عاشق حسین طوری
کارشناس پاکستان
مرکز بین المللی مطالعات صلح – IPSC
القاعده و داعش
داعش با القاعده و طالبان وگروه های دیگر شبیه به این تفاوتی ندارد . القاعده تولید امریکا بوده و در زمان جنگ با شوروی در دهه 1980 توسط امریکا و برخی سازمان های جاسوسی منطقه چون عربستان و پاکستان تولید شد. اکنون بعد از سال 2001 که یازده سپتامیر کلید خورد سیزده سال به نام القاعده سناریویی به نام از بین بردن تروریسم در افغانستان و همچنین عراق را مورد حمله قرار دادند. اما امروزه القاعده و طالبان همچنان وجود دارند و طالبان از سیزده سال پیش قوی تر شده و القاعده در سراسر جهان گسترش یافته است. در این بین بعد از از بین رفتن تاریخ مصرف بن لادن وی در پاکستان از بین بردند.در واقع نیروهای داعش قبلا یا در القاعده وجود داشته اند و سران آنها هر چند ممکن است باسواد باشند اما در سطوح پایین بیشتر بی سواد بوده اند و از جهل این آنان بهره برده شده است. در داعش هم مانند طالبان از این امر بهره برده میشود.
اکنون نیز داعش مورد توجه و استفاده است و خانم کلینتون وزیر خارجه سابق امریکا در کتاب خود به این امر اعتراف کرده است که امریکا داعش را ایجاد کرده است. در واقع نیروهای این سازمان توسط موساد آموزش دیده اند. ابوبکر بغدادی هم شخصی مجهول الهویه است. در این بین امریکای ها هم در حال بزرگنمایی داعش هستند و در واقع تا به اندازه که به تصویر کشیده می شود داعش قدرتمند نیست . در واقع اسلام در شبکه های خارجی تحت نام گروه داعش بدنام میگردد و کشورهای غربی و مردم غرب کارهای امروز داعش و سربریدن انسآن ها و …. را به نام اسلام گره میزند.
نگاه جریان های اسلامی در پاکستان نسبت به داعش
در واقع خیلی از افراد برجسته طالبان افغانستان و پاکستان بیعت خود را با داعش اعلام کرده اند. در کراچی اکنون اعلامیه سنها و پوسترهایی نصب می گردد که حمایت از داعش و استقباال از آن اعلام میگردد، اما این امر هم به نوعی بزرگ نمایی است و بیشتر مردم اهل سنت افغانستان و پاکستان از این جریان دوری میکنند. چنانچه آنها از طالبان هم بیزار بودند. اما گروهک هایی مانند لشگر جنگوی و یا سپاه صحابه (که به القاعده وصل شده اند ) خود را تحت نظر داعش می دانند. در این بین داعش یا دولت اسلامی در عراق و سوریه می خواهد شاخه ای زیر نظر اینها تشکیل دهند. در این بین به نوعی رقابت بر سر خلافت و امارت هم بین داعش وطالبان هست. چنانچه ملاعمر امیر خلیفه طالبان در افغانستان است و القاعده هم در بیعت ملاعمر به سر میبرد و القاعده اکنون با داعش مخالفت خود را اعلام کرده است و حتی النصره و گروه های دیگر در سوریه هم با داعش درگیری دارند. در افغانستان هم به همین ترتیب است. بخصوص طالبان افغانستان و سخنگوی آنها به نام ذبیح اله مجاهد گفته است به این دلیل داعش را محکوم نمیکنیم که در حال جنگ با امریکا است ولی در کنار این به این امر هم اشاره کرد که داعش را تایید نمی کنند.
در بعد دیگری طالبان و القاعده تا حدی در رابطه با ایجاد اختلافات شیعه وسنی تعامل داشتند و علنا تلاش نمیکردند به این موضوع دامن زنند، اما داعش علنا به این موضع دامن میزنند و شیعیان را شدید سرکوب و ترور و میکشد. البته شیعیان هم تنها مد نظر نیستند و سنی ها دیگران هم کشته میشوند. اکنون که داعش در حال نفوذ در پاکستان است تلاش میکنند تاکنون به اختلافات سنیهای بریلوی و دیگران دامن زده شود .
