دکتر احمد بخشی
مرکز بین المللی مطالعات صلح – IPSC
پیامدهای داخلی پیروزی آقای سیسی
مهمترین پیآمد پیروزی سیسی توجه به امنیت است. امنیتی که از اقتدار حاکمیت نظامیان بدست می آید. در واقع جامعه مصر دچار آشوب و انقلاب شد و مردم یک سری انتظارات دارد. مردم میخواهند برون رفتی از دوره مبارک داشته باشند و وارد یک دوره پسا مبارک بشوند. لذا موضوع اقتصاد و بحث امنیت و مشارکت گروه های مختلف مطرح است . اما با توجه به تحولاتی که پس از مبارکاتفاق افتاد. بود واژه ای به نام مشارکت به حاشیه رانده میشود. چون اقتدار از بالاست و ارتش میخواهد این مدیریت را داشته باشد.در یک مقطع یک ساله و دو ساله ای ممکن است حالت دیکتاتوری نظامی را داشته باشیم اما دیکتاتوری نظامی به تدریج (با توجه به فشارهای داخلی خود جامعه مصر و فشارهای بین المللی) تضعیف شود و به عنوان یک الگو و یا مدل توسعه کار انجام دهد.
اگر آقای سیسی نتواند موضوع اقتصاد و بحث توسعه اقتصادی را به پیگیری کند شاید مصر مانند مدل الجزایر در دهه نود شود. یعنی اسلامگرایان و یا گروه هایی که دچار انفعال سیاسی شدند به صورت القاعده ای و یا به صورت زیرزمینی فعال بشوند و بعد دچار یک سری انفعالات بشوند. با توجه به وضعیت منطقه ای و با توجه به بعد استراتژیکی مصر تلاش خواهد کرد که به این مرحله پیش نرود یا بسیاری از سرکوب ها را با این نام انجام خواهند داد.
موضوع بعدی اخوان المسلمین و یا گروه هایی به نام آن به شدت سرکوب میشوند و همان طوری که خود آقای سیسی اعلام کرده بود به عنوان یک جریان یا حزب سیاسی پس زده میشود. یعنی دچار انحلال سیاسی میشود. در این بین از درون خود اسلامگرایان یک سری انشعاباتی به وجود خواهد آمد تا تقریبا بتوانند با جریان حاکم مذاکره کنند. به عبارتی جریانی تحت عنوان اسلامگرایان معتدل بروز پیدا میکنند تا بعدا میتوانند در ساختار سیاسی مصر فعل و انفعالاتی داشته باشند . هرچند در درون جامعه اسلامگریان ممکن است یک سری جریان های افراطی باشد که این جریان های افراطی سرکوب میشود ولی جریان های معتدل میتوانند وارد مذاکره با دولت بشوند و وارد جریانی که میتوانم بگویم پوست اندازی اسلامگرایان در مصر است.
در حوزه بحث توسعه و بازگشت توریسم و موقعیت اقتصاد و موقعیت های ژئو پلوتیک یا ظرفیت های مصر که می تواند نوعی فرایند باشد این نگاه کلی در بحث مصر به وجود می آید که باید منتظر ماند. یعنی بزرگترین سوال و مطالبه مردم این است که در یک محدوده زمانی (ممکن است دو سال باشد،) مردم باید نتایج محدود شدن آزادیشان را در توسعه اقتصادیشان ببینند و اگر نبینند به طور حتم مصر دچار یک فعل و انفعالاتی خواهند شد که چه القاعده ای باشد چه زیرزمینی موجب تعارضات اجتماعی میشود. این مهمترین تحولاتی هست که درون جامعه مصر به وجود می آید.
پیامدهای منطقه ای و بین المللی پیروزی سیسی
گفتمانی در درون جامعه ی عرب به وجود آمد و عربستان و امارات از گروه های نظامیان مصری حمایت میکردند. در این حال در بخش منطقه ای جریان محافظه کاری در جهان عرب به شدت تقویت خواهد شد. بدین معنا که آن موقع تحولات عربی یا تحولات جهان اسلام مبنی بر آن بود که این جریان به کشورهای حاشیه خلیج فارس بیاید و عرصه های مختلف را در برگیرد (و عملا این دومینو به بقیه کشورهای عربی هم برسد و تحولات جانشینی سلطنت ها و یا خاندان سلطنتی کشورهای عربی رخ دهد) اما با تحولاتی که در سطح منطقه ای اتفاق افتاد ممکن است با نسل و کارگزاران جدیدی که مدرنند و یک سری تغییراتی را در جهان عرب را پیگیری میکنند شاهد باشیم .
