مرکز بین المللی مطالعات صلح – IPSC
بیان رخداد
جلال طالبانی رئیس جمهوری عراق حدود دو ماه است که به دلیل بروز سکته قلبی در بیمارستان چریت واقع در برلین آلمان بستری شده است. جایگاه قابل توجه و بی بدیل طالبانی در عرصه سیاسی عراق و نیز کردهای این کشور به گونه ای است که تنها ساعاتی پس از مخابره خبر وخامت حال وی، موجی از نگرانی نه تنها گروههای مختلف قومی و مذهبی عراق را فرا گرفت بلکه منجر به نگرانی بسیاری از کشورهای منطقه و شخصیت های سیاسی برجسته بین المللی شد. حال برای جویا شدن از آخرین وضعیت جسمی وی و نیز بررسی جایگاه و تاثیرات سیاسی اش در عراق و کردستان عراق به گفتگویی با جناب آقای «ناظم دباغ» نماینده حکومت اقلیم کردستان عراق و نیز حزب اتحادیه میهنی در تهران دست زده ایم، آنچه که در ادامه خواهد آمد دیدگاههای این عضو کهنه کار حزب اتحادیه میهنی در خصوص رئیس جمهور عراق است:
به عنوان نخستین سئوال لطفا بفرمایید که بصورت کلی جایگاه آقای جلال طالبانی در عرصه سیاسی عراق را چگونه ارزیابی می کنید؟ به باور شما وی دارای چه نقشی در عراق کنونی است در عراقی که همچنان از نظر ثبات سیاسی و امنیتی در دورانی پرفراز و نشیب و گذار قرار دارد؟
همانطور که مستحضرید مام جلال یک چهره بزرگ سیاسی نه تنها کرد بلکه عراقی است که در طول عمر خود خدمات فراوان و قابل توجهی به مردم قوم کرد و نیز کشور و ملت عراق کرده است یک پیشمرگه مبارز که برای دستیابی به آرمان هایش از هیچ تلاشی فرو گذار نکرده است. در برهه ای طولانی به مثابه پیشمرگه ی کُرد مبارزی در راه دستیابی به حقوق و آرمان ها و خواسته های ملتش در کوهستان های صعب العبور کردستان به مبارزه چریکی با بعثی ها پرداخته است و البته در همان مقطع نیز به مانند یک رهبر سیاسی توجه ویژه ای به عرصه دیپلماتیک داشته و برای رسیدن کردهای عراقی به حقوقشون به دیدار و رایزنی با رهبران و چهره های سیاسی مختلفی در خاورمیانه و حتی کشورهای فرامنطقه ای دست زد همه این ها در کنار نوع نگرش میانه روانه و حقوق انگارانه وی باعث گردید تا در فردای پس از سقوط عراق وی تبدیل به بهترین چهره ممکن جهت در دست گرفتن پست ریاست جمهوری که در حقیقت نماد اتحاد کشور نیز محسوب می شود، بگردد. در حقیقت باید گفت داشتن بیش از شش دهه سابقه مبارزه بی وقفه و خستگی ناپذیر در عرصه های مختلف باعث شده است تا هیچ کس اعم از کرد، عرب سنی و شیعه در عراق بر شایستگی مام جلال در تکیه زدن بر مسند ریاست جمهوری این کشور کوچکترین شکی نداشته باشد.
اما در خصوص جایگاهش در عراق باید گفت به دلیل وجود مشکلات، اختلافات و تفرقه های متعدد میان گروههای اصلی و حتی فرعی تشکیل دهنده عراق، طی سالیان اخیر وی تمام هم و غم خود را صرف حل مشکلات گسترده و متعدد و موجود در عراق داشته است و همواره تلاش کرده است تا با استفاده از شیوه های مختلف دیپلماسی و ایفای نقش ریش سفیدی و پدر گونه زمینه کاهش اختلافات میان گروههای مختلف و در نتیجه نزدیک تر کردن آنها به یکدیگر را فراهم آورد. من در اینجا بر نقش پدر گونه مام جلال می بایست تاکید کنم که به راستی وی همچون پدری دلسوز تمامی مردم و نخبگان گروههای مختلف عراقی را همچون فرزندان خود می دید و همچنان می بیند و این نوع نگاه تاثیر به سزایی در همگرایی و کاهش تنش های میان عراقیان در زمان زمامداری وی داشته است. این نقش و جایگاه طی هفته های اخیر که وی به دلیل کسالت و بیماری در عرصه سیاسی حضور ندارد بیش از هر زمان دیگری مشخص و بارز است و اینک همگان بیشتر قدردان او هستند و برای سلامتی و بازگشت دوباره اش به عرصه سیاسی دعا می کنند.
