دکتر معصومه محمدی پژوهشگر ارشد روابط بین الملل مرکز بین المللی مطالعات صلح -ipsc چکیده توافق واشنگتن میان ارمنستان و آذربایجان که با عنوان «کریدور ترامپ» شناخته میشود، نقطه عطفی در تحولات ژئوپلیتیکی قفقاز جنوبی است. این مسیر، گرچه بدون تغییر رسمی مرزها تعریف شده، اما بهواسطه سازوکارهای امنیتی و کنترلی جدید، نقش سنتی روسیه را تضعیف کرده و به نوعی «کریدور نرم» را معرفی میکند. مقاله حاضر با بهرهگیری از چارچوبهای ژئوپلیتیک شبکهای و موازنهگری منطقهای، جایگاه روسیه، پیامدهای اقتصادی، امنیتی و سیاسی این تحولات را برای ایران تحلیل میکند و سه سناریوی راهبردی محتمل را ترسیم مینماید. نتایج حاکی از آن است که ایران باید با رویکردی چندجانبه و فعال، ضمن تنوعبخشی به مسیرهای ترانزیتی، ظرفیتهای دیپلماتیک خود را برای حفظ منافع ملی افزایش دهد. مقدمه قفقاز جنوبی، به دلیل جایگاه استراتژیک جغرافیایی، منابع انرژی و تنوع قومی، همواره بهعنوان یکی از مناطق کلیدی در معادلات ژئوپلیتیکی شناخته