در رابطه با اسراییل هم باید گفت با توجه به فضای کنونی مصر آنها میتوانند نوعی همگرایی را داشته باشند. در سطح منطقه ای هم در نوع روابط با ایران هم باید ایران موضعش را مشخص کند که چه میخواهد. اگر ایران نگاه حمایتی از اخوان المسلمسن یا جریان اسلامگرا دارد باید بداند آنهایی که الان حاکمند اسلامگراهای لیبرال هستند.لذا اگر ما خواسته باشیم از اخوان حمایت کنیم و یا تاکید بر ان داشته باشم که دولت محمد مرسی قانونی است اختلافاتی را با مصر خواهیم داشت. به غیر از آن هم با توجه به اینکه جامعه عرب با مصر هم یک جور همگنی دارد و گروه غیر اخوانی و گروه محافظه کاری قوی هستند ما یک چالش اساسی در مصر خواهیم داشت و منافعمان را در مصر از دست خواهیم داد و ممکن است این رابطه بر روی رابطه ما با جهان عرب هم تاثیر داشته باشد . گذشته از این در سطح منطقه ای به نظر میاد که هدف از این نوع تحولات صدور مصر و الگوی مصری به الگوی بی ثباتی در دیگر کشورها از جمله لیبی منتقل کند.
مهمترین چالشهایی که آقای سیسی در سطح داخلی و بین المللی
در سطح بین المللی بحث مشروعیت نظامیگری یا نوع حکومتشان باید مورد قبول کشورها قرار گیرد. با توجه به اینکه آنها انتخابات برگزار کردند و روسیه و امریکا این انتخابات را تبریک گفتند مشکلات و معضلات خاص بین المللی را نخواهد داشت. اما مهمترین معضل و مشکل بین المللی شان این خواهد بود که تا چه حدی بتوانند ثبات داخلی و بحث توسعه ی داخلی را محقق کنند. در واقع این توسعه تاثیرات منطقه ای و بین المللی دارد. با این حال موضوع امنیت مصر مهمترین موضوع و دغدغه ی ساختار نظام بین المللی است. در این بین این گونه تصویر شده که گروه نظامی و سیسی میتواند امنیت را برای مصر به ارمغان بیاورد. به نظر میرسد که جامعه ی بین الملل حاضر هست که این وضعیت را بپذیرد و دولت هرج و مرج را کنترل کند. یعنی غرب هم حاضر است موضوعی رو به نام دولت کودتا را بپذیرد و از بین بردن دولت قانونی به نام محمد مرسی را چشم پوشی بکند. در این راستا مهمترین چالش این است که دولت مصر اول باید امنیت را برقرار کند امنیتی که بتواند حاصلش مشروعیت باشد و بعد از مشروعیت بتواند روی اقتصاد کار بکند و مطالبات مردم که یک سری مطالبات حداکثری است پاسخ دهد.
چالش اساسی دیگر که آقای محمد مرسی در سطح داخلی و میراث تمام دولت ها و کشورهایی که دچار تحول شدند انباشت مطالبات است .این انباشت مطالبات از سال 2011 جواب داده نشد و مردم دچار فقرند و بحران بیکاری و بحث مطالبات پررنگ است. در واقع مهمترین مشکل این است که این جامعه فقط توسعه اقتصادی را نمیخواهد بلکه توسعه سیاسی را هم میخواهد . یعنی گروه های سیاسی که امروز محدود شدند و یا بسته شدند فردا میخواهند فضای باز سیاسی حاکم شود.
واژگان کلیدی: پیامدهای داخلی پیروزی آقای سیسی ؛ پیامدهای بین المللی پیروزی سیسی در مصر؛ پیامدهای پیروزی سیسی؛ پیروزی سیسی در انتخابات مصر؛ مصر
