مرکز بین المللی مطالعات صلح – IPSC
شبه جزيره سینا در شمال شرقی کشور مصر به شکل مثلثی قرار دارد كه از شرق به خليج عقبه و از غرب به خلیج سوئز و از شمال دریای مدیترانه وصل است. بعد از برکناری مرسی منطقه صحرای سینا در مصر شاهد تنش فراوانی میان نیروهای ارتش مصر و گروهک‌های تکفیری تندرو بوده‌است. درهفته های اخیر درگیریهای متعددی بین ارتش مصر و افراد مسلح در صحرای سینا رخ داده و در جریان این درگیری تعداد زیادی کشته شده اند. در همين راستا یکی از سرکرده‌های پیشین سلفی‌های لبنان اعلام کرد که داعش به دنبال تأسیس یک امارت جدید در صحرای سینای مصر است. در این حال برای بررسی بیشتر وضعیت امنیتی و نظامی سینا، نقش گروهای سلفی و بازیگران منطقه ای و بین المللی و تحولات فراروی پیمان کمپ دیوید به گفتگویی با جعفر قناد باشی کارشناس مسائل مصر پرداخته ایم:
واژگان کلیدی: صحرای سینا، اسرائیل،حضور سلفی ها در سينا، علل تحول در صحراي سينا، گروه انصار بيت المقدس در سينا، طرح امارت داعش در سينا
مرکز بین المللی مطالعات صلح: بعد از بركناري مرسي در مصر وضعيت اميت سينا به چه سمت وسويي رفته است؟
بعد از سقوط مبارك در مصر تحولاتي رخ داد كه ناشي از چند مساله مهم بود. نخست فضاي امنيتي گذشته از ميان رفت. دوم انگيزه هايي گروه هاي از مردم مصر براي كمك به برادران فلسطيني تقويت شد. سوم گروه هاي مسلحي كه مشخص نبود هويتشان چيست دست به اقدامات مسلحانه در اين بخش زدند. امري كه موجب تقويت حضور ارتش مصر در سينا شد. اين امر خلاف معاهده كمپ ديويد بود، ولي اسرائيلي ها بدان رضايت دادند. در اين حال بيش از هر سمتي رژيم صهيونيستي بود كه بعد از فروپاشي نظام مبارك نگران امنيت خود از صحراي سينا شد. يعني نگراني ها از مرز غزه با مصر و مرز با سينا بود. لذا در پي تدابيري بودند كه امنيت خود را حفظ كنند. چنانچه سد امنيتي شامل ديوار، سيمهاي خاردادر، مين گذاري و تدابير امنيت مرزي است كه هزينه بر است. يعني در صحراي سينا شرايطي ايجاد نشده كه مطلوب رژيم صهيونيستي باشد.
اسرائيل نگران صحراي سينا از چند وجه است. استقرار نيروهاي مخالفي كه بتوانند رژيم صهيونيستي را مورد حمله قرار دهند و يا نيروهايي كه به مرزها نفوذ كنند و يا به حماس كمك كنند. لذا اسرائيل در پي اتخاذ تدابيري است كه تهديدات را از بين رود. در اين حال تلاش شده تا برخي از اين تدابير را دولت مصر انجام دهد.
مرکز بین المللی مطالعات صلح: گروه موسوم به “انصار بیت المقدس” مسوولیت برخي حملات سينا را بر عهده گرفته است، و به نظر ميرسد مقر آنان در شبه جزیره سینا قرار دارد. در اين حال آيا این سازمان، بزرگترین سازمان جهادی فعال در شبه جزیره سینا است يا گروه هاي ديگري هم حضوردارند؟
گروه انصار مسئوليت بسياري از حملات را برعهده گرفته و بيش از همه در سينا حضور يافته است و حتي گفته شده خط گاز به رژيم صهيونيستي را قطع كرده است. برخي هم اخوان را متهم به حضور در سينا و ارتباط با انصار بين المقدس كرده اند كه صحيح نيست. اما حضور سياسي و كمك به مردم فلسطين از جمله واقعيات سينا است. از بين گروه هاي تكفيري منطقه بيشتر انصار كه به تازگي اعلام موجوديت كرده شناخته شده است. آنها حتي برخي انفجارها در قاهره را پذيرفته اند.