نگاه و رویکرد نهادهای سیاسی و مذهبی پاکستان به داعش
در واقع سازمان ها استخباراتی در پاکستان و پاکستان و سازمان های اطلاعاتی هم از این مساله ناراحت نیستند که داعش در پاکستان نفوذی کند و آن دست هزار طالبان که با ارتش پاکستان درگیر هستند توسط داعش سرکوب کنند. در حالی که طالبان پاکستان با داعش فرقی نمیکند و تا حدی داعش بیش از القاعده و طالبان بیشتر نشان داده میشود. اگر نه بین داعش و القاعده ندارند.گذشته از این بیشتر احزاب مذهبی و کسانی که که تروریست نیستند داعش را محکوم می کنند و این گروه را نمی پذیرند. در واقع نه تنها داعش و نام آنها را نمی توان مسلمان گذاشت بلکه خوارجی هستند و علما پاکستان اهل سنت آنها را خوارج میدانند. چنانچه حوزه علمیه مصر و جامع الازهر آنها را خوارج زمان می داند. در واقع وقتی کارهای زشت آنها دیده میشود خیلی از مسلمانان از آنها رویگردان میشوند. اکنون با کشتارهایی که انجام میشود به جز سلفیون و وهابیون اهل سنت واقعی داعش را محکوم میکنند و آنها را جزو سنی نمیداند.
در بعد دیگری احزاب ملی پاکستان داعش را مزدور امریکا می دانند. بیشتر احزاب مذهبی سنی به جز گروه ها تروریستی مانند سپاه صحابه و لشگر جنگوی و بخشی از طالبان و جند اله با داعش ارتباطی ندارد. در واقع فکر میکنند داعش شهرت پیدا کرده است و تبلیغی که شبکه های غربی برای داعش میکنند آنان را تحت تاثیر قرار داده است و تندروها به خاطر شهرت داعش خود را به داعش متصل میکنند. در حالی که داعش چنین توان و گستردگی ندارد. در واقع گروه هایی که با داعش بیعت کرده اند سنی و شیعه را کافر می دانند و بیشتر حامیان آنها عربستان سعودی با پول های آنان است.
طرفداران داعش در پاکستان
در وزیرستان شمالی تا حدی طرفدارن داعش حضور دارند و در کراچی نیز برخی با داعش بیعت کرد ه اند. کراچی شهری بزرگی است و تروریسم از قبل نیز وجود داشته است. دولت پاکستان توانایی کنترل این شهر را ندارد. در مطبوعات پاکستان برخی دیوارهای شهر کراچی زنده باد داعش نوشته شده بود. اما این امر دلیلی بر طرفداری شهر کراچی از آنان ندارد. جدا از آن نیز بخشی از طالبان از داعش حمایت کرده اند . چندی پیش روزنامه گاردین گزارشی نوشته شده بود که کمر طالبان شکسته شده و داعش نفوذ و قدرت می گیرد. اکنون در درون طالبان سه و چهار گروه وجود دارد. گروهی از آن ملافض اله و گروهی به رهبری خالد خراسانی است . در واقع خالد خراسانی با داعش بیعت کرده است و شاهد اله شاهد با پنچ از فرماندهان مهم طالبان نیز با داعش بیعت کرده اند. در مقابل نیز رهبری طالبان پاکستان یا ملا فضل اله اعلام کرد که کسانی که با داعش بیعت کرده اند جزو طالبان پاکستان نیستند.
این نوشتار از متن گفتگو با جناب طوری تهیه شده است.
واژگان کلیدی: معادله داعش و پاکستان ، القاعده، داعش، طرفداران داعش در پاکستان ، پاکستان ، مخالفان داعش در پاکستان
