مرکز بین المللی مطالعات صلح-IPSC
انتخابات ریاست جمهوری الجزایر برگزار شد و با وجود مخالفت ها و تحریم ها از سوی احزاب مخالف بار دیگر آقای بوتفلیقه به پیروزی رسید. به همین منظور برای بررسی بیشتر علل و پیامدهای ان گفتگویی با جعفر قناد باشی داشته ایم:
مرکز بین المللی مطالعات صلح: با توجه به پیروزی جناب آقای بوتفلیقه ، میخواهیم نگاهی داشته باشیم به انتخابات الجزایرو این که علل پیروزی آقای بوتفلیقه درانتخابات الجزایر چه بوده است ؟
علل پیروزی آقای بوتفلیقه از دیدگاه موافقین و مخالفین متفاوت است ، از دیدگاه موافقین آقای بوتفلیقه سوابق طولانی در ساختار سیاسی این کشور و حتی در ابتدا بر پایه ی نظام سیاسی که بعد از انقلاب الجزایر و هم چنین نقش بسیارموثری که در پایان دادن به نا آرامی های حدود دو دهه پیش داشت. هم چنین یک سری از ویژگی های شخصیتی و دارای کاریزمای ویژه ای درسطح الجزایر است و به این دلیل موفق شد که آرای مردم را کسب کند. البته بعضا بر این نظرند که هستند که در فاصله 15سالی که ایشان حکومت کرده علاوه بر آرامشی که در الجزایر پدید آمد سبب شد که سطح زندگی مردم هم تا اندازه ای بالا برود ،قدرت خرید مردم افزایش پیدا بکند وهم چنین برخی ازمشکلاتی که در عرصه ی بیکاری بود برداشته شود و جوان ها ،در واقع بخشی از بیکاران بتوانند اشتغال پیدا بکنند والبته جایگاه او بین سران کشورهای عرب و هم چنین کشورهای آفریقایی جایگاه ویژه ای است آن هم به دلیل سوابقش ،یعنی ایشان دارای جایگاه منطقه ای هستند چه در جهان عرب چه درشمال آفریقا و چه درمجموع آفریقا و کشورهای آفریقایی وهمه این ها سبب شد که رای دهنده گان به او رای بدهند ،البته بعضا هم نکات مثبت دیگری هم از او مطرح می کنند راجع به اینکه ایشان مورد احترام بین المللی است و می تواند الجزایر را در شرایط حاضر و بعد از آن ناآرامی های دو دهه ی پیش به جایگاه اولیه اش در سطح دیپلماتیک جهان برگرداند. این دیدگاه موافقین است اما مخالفین که شامل احزاب اسلامی یعنی طرفداران احزاب جبهه ی نجات اسلامی ،هم چنین برخی از گروه ها و احزابی (که در انتخابات حضور پیدا نکردند و آن را تحریم کردند) از جمله جنبشی به نام جنبش برکت و هم چنین اعتلاف دیگری از احزاب که آنها هم انتخابات را تحریم کردند و حتی رقیب اصلی ایشان آقای علی بن فلیس وبخشی از مردم الجزایر که در شرق این کشور ساکن هستند و از جمله بِربِرها معتقدند که انتخابات الجزایر انتخابات آزاد نبود و در آن چه در واقع موفقیت گفته می شود تقلبی صورت گرفته است. در واقع الجزایر از دیدگاه آنها هنوز تحت سیطره ی نظامیان است و آنچه در صحنه ی سیاسی اتفاق می افتد در اصل مربوط به اراده ی نظامی می شود که در پشت صحنه حضور دارد و آن ها سعی کردند که صندوق های رای را پر بکنند و آنچه که به عنوان انتخابات اجرا شد اراده نظامیان بود که در قالب یک انتخابات به اصطلاح چند حزبی و چند نامزدی بود .
