروازه های ورودی این تنگه به همراه متغیرهای دریای سرخ و کانال سوئز می پردازد و علل حضور بازیگران منطقه ای و فرامنطقه ای در فضای پیرامونی باب المندب به خصوص در ایجاد بحران یمن را مورد ارزیابی قرار می دهد. در خلاصه ای از این کتاب می خوانیم؛ با توجه به اینکه تنگه باب المندب مهمترین ارتباطش با مناطق نفت خیز و مصرف کنندگان انرژی است، بی شک تامین امنیت برای ترانزیت انرژی در اولویت کشورهای پیرامونی آن قرار دارد. از این رو با افزایش مراودات تجاری-اقتصادی در سطح جهان و به دنبال آن نیاز به منابع انرژی

بیشتر بخوانید
اهمیت ژئواستراتژیک منطقه یورو – مدیترانه

  مریم وریج کاظمی پژوهشگر مطالعات ژئواستراتژیک مرکز بین المللی مطالعات صلح- IPSC   منطقه یورو- مدیترانه بیش از 500 میلیون نفر جمعیت ملل اروپایی، مسلمان-عرب و یهودی غیراروپایی را در بر می گیرد که در این بین دریای مدیترانه نقطه مشترک کشورهای آسیایی، اروپایی و آفریقایی محسوب می شود. دریای مدیترانه دروازه ای برای کشورهای آسیای شرقی و دریچه ای دریایی به اقیانوس های جهان برای روسیه و اوکراین و در نهایت برای کشورهای مشترک المنافع به شمار می آید که برای قرن ها مرکز جهان بود اگرچه اهمیت اصلی ژئواستراتژیک خود را در طول جنگ جهانی دوم به دست آورد. مهمترین نقطه ژئواستراتژیک منطقه یورو-مدیترانه قطعا کانال سوئز به همراه سه تنگه طبیعی دیگر یعنی جبل الطارق، بسفر و داردانل است. البته اهمیت ژئواستراتژیکی که این منطقه در سال‌های اخیر به خود گرفته است را می‌توان در اولویت‌های سیاسی-استراتژیک تعریف‌شده توسط روسیه، ایالات متحده آمریکا و برخی از

بیشتر بخوانید
دگرگونی های ژئوپلیتیک در غرب آسیا، بیم ها و امیدها

  حسین ربیعی دانشیار جغرافیای سیاسی دانشگاه خوارزمی  مرکز بین المللی مطالعات صلح -IPSC    پس از سال ها و شاید دهه ها، این روزها غرب آسیا و خاورمیانه مهیای برهه ای می شود که امید می رود نهال صلح پا گیرد و میوه ثبات و امنیت منطقه ای در آینده نه چندان در دسترس باشد. مذاکرات دوجانبه ایالات متحده آمریکا و ایران، استقبال بازیگران مختلف منطقه از آغاز این گفتگوها و تلاش های پیدا و پنهان مختلف برای نزدیک کردن دیدگاه های دو کشور بویژه از سوی کشورهای عرب منطقه، گواهی بر این است که کشورهای منطقه امید دارند که این گفتگوها موجب گذار به امنیت منطقه ای باشد و در سایه آرامشی که حاصل خواهد شد، رونق تجارت و اقتصاد منطقه بیش از پیش حاصل شود.  با این که چنین پنداشته می شود که این روند حاصل روی کار آمدن رئیس جمهور جدید در ایالات متحده آمریکا است،

بیشتر بخوانید
رویکرد سیاستی و چشم انداز توریستی هند

دکتر گلناز سعیدی   استاد دانشگاه مرکز بین المللی مطالعات صلح-IPSC     مقدمه توریسم به عنوان یکی از بزرگ‌ترین و مهم‌ترین صنایع در جهان امروز شناخته می‌شود که نه تنها به عنوان یک عامل اقتصادی تأثیرگذار در کشورهای مختلف عمل می‌کند، بلکه ابزاری برای تقویت تبادلات فرهنگی، توسعه روابط بین‌المللی، و ارتقای درک متقابل میان ملت‌ها به شمار می‌آید. در این میان، کشورهای با جاذبه‌های طبیعی، تاریخی، و فرهنگی منحصر به فرد، توانسته‌اند جایگاه ویژه‌ای در صنعت گردشگری پیدا کنند. هند با تاریخ باستانی، فرهنگ غنی، و تنوع طبیعی وسیع، یکی از این مقاصد برجسته است. هند کشوری است با تنوع اقلیمی و فرهنگی بی‌نظیر که از سواحل گرم و آرام در جنوب گرفته تا کوه‌های سربه‌فلک کشیده هیمالیا در شمال، از بیابان‌های وسیع در غرب تا جنگل‌های انبوه در شرق را در بر می‌گیرد. این تنوع جغرافیایی و فرهنگی باعث شده است که هند به یکی از جذاب‌ترین

