مرکز بین المللی مطالعات صلح – IPSC
بعد از حمله روسیه به داعش در سوریه و همچنین توجه بیشتر عراق به آزادسازی مناطق حضور داعش داعش در فشار قرار گرفته است. گفتگوی زیر به بررسی شرایط میدانی داعش در سوریه و عراق پرداخته است:
واژگان کلیدی: تحولات میدانی داعش، آینده حضور میدانی داعش در سوریه و عراق، حضور داعش در سوریه ،عراق، حضور داعش در عراق
مرکز بین المللی مطالعات صلح: اگر بخواهیم از نظر میدانی نگاهی داشته باشیم، وضعیت میدانی کنونی داعش در سوریه و عراق چگونه است؟
توازن قدرت به ضرر داعش و به نفع نیروهای مستقر در سوریه و عراق ایجاد شده است. ورود تمام قد روسیه به بحران سوریه و تشکیل اتاق جنگ مشترک بین روسیه، ایران، سوریه و حزب الله حلقه ی مقاومت و مبارزه با تروریست ها در سطوح مختلف، نام ها و تمام تشکیلاتی که تاکنون در سوریه می‌جنگند را تکمیل کرد. لذا اکنون دیگر تفاوتی نمی کند. جبهه و همه درگیر با داعش ،جبهه النصره ، جیش الحر و احرار شام شده و روس ها به تمام اماکنی که حساس و استراتژیک از طریق هوا حمله می‌کنند و متحدان بعد از تمهیدات پیشروی و عملیات آفندی و عملیات زمینی و پدافندی به تثبیت اماکن آزاد شده اقدام می کنند. قبلا این چنین نبود. و نیروی هوایی سوریه قدرت و پیچیدگی تجهیزات و هواپیماهای مدرنی که اکنون روسها وارد میدان نبرد کردند را نداشتند. مستشاری و امکانات مخابراتی و ماهواره ای روس ها بسیار بسیار موثر بوده است. بنابراین در سوریه علت اصلی این پیشروی ها و تغییر معادلات به نفع مردم سوریه و ارتش سوریه و مقاومت اسلامی بوده است. در عراق هم گروه های مقاومت حشدالشعبی و گروه های مختلف آن از اهل الحق، نجبا و دیگران، فشارهایی را بر علیه حکومت العبادی آوردند و زمانی که متوجه شدند آمریکایی ها نمی‌خواهند اجازه دهند که دست حشد الشعبی برای مبارزه و پیشروی جدی‌تر و گسترده تر و پرشتاب تر بر علیه نیروهای تروریستی داعش در عراق بازتر شود. آقای هادی العامری و هم ابومهدی‌المهندس ملاقات پر تنشی و جدی با آقای العبادی مبنی بر این که « شما بودجه ی کافی در اختیار ما نمی گذارید و دست ما را برای پیشروی و جنگ تمام عیار با داعشی ها را باز نمی‌گذارید و دست ما را بسته اید.» داشتند. از سوی دیگر هم آقای العبادی تحت فشار شدید آمریکایی‌هاست. ایشان برای برقراری موازنه بین حضور امریکایی‌ها و حضور ارتش، حشدالشعبی ، عشایر و دیگر گروه‌ها و با موافقت ضمنی آقای العبادی قرار شد که بیشتر پشتیبان شوند و عملیات آزادسازی تثبیت شود. این اراده‌ی جنگ کلا معادلات میدانی را تغییر داد.
مرکز بین المللی مطالعات صلح: آینده ی وضعیت حضور و نفوذ داعش در عراق و سوریه به چه عوامل مختلف وابسته است؟
اگر به خود داعش نگاه کنیم با توجه به عملیات و فشاری که بر گرده‌ی داعش وارد آمده و همچنین ضربات مهلکی که در مناطق حساس در سوریه شکل گرفته است، داعش آینده ای ندارد. به عنوان مثال در عرض یک هفته سه فرودگاه آزاد شد. فرودگاه کویرس، فرودگاه نیرب که فاصله ی کمی با فرودگاه کویرس داشت، فرودگاه مرج السلطان که در طرف غوطه شرقی است. بسیاری از راه های حساس و مهم و راه های ورودی به حلب در حال آزادسازی است. هم اکنون به 5 کیلومتری اتوبان بین المللی حلب دمشق رسیده‌اند. این جاده اگر آزاد شود، تبعا سرعت تعقیب داعش و دیگر گروه های تروریستی شتاب بیشتری خواهد گرفت. پس داعش داعش قدرتی ندارد که در مقابل این سیل تهاجم و این سلاح های پیشرفته و ورود یک بازیگر بین المللی وضعیت مطلوبی داشته باشد، اما به اعتقاد من اکنون تنها داعش در میدان حضور ندارد. پشتیبان داعش بیش از سی تا چهل کشور بوده و برخی کمک های معنوی می‌کردند، بعضی ها کمک های سیاسی ولی کمک های لجستیکی را کسی نمیتواند منکر شود. کشورهای حوزه خلیج فارس و در راس آن ها عربستان سعودی، قطر، امارات کمک هایی می کنند. اردن آموزش لجستیکی را دارد. از طرف دیگر رژیم صهیونیستی هماهنگی های استخباراتی دارد. ترکیه هم لجستیک و هم آموزش و هم خرید نفت و حمایت های مالی را بر عهده دارد و آمریکا هم رهبر ارکستر است. پس اگر با این چارچوب به آن نگاه کنیم داعش نه با این سرعت تضعیف می شود حتی ممکن است مدتی رسوب شود و حالات استاتیک به خود بگیرد اما هزینه آمریکا و ناتو و غرب و کشور های منطقه مرتجع در بعد سیاسی و فشارهای سیاسی که اینک در وین 2 اعمال می کنند (که آقای بشار اسد نباشد) و هم تزریق سلاح های مدرن و مخصوصا موشک های تاو (که موشک های بسیار پیشرفته ای است و ضد زره و ضد نفر بر) نشان می دهد که اجازه نمی‌دهند، داعش از بین برود.
