مریم وریج کاظمی پژوهشگر مسائل ژئوپلیتیک مرکز بین المللی مطالعات صلح- IPSC علاوه بر اینکه اشغال افغانستان توسط اتحاد شوروی در دسامبر 1979 و ادامه جنگ، موج های زیادی از پناهجویان افغان را به دنبال سرپناه عمدتاً به پاکستان، ایران، خاورمیانه بزرگ و کشورهای اروپایی فرستاد(1)؛خروج نیروهای ایالات متحده امریکا و ناتو از افغانستان و به دست گرفتن قدرت توسط طالبان در اوت 2021، باعث شد میلیون ها افغان به دلیل تاثیرات ناآرامی های سیاسی و بدتر شدن اقتصاد بر وضعیت معیشت خود از افغانستان خارج و به کشورهای از جمله پاکستان پناهنده شوند(2).از این رو در مقطع کنونی و در کنار عوامل متعدد، می توان عنوان داشت که مهاجران افغان به عامل اصلی در تعیین سیاست پاکستان در افغانستان تبدیل شدند(3).