بیشتر بخوانید
جنگ کریدوری جدید میان ترکیه و اسرائیل

داود احمدزاده   کارشناس مسائل غرب آسیا  مركز بين المللي مطالعات صلح-ipsc    سقوط رژیم اسد در سوریه، طرح های ترکیه برای ساخت خطوط لوله نفت و گاز از طریق این کشور را احیا کرده و آن را به یک “کریدور انرژی” منطقه ای برای کشورهای همسایه تبدیل کرده است. برخی از این طرح‌ها مسیر زمینی راحت‌تری را برای صادرات انرژی به اروپا از طریق ترکیه به کشورهای عربی خلیج فارس ارائه می‌دهند که چالشی برای آمال مشابه اسرائیل است. البته که اسرائیل فرصت های دیگری برای صادرات گاز طبیعی خود به بازارهای جدید از طریق خط لوله دارد، اما درهرصورت به نظر می رسد که طرح های ترکیه در حوزه نفت و گاز، خطر تضعیف موقعیت اسرائیل  و همکاری آن با یونان و قبرس را بدنبال دارد. اسرائیل باید «بازی خط لوله» در سوریه را از نزدیک دنبال کند تا اطمینان حاصل کند که فرصت‌های اقتصادی جدید با منافع و

بیشتر بخوانید
برچسپ دیوانگی و راهبرد دیوانگان در تحلیل روانشناختی ترامپ !

اسلام ذوالقدرپور کارشناس روابط بین‌الملل مرکز بین المللی مطالعات صلح-IPSC     سیاستگذاری عمومی را می‌توان مهندسی امور عمومی و سیاسی تعریف نمود که در پوشش ارائه خدمت به شهروندان و برکشیدن خیر عمومی از قدرت فائقه دولت، الگوی رفتار سیاسی و اداری یک بازیگر نظام جهانی را در چارچوب جامعه شناسی سیاسی برمی‌سازد. تعریف و فهم نمایش قدرت انحصاری و فائقه دولت در اداره امور عمومی به‌ویژه در سیاستگذاری خارجی و روابط بین الملل، نیازمند دانش بین‌رشته‌ای است که بتوان جامعه شناسی سیاسی یک حکمران و سیاست خارجی آن‌را تفسیر نمود. جامعه شناسی سیاسی یا روانشناختی یک حکمران و بازیگر که راهگشای سیاستگذاری خارجی دیگر بازیگران در مناسبات قدرت منطقه‌ای و جهانی است. تحلیل روانشناختی ( ارائه راه‌هایی برای روانشناسی ) حکمران یا سیاستگذار ارشد به‌ویژه رهبران قدرت‌های بزرگ نظام جهانی، فرآیندی سخت و پیچیده است که گاه در محافل سیاسی با یک جمله یا واژه ساده سعی در

بیشتر بخوانید
آینده روابط آمریکا و اوکراین

  دکتر معصومه محمدی پژوهشگر روابط بین الملل مرکز بین المللی مطالعات صلح -IPSC   جنگ اوکراین که در سال 2022 با حمله نظامی روسیه آغاز شد، به یکی از بزرگ‌ترین بحران‌های ژئوپولیتیکی در دوران پس از جنگ سرد تبدیل شده است. این جنگ نه تنها تأثیرات عمده‌ای بر منطقه اوراسیا و سیاست‌های داخلی کشورهای مختلف به همراه داشته، بلکه روابط بین‌المللی را نیز تحت‌الشعاع قرار داده است. ایالات متحده به عنوان یکی از قدرت‌های اصلی جهانی، از آغاز این بحران تاکنون نقش تعیین‌کننده‌ای در حمایت از اوکراین ایفا کرده است. پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی در سال 1991، اوکراین به عنوان کشوری مستقل در مرکز اوراسیا ظاهر شد. از آن زمان، اوکراین برای تعیین مسیر خود میان غرب و شرق درگیر چالش‌های داخلی و خارجی بوده است. سیاست‌مداران اوکراینی تمایل به نزدیکی بیشتر به اتحادیه اروپا و ناتو داشتند، اما روسیه همواره نگران نفوذ غرب در مرزهای خود