حال با توجه به این واقعیات که از یکسو هنوز عراق دوران مملو از بحران و پرنوسانی را از نظر سیاسی و امنیتی در حال سپری کردن است و از سوی دیگر این کشور فاقد داشتن رهبرانی ملی و فراقومی و مذهبی بصورت عام اس؛ به باور شما عدم بازگشت احتمالی آقای طالبانی به عرصه سیاست، چه تاثیر و تبعاتی بر وضعیت سیاسی عراق و نیز کردستان عراق خواهد گذاشت؟
شکی نیست که مام جلال با توجه به ویژگی هایش اگر خدای نکرده به عرصه سیاسی باز نگردد این عدم بازگشت از یکسو فقدان بزرگی محسوب می شود که مطمئناً تبعاتی منفی به بار خواهد آورد و ایجاد همگرایی میان گروههای مختلف عراقی اعم از کرد، عرب شیعی و سنی را سخت تر می کند اما از سوی دیگر باید تاکید کرد که شیوه و راه و رسم وی در حزب اتحادیه میهنی کردستان عراق به گونه ای بوده است که وی توانسته متاثر از اندیشه ها و رفتار سیاسی و دیپلماتیکش نوعی مکتب سازی کند. بدین معنی که امروزه هرچند همه ما امیدوار و خوشبین به بازگشت وی به عرصه سیاسی هستیم اما به نوعی نیز خیالمان راحت است چرا که مام جلال یک میراث ماندگار و یک مکتب خاص و میانه روانه را از خود در نزد یاران نزدیکش در حزب باقی گذاشته است که این مکتب باعث نوعی کادر سازی و ساخته شدن رهبرانی توانمند و شبیه به مام جلال شده است. رهبرانی که توانایی این را دارند در عین حال که در اندیشه بهبود وضعیت و حقوق مردم کرد عراق باشند بتوانند رهبرانی مصلح برای کشور عراق و همه عراقی ها باشند.
این مکتب و شیوه سیاسی آقای طالبانی که شما از آن نام می برید دقیقاً بر چه اصول و ارزش هایی استوار است؟
مکتب و راهی که مام جلال ایجاد کرده است مبتی بر نگاهی انسانی، حقوق بشری، معقول، منعطف و میانه روانه در برابر تضاد، اختلافات و گروههای مختلف سیاسی، قومی و مذهبی است و همچنین در عین حال وی در مکتب خود به ما آموخته است که در برابر ظلم و استبداد ناامید نشده و به مبارزه ادامه دهیم. یعنی از یکسو آرمان ها و اهداف مردم کرد عراقی مد نظر است که می بایست به آنها در قامت یک رهبر و فعال کرد جامه عمل پوشانید و از سوی دیگر در قامت یک رهبر و گروه سیاسی فراقومی و مذهبی در چارچوب مرزهای سرزمینی عراق در راستای تامین منافع ملی و بهبود وضعیت مردم به فعالیت پرداخت و به همین دلیل اینک در حزب اتحادیه میهنی کردستان چندین شخصیت و رهبر سیاسی وجود دارند که می توانند به خوبی ادامه دهنده راه و مکتب سیاسی مام جلال باشند. اما به رغم تمامی این صحبت ها باید تاکید کنم ما همچنان خوشبین و امیدوار به بازگشت مام جلال و تداوم رهبری پدر گونه وی در عراق هستیم.
در خصوص امیدواری تان از بازگشت مام جلال صحبت کردید، لطفاً ما را از آخرین وضعیت سلامتی ایشان با خبر کنید که اینک وضعیت جسمی وی چگونه بوده و درمان وی در چه مرحله ای قرار دارد؟
در خصوص وضعیت جسمی ایشان باید بگویم خوشبختانه طبق آخرین خبری که طی روزهای اخیر بالشخصه آن را پیگیری کردم ایشان در وضعیت مناسبی هستند خطر اصلی بطور کامل رفع شده است و به همین دلیل و بنا به نظر متخصصین ایشان از مرحله قرمز چند هفته ای است که وارد مرحله زرد از دوره درمانش شده است. وضعیت در این مرحله هم به گونه ای است که انتظار می رود به زودی وارد مرحله اطمینان بخش و با ثبات سبز شوند. همچنین باید بگویم بنا به گفته نزدیکان و پزشکان متخصص وی هیچ مشکلی از نظر قلب و عروقی و اندام های داخلی ندارد و از نظر مغزی هم دارای وضعیت بسیار خوبی است به گونه ای که می تواند بدون مشکل به زبان های مختلفی که به آنها تسلط دارد با مراجعه کنندگانش صحبت کند که این امر خود نشان از وضعیت مناسب مغزی ایشان دارد.
گفتگو از اردشیر پشنگ