مرکز بین المللی مطالعات صلح:حزب حاکم الجزایر اعلام کرده که بعد از پیروزی الویت خودش را اصلاح کامل قانون اصلی الجزایر قرار داده ،این امر تا چه حدی می تواند خواسته ی مخالفان را بر آورده کند و مخالفان دست از مخالفت خوشان با دولت بردارند ؟
در حدود سه سال پیش که جریان بیدرای اسلامی ودر واقع جریان خیزش های اسلامی در کشورهای شمال آفریقا آغاز شد و به تونس و مصر رسید، در الجزایر هم خودسوزی هایی توسط افرادی که نسبت به حکومت معترض بودند صورت گرفت و جوان های متعددی در استان های مختلف دست به خودسوزی زدند و خیابان ها ی الجزایر در برخی از شهرهای بزرگ، پر از جمعیت معترض شد اما خیلی زود این نا آرامی ها می توان گفت که به نوعی توسط نیروهای امنیتی و ارتش الجزایرمهار شد، در آن زمان دولت الجزایر یعنی همین آقای بوتفلیقه و کابینه ی او و حزب حاکم الجزایر وعده دادند که در قانون اساسی اصلاحات مورد نظر را اعمال می کنند و نخواهند گذاشت که الجزایر را طریق انقلاب و خیزش و شورش و نا آرامی به خواسته هایش دست پیدا کند بلکه آن ها زمینه ای را فراهم می کنند که خواسته های عمومی و مطالبات مردم از طریق اصلاح در قانون اساسی اتفاق بیفتد و این وعده در واقع یکی از اهرم هایی بود که سبب آرامش مردم شد و خیزش ها متوقف شد و بیداری اسلامی و خیزش ها در الجزایر تکرار نشد اما طبق آنچه که گذشت اصلاحاتی که در قانون اساسی وعده داده شده بود صورت نگرفت و به اصلاحات چند بند قانون اساسی متوقف ماند. لذا الان که مجددا جبهه ی آزادی بخش ملی ،حزب حاکم الجزایر چنین وعده ای می دهد نمی توان گفت که می تواند در مردم باوری را ایجاد بکند. تحولاتی در صحنه ی الجزایر اتفاق می افتد. آنچه که هست وعده ای که انها می دهند نشان دهند ه ی این هست که هنوز مطالبات زیادی در مردم هست و هنوز اعتراضات زیادی وجود دارد . در واقع آمار واجدین شرایطی که در انتخابات شرکت نکردند خود نشان دهنده ی این است که بخش بزرگی از مردم ناراضی هستند وحکومت الجزایر نمی تواند آنها را نادیده بگیرد. در واقع ناراضیانی که در انتخابات شرکت نکردند ویا کسانی را که در انتخابات شرکت کردند ولی به رقبای آقای بوتفلیقه رای دادند و بخش ساکت جامعه وآن هایی که شر کت کردند و رای مخالف دادند را به نوعی امیدوار بکنند به تغییرات ساختاری مورد نظرآنها ، چون هنوز در الجزایر به رغم اینکه به دلیل افزایش قیمت نفت و افزایش ذخایر ارزی الجزایر اقتصاد این کشور رشد کرده و وضع معیشتی مردم بهتر شده است ولیکن مردم معتقدند که هنوز تا رسیدن به این مرحله فاصله ی زیادی وجود دارد ، هنوز تعداد بسیار زیادی از بیکاران ناگزیرند به بیرون از کشور بروند و هنوزآن عدالت اجتماعی که لازم است درساختار الجزایر ایجاد نشده و هنوز ساختار اداری ساختار فاسدی است چرا که این سیستم و ساختار، سیستمی است به جا مانده از 50 سال پیش یعنی بیش از نیم قرن سابقه دارد و باید تحولاتی در آن رخ بدهد که متناسب با نیاز های جامعه باشد لذا این نشان دهنده ی عزم دولت برای راضی کردن مردمی هست که این مطالبات عمیق و بزرگ را دارند .
مرکز بین المللی مطالعات صلح:با توجه به نگاه مخالفان ،که در واقع بخش زیادی از جامعه در انتخابات شرکت نکردند تا چه حدی ممکن است که گروه های مخالف و اسلام گرا به تظاهرات خود و در گیری ها در داخل الجزایر دست بزنند ؟
متاسفانه در الجزایر در قانون اساسی تشکیل هر نوع حزب اسلامی ممنو ع است اما بستر اصلی فرهنگی هر جامعه که بستر هر حرکت به اصطلاح سیاسی باشد اسلامی است و مردم هنوز شور و هیجان اسلامی را دارند ،هنوز مطالبات اسلامی را دارند و لذا می توانیم بگوییم هنوز در الجزایر قویترین گرایش اجتماعی گرایشات اسلامی است و اگر اعتراضاتی نسبت به حکومت صورت بگیرد طبیعتا اسلام گراها قویترین گروهی هستند که در این عرصه حضور پیدا می کنند ودرواقع شالوده ی اجتماعی اعتراضات در الجزایر مسلمان ها و اسلام گرا ها خواهند بود.