بیشتر بخوانید
حال ناخوش صربستان ،رقابت داخلی با رویکرد مخملی

علی بمان اقبالی زارچ  رئیس گروه مطالعات اورآسیا  مرکز بین المللی مطالعات صلح-IPSC     بالکان از دیرباز منطقه ای بوده است که با رقابت ها، تنش های سیاسی و اختلافات تاریخی حل نشده مشخص شده است. روایات ملی گرایانه، عدم تحمل قومی و مذهبی و ادعاهای سرزمینی اغلب روابط بین کشورهای همسایه در منطقه را تعریف می کند. از آنجایی که برای برانگیختن نابردباری در میان بسیاری از افراد تنها به چند صدای بلند نیاز است، پرورش روابط خوب در عمل چالش برانگیزتر است. چنین روابطی منجر به بی‌اعتمادی ریشه‌دار نسبت به دیگران، انگ و کلیشه‌هایی شده است که تنها به انباشته شدن ادامه می‌دهند و اغلب با لفاظی‌های سیاسی تغذیه می‌شوند. در چنین شرایطی، ایجاد اعتماد و همکاری در بالکان فرآیندی کند و دشوار است. پس از ثبات، شکننده باقی می ماند و به راحتی توسط تنش های سیاسی یا تحریکات خارجی قابل خنثی سازی است. صربستان یکی

بیشتر بخوانید
تلاقی دموکراسی و اقتدار گرایی اردوغان در ترکیه

  دکتر سیده مسعوده  میرمسعودی   تحلیلگر  روابط بین الملل مركز بين المللي مطالعات صلح-ipsc      با تجمع اعضای حزب دموکراتیک خلق ترکیه در آنکارا با هدف  انتخاب رهبران این حزب ،بار دیگر تحولات و اعتراضات گسترده ترکیه ، موضوع این کشور  را به  صفحه اول اخبار کشاند . تحولات و اعتراضاتی که به دنبال دستگیری شهردار شهر ۱۶ میلیونی استانبول در دو هفته پیش شروع شد از سوی  دیگر با سکوت معنادار مدعیان دموکراسی از جمله کشورهای غربی این سوال را به ذهن می آورد که آیا دفاع از دموکراسی و حقوق بشر فقط دستاویزی برای منافع دولت ها محسوب می‌شود؟ آیا چون ترکیه دومین ارتش بزرگ سازمان پیمان آتلانتیک شمالی است و از آنجا  که این کشور پیوند های دفاعی قوی با غرب  دارد، .دمکراسی غربی و اروپا  چشم خود را نسبت به خواسته های مردم ترکیه بسته است ؟ آیا شفاف سازی ، آزادی سیاسی و

بیشتر بخوانید
سیاست‌های فرهنگی و قدرت نرم قزاقستان

دکتر گلناز سعیدی استاد دانشگاه  مرکز بین‌المللی مطالعات صلح (IPSC)    مقدمه قزاقستان کشوری است که پس از استقلال از اتحاد جماهیر شوروی در سال 1991، به سرعت به یکی از بازیگران مهم در منطقه آسیای مرکزی تبدیل شده است. سیاست‌های فرهنگی قزاقستان، در کنار استفاده از قدرت نرم، ابزاری برای تقویت هویت ملی، توسعه دیپلماسی فرهنگی، و ارتقاء جایگاه بین‌المللی این کشور در سطح جهانی به شمار می‌آید. در این مقاله به تحلیل سیاست‌های فرهنگی قزاقستان و چگونگی استفاده از قدرت نرم برای تقویت روابط بین‌المللی و هویت ملی این کشور پرداخته خواهد شد.   سیاست‌های فرهنگی قزاقستان قزاقستان در دوران پس از استقلال، به‌طور ویژه بر روی سیاست‌های فرهنگی خود تمرکز کرده است تا هویت ملی خود را تقویت کرده و در سطح جهانی شناخته شود. سیاست‌های فرهنگی این کشور از چندین محور اصلی برخوردار است که به‌طور عمده در راستای ارتقاء قدرت نرم قزاقستان شکل گرفته‌اند. تقویت

بیشتر بخوانید
در جهان پر آشوب امروز آیا سیاست مُرده است؟

  دکتر سامان فریدونی پژوهشگر  جامعه شناسی سیاسی مرکز بین المللی مطالعات صلح-IPSC    «در عصر ما دیگر رویداد واقعی وجود ندارد، تنها بازنمایی آنچه شاید واقعی باشد را داریم».   ژآن بودریار جهان آشوبناک است شبیه بازیهای علمی تخیلیِ دیجیتال!  قریب به سه سال است که روسیه و اوکراین با هم در جنگ اند  و در کنار خسارت های مادی و زیرساختی صدها هزار نفر کشته، زخمی و آواره شده اند، ترامپ قدرت را به دست میگیرد و سیاست های جاه طلبانه اش و ضد انسانی اش را با عنوان بازگرداندن عظمت آمریکا اعلام میکند، اسرائیل غزه و لبنان را به میدان آتش و خون تبدیل میکند و هزاران نفر کشته میشوند، سودان سالهاست در جهنم جنگ داخلی میسوزد و میلیون ها نفر آواره شده اند، کنگو و رواندا درگیرند و صدها هزار نفر  بی خانمان اند، ترکیه آشوب است و… جهان جای امنی نیست و  به جای اینکه در

بیشتر بخوانید