داعش به عنوان گروه رادیکال و افراطی مطرح است و ممکن است سر داعش را قطع کنند ولی بدنه داعش را حفظ کنند. همان بلایی که سر القاعده آمد. اینک سر القاعده در تورابورا است ولی بدنه ی القاعده تبدیل به داعش و داعشی ها شد و مرتب این ها به صورت دمینووار در آغوش ابوبکر بغدادی افتادند و البته با هدایت و طراحی و مهندسی سیاست های غربی و استخبارات نظامی. در واقع داعش به عنوان یک ذخیره ی استراتژیک در اختیار آمریکایی ها خواهد بود. آنها در پی آن هستند که بسیاری از تسویه حساب ها و نقشه را بعد از مدیریت داعش دوباره به منطقه ی ما برگردانند
مرکز بین المللی مطالعات صلح: در نگاهی به آینده در چه صورتی حضور میدانی داعش در سوریه و عراق به حداقل خود خواهد رسید؟
یک پیش فرض این است که اگر بعد از ضربه ای که در پاریس حاصل شد واقعا فرانسوی ها عزم را جزم کرده و بخواهند داعش را از بین ببرند میتوانند با روس ها تفاهم کنند آمریکایی ها اگر بخواهند داعش را از بین ببرند می توانند تفاهم کنند و داعش به راحتی از بین می رود ( عملیات آزادسازی شنگال یا سنجار تنها 48 ساعت طول کشید. چون طرح این بود که شنگال را از دست داعش خارج سازند و در اختیار اقلیم کردستان قرار دهند. چنانچه آقای مسعود بارزانی در پی آن هستند که سنجار را تبدیل به استان کند و حتما در آینده در پی آن خواهند بود که شنگال جزو قلمرو کردستان محسوب شود .) یعنی در عرض 48 ساعت بمباران حدود 218 سوتی پرواز توسط امریکا و تا حدی توسط عراقی ها انجام شد و پیشمرگ ها منطقه را فقط تحویل گرفتند. اگر بخواهند این گونه وارد جنگ شوند، در عرض حداکثر 6 ماه اصلا چیزی برای داعش باقی نمی ماند. اما چنین اراده ای نه وجود دارد و نه محقق خواهد شد که داعش به کل از بین برود مگر اینکه عزم را جزم کنند و فرمول ها ، معادلات ، قواعد بازی دیگری، جابجایی مربع های تعادل میدانی دیگری طراحی و اجرا شود و اینجا داعش در کار نخواهد بود و اما بدنه را حفظ می کنند با ورژن های دیگر. چنانچه مانند معارضین مسلح سوریه که اینک به دو تیپ تقسیم شده است. معارضه ی زشت و زیبا. معارضه ی افراطی و معارضه ی معتدل. یا معارضه ی مسلح معتدل شده. واژه ها را می سازند و اندک اندک آنها را جا می‌اندازند و در نتیجه بازی آمریکا در منطقه ی ما ادامه دارد. روس ها هم تازه نفس شده اند و وارد شدند . چینی ها هم در حال حمایت می کنند. ایران هم آهسته آهسته حضور خود را پررنگ تر و سنگین تر می کند. لذا تصور می کنم که این جنگ فعلا ادامه دارد مگر این که در وین به تفاهم برسند و بدون شرایط و با حفظ تمام جهات و دعوت تمام طرف‌های درگیر و گرفتن تضمین ها هم از کشورهای حامی تروریست و هم دولت بشار اسد. لذا حکومت ائتلاف ملی تشکیل شود نه حکومت انتقالی. خوشبختانه سوری ها خیلی زود متوجه شدند و رد کردند. این حکومت منتخب مردم است هر حکومت دیگری می خواهد باید از مردم رای بگیرد. دیگران حق ندارند تعیین و تکلیف کنند. اگر این باشد، داعش جمع می شود اگر نه بازی ها، اهداف، نقشه ها و طمع ورزی های آمریکا، عربستان سعودی ترکیه محقق نشود، این تنش ها به صورت پراکنده و نا متمرکز ادامه خواهد داشت.