مرکز بین المللی مطالعات صلح:اگر بخواهیم به تاثیرات پیروزی آقای بوتفلیقه در سیاست های خارجی نگاه کنیم این پیروزی چه تاثیراتی بر سیاست های خارجی الجزایر خواهد داشت؟
سیاست های خارجی الجزایر بعد از آن تحولاتی که در دورا ن کودتای نظامی ای که در دو دهه پیش صورت گرفت الان به سمت و سوی ثبات پیش می رود و سعی کرده سنگر آرامش و امنیت در شمال آفریقا باشد ،روابط خوب با کشورهای فرانسه و غرب الجزایر را حیطه ی غرب نگه می دارد.مبارزه با تروریسم که از زمینه های همکاری الجزایر با دنیا و غرب هست طبیعتا ادامه پیدا خواهد کرد و غربی ها سعی کرده اند از این سیاست ضد تروریستی الجزایر برای پیشبرد سیاست های خود در دیگر بخش ها استفاده کنند کما اینکه همکاری های ناتو و همکاری های نظامی آمریکا با الجزایر و همین طور دیگر کشورها ی غربی با الجزایر طبیعتا در این مدت ادامه پیدا خواهد کرد همکاری هایی که خیلی علنی نخواهد بود ولی مبتنی بر حمایت و حفاظت از چا ه های نفت و گاز شمال آفریقا خواهد بود. چرا که اصلی ترین سیاست آمریکایی ها در آفریقا حفاظت از چاه های نفت و منابع نفت و گاز خط لوله هایی ست که نفت و گاز را به منابع می رساند و الجزایر از این نظر موقعیت خاص و ویژ ه ای دارد و البته ادامه ی حضور آقای بوتفلیقه در سیاست طبیعتا بر روی صحرا هم اثر خواهد گذاشت . صحرا منطقه ی وسیعی است که هنوزحکومتش به عنوان حکومت مستقل از جانب بسیاری از محافل بین المللی به رسمیت شناخته نشده و الجزایر همیشه مدافع صحرا بوده و طبیعتا این کمک خواهد کرد که صحرا به فراموشی سپرده نشود چرا که الجزایر حامی سنتی جدایی صحرا در افریقا بوده و کوشش کرده ولذا ادامه حضور آقای بوتفلیقه طبیعتاکمک خواهد کرد که موضوع صحرا به فراموشی سپرده نشود.
مرکز بین المللی مطالعات صلح:پیروزی آقای بوتفلیقه چه تاثیری بر روابط با ایران خواهد داشت ؟
آقای بوتفلیقه روابط بسیار خوبی با ما داشته در صحنه ها ی مختلف به خصوص در عرصه ی هسته ای از ما حمایت کرده ودر اتحادیه آفریقا از حامیان ما بوده و هم چنین در اتحادیه عرب ودر صحنه ی قضییه ی سوریه سیاست های هم سو و هم جهت با ما را اتخاذ کرده وطبیعتا با توجه به جدیت آقای بوتفلیقه و حکومت الجزایر در مقابله با حرکت های تکفیری می تواند زمینه ای برای همکاری با ما باشد. در عرصه ی نفت و گاز هم ما باهم همکاری داشتیم. با توجه به این که الجزایر یکی از عناصر اصلی جنبش غیر متحد است وماهم ریاست این جنبش را به عهده داریم طبیعتا الجزایر می تواند یکی از دوستان ما به خصوص در عرصه ی هسته ای ،فلسطین و سوریه باشد .
واژگان کلیدی: الجزایر و علل و پیامدهای پیروزی دوباره بوتفلیقه, پیروزی دوباره بوتفلیقه, پیامدهای پیروزی دوباره بوتفلیقه, انتخابات ریاست جمهوری الجزایر و علل و پیامدهای پیروزی دوباره بوتفلیقه