مركز بين المللي مطالعات صلح – IPSC
به رغم شش دهه روابط دیپلماتیک تهران – بانکوک، روابط ایران و تايلند در سال های اخیر به دلیل چالش هايي چون تحریم روابط اقتصادی و تجاری و… رو به کاهش نهاد. در واقع تایلند پلی برای ارتباطات اقتصادی ایران در منطقۀ شرق آسیا باشد و ایران نیز با زیرساخت‌های مناسب در حوزۀ بنادر و کریدورهای حمل و نقل ریلی میان جنوب و شمال، همچنین به عنوان با ثبات‌ترین و امن‌ترین کشور منطقه و در قلب بازاری 400 میلیون نفری بهترین دروازه برای توسعۀ روابط تجاری شرق آسیا و تایلند با منطقۀ آسیای میانه، قفقاز و اروپاست. در اين ميان با توجه به سفر اخیر دکتر حسن روحانی، رئیس جمهوری اسلامی ایران به تايلند به بررسي نوع روابط ايران با این كشور و چالشها، موانع و حوزه هاي همكاري بيشتر با دکتر بهرامي مقدم کارشناس و پژوهشگر مسائل تايلند پرداخته ایم:
واژگان کلیدی: سیاست خارجی تايلند، ايران ، روابط خارجی تايلند، تايلند، فرصت ، چالش
مركز بين المللي مطالعات صلح: ويژگي ها و اهداف ژئوپلتيكي، سياسي و اقتصادي و سياست خارجي تايلند چيست؟
حوزه جنوب شرقی آسيا به دو قلمرو ژيوپوليتيکی ارضی و دريايی تقسيم می شود. تايلند در قلمرو ارضی جنوب شرقی آسيا واقع شده است. در قلمرو دريايی ويتنام و فيليپين در خط مقدم مقابله جويی با توسعه طلبی دريايی چين مواجه اند و اين دولت ها رغبت بيشتری برای پيوندهای نيرومندتر با ايالات متحده بر عليه چين دارند. متمايز از آن تايلند در قلب سرزمينی منطقه با نفوذ بيشتر چين مواجه است و سعی می نمايد که با گسترش همکاری هايش با ژاپن، هند و آمريکا روابطش را با قدرت های بزرگ متنفذ در منطقه متوازن کند. بطور سنتی موقعيت ژئوپوليتکی سبب تمرکز سياست خارجی تايلند به همسايگان مجاور و قدرت های بزرگ متنفذ در جنوب شرقی آسيا شده است. سياست خارجی تايلند به طور کلی تحت تاثير پويش های منطقه ای قرار گرفته است. تا پيش از تحول چين به عمل گرايی اقتصادی، تايلند از متحدين امنيتی آمريکا در مبارزه با کمونيسم بود. از اواسط دهه ۱۹۸۰ در انطباق با پويش های اقتصادی منطقه ای، اقتصاد تايلند از ۱۹۸۶ الی ۱۹۹۶ با نرخ ميانگين هفت و نيم درصد رشد يافته است. پس از آن نيز از الی ۲۰۰۵ متوسط نرخ رشد اقتصادی اين کشور ۵ درصد بوده است که در نتيجه آن نرخ فقر از ۶۷ درصد در ۱۹۸۶ به ۱۱ درصد در ۲۰۱۴ کاهش يافته است.
مركز بين المللي مطالعات صلح: جايگاه ايران در سياست خارجي تايلند چيست؟
بطور کلی به رغم بی ثباتی های سياسی چند سال گذشته، بانکوک در ادامه سياست های گذشته برنامه ای برای رفورم های اقتصادی در دستور کار دارد که بر اساس آن در طول دو دهه آينده هدف تبديل تايلند به يک اقتصاد توسعه يافته را جستجو می کند و در اين راستا عمل گرايانه بر منافع اقتصادی ناشی از همکاری با ايران متمرکز است که از جمله در بخش توريسم شامل منافع ناشی از بازديد هشتادوهشت هزار ايرانی از تايلند در سال ۲۰۱۵ است.
مركز بين المللي مطالعات صلح: اهمیت تايلند به چه میزان بوده و این تا چه حدي می‌تواند پاسخگوی نیازهای سیاست خارجی ايران باشد؟
در سطح کلان ايران بر پايه ضرورت های فوری سياست قدرت به شرق نگريسته است. به اين معنی که برای مقابله با فشارهايی که از جانب همسايگان غربی و غرب با آن مواجه شده است به جستجوی پيوندهايی توازن بخش در شرق پرداخته است. به نظر می رسد ديدارهای اخير مقامات عالی رتبه کشورمان از تايلند در ادامه سياست های گذشته قابل ارزيابی است، بويژه جستجوی دسترسی بيشتر به ماليه بين المللی، جزو اهداف فوری است که ايران در تايلند جستجو می کند.
مركز بين المللي مطالعات صلح: مهمترین چالش های افزایش روابط ایران با تايلند چیست؟
نفوذ نسبی آمريکا و امارات متحده در تايلند جزو مهم ترين چالش های سياسی افزايش روابط ايران و تايلند است. برای مثال، صادرات امارات در طول سال گذشته به تايلند يازده ميليارد دلار بوده است که اين رقم چند برابر مجموع صادرات ايران به ده کشور حوزه آسه آن از جمله تايلند است. بطور کلی تايلند بر عمل گرايی اقتصادی متمرکز است. در حاليکه ايران بر عملگرايی اقتصادی متمرکز نيست و اين عدم تمرکز بر عمل گرايی اقتصادی شامل غالب نيروهای هر دو جناح اصلاح طلب و اصول گرای کشور می شود و تا هنگامی که نگاه ما به شرق در پرتو عمل گرايی اقتصادی دستخوش بازبينی و بازپردازش نشود، نمی توان انتظار اغتنام گسترده فرصت های ناشی از رشد اقتصادی تايلند و ديگر کشورهای حوزه جنوب شرقی آسيا را برای افزايش ثروت و قدرت و امنيت ملی کشورمان داشت.
مركز بين المللي مطالعات صلح: مهمترین فرصت های همکاری ایران و تايلند در چه حوزه هایی نهفته است؟
در زمينه توريسم، سرمايه گذاری، نفت، گاز، پتروشيمی، خدمات بانکی، کشاورزی و تسهيل دسترسی به بازارهای همسايگان دو کشور زمينه های ملموس تری برای همکاری دارند.
مركز بين المللي مطالعات صلح: مهمترین راهکارهای افزایش روابط ایران با تايلند چیست ؟
تمرکز عمل گرايانه بر منافع مشترک دو کشور در صنعت توريسم و سرمايه گذاری های مشترک در بخش های مختلف اقتصادی و صادرات کالا است. هم چنين ايران بايد بر منافع متوازن تری در روابط با تايلند توجه نمايد، بويژه اين روابط در بخش توريسم منافع به مراتب نامتوازنی برای تايلند دارد.
مركز بين المللي مطالعات صلح: آينده روابط ايران با تايلند را چگونه مورد بررسي قرار ميدهيد؟
همانطور که اشاره شد گسترش چشمگير حضور ايران در تايلند و ديگر دولت های حوزه جنوب شرقی آسيا به تمرکز کشورمان بر اغتنام فرصت ها و مزيت های اين حوزه برای تقويت بالندگی اقتصادی ايران بستگی دارد. به عبارتی ايده من ظهور اقتصادی ايران بر پايه عمل گرايی است که افزايش ثروت و قدرت و تقويت بيش تر امنيت ملی را به بار آورد.