مرکز بین المللی مطالعات صلح: عمر البکری» یکی از سرکرده‌های پیشین سلفی‌های لبنان اعلام کرد که گروهک تروریستی دولت اسلامی عراق و شام موسوم به داعش به دنبال تأسیس امارت جدیدی در صحرای سینای مصر است. اين امر چگونه مورد بررسي است؟
داعش در راستاي راهبرد خود حركت ميكند. متاسفانه بخش بزرگي از اين راهبرد در چارچوب تدابير و يا همسويي با تدابير صهيونيستي است. يكي از مشكلات غرب و اسرائيل وجود جوانان مسلمان مخالف اسرائيل است. لذا با ايجاد داعش و گروه هاي القاعده اي زمينه را فراهم كردند تا جوانان به حماس و حزب اله جذب نشوند. سران داعش و.. در واقع وابسته به كشورهاي غربي و عربي هستند. رژيم صهيونيستي گروه هاي كاذبي را در راستاي استراتژي منطقه اي اسرائيل و ارتجاع منطقه درست شده است. در اين حال بايد توجه داشت كه انصار بيت المقدس اقدامي جدي بر ضد اسرائيل انجام نداده است و حتي اقدام آنها بر ضد قاهره به ضد اسلام گراها بود. كوشش داعش اين است كه در صحراي سينا جوانان مصري و.. را در سينا جذب كنند تا به جاي مبارزه با اسرائيل صرفا شعار دهند. اسرائيل هم به حضور داعش در سينا رضايت دارد چرا كه اين امر موحب كند شدن مبارزه بر ضد اسرائيل است و خود به گسترش دامنه مبارزه بين مسلمان مي انجامد.
مرکز بین المللی مطالعات صلح: دولت مصر در ماه سپتامبر اعلام کرد که وضعیت در شبه جزیره سینا پایدار شده است. در اين حال آيا واقعا سينا داراي ويژگي هاي است كه پتانسيل رشد گروه هاي تكفيري بيشتري را دارد؟
نه. اين پتانسيل در همه مصر وجود دارد. سينا داراي شهرهاي اندك و جمعيت كم است. اما از اين ديدگاه كه اسرائيلي ها غير مستقيم تلاش كرده اند كه سينا تهديد براي آنها نباشد تلاش كرده حركت افراط گرايي را بزرگ كرده و گروه هايي كاذب اسلامي را حتي رشد دهد. كوشش آنها اين است كه سينا داراي گروه هاي تند و افراطي كاذب باشد. آنها مي خواهند اين تصور را ايجاد كنند كه هر كس در سينا اقدامي كرد افراطي است و از آنان حمايت نكنند.
مرکز بین المللی مطالعات صلح: آیا امکان دارد تحت تاثیر تحولات سینا نوعی تجدید نظر در کمپ دیوید بین مصر و اسرائيل مد نظر قرار گیرد ؟
كوشش براي توقف انقلاب مصر و كودتا و حمايت غيرمستقيم اسرائيلي ها در واقع براي جلوگيري از تغيير كمپ ديويد است. آنچه اكنون در سينا مي گذرد به عكس به كمپ ديويد كمك مي كند. در حالي تغيير كمپ ديويد خواست عموم مردم مصر است.
مرکز بین المللی مطالعات صلح: آينده وضعيت امنيتي سينا چگونه خواهد بود؟
آينده سمت و سوي صحراي سينا در زماني به سوي اسرائيل پيش ميرود كه اين گروه هاي تكفيري و دروغين كاهش يابند. آنچه اين گروه هاي در منطقه حضور مي يابند، در واقع ايجاد نوعي بهانه باري حضور ارتش مصر بهجاي مردم مصر در سينا است.در اين حال حضور اين گروه ها ايجاد نوعي ذهنيت است كه صحراي سينا مامني براي افراطي ها است در اين حال حضور گروه هاي تكفيري تا حدي خواهد بود كه فضاي امنيتي رژيم صهونيستي تامين گردد و خواست آنها براي بدنام كردن سينا تحقق يابد.
گفتگو از فرزاد رمضاني بونش
