احمد مرجانی نژاد* دامنه حضور و نفوذ پان ترکیسم در خارج از ترکیه در اوایل قرن چهاردهم / اواخر قرن نوزدهم .م ؛ اندیشۀ “اتحاد اسلام” تفکر حاکم و مسلط بر امپراتوری عثمانی بود و گرایش به ملی گرایی ترک نسبتاً ناشناخته و از گرایشهای ادبی و زبان شناختی ؛ فراتر نرفته بود؛ اما براساس ایدئولژی پان ترکیسم ، ترک زبانان مسلمان، بویژه آنان که در ترکیه، قبرس، شبه جزیرۀ بالکان، مناطق تحت سلطه اتحاد جماهير شوروی سابق؛ شبه‌جزیرۀ كریمه، داغستان، آستاراخان، ساراتف، غازان، اوفا، اورنبورگ، سیبری، اورال، محدودۀ دریاچۀ بایكال، بخارا، خیوه، خراسان بزرگ ؛ تركستان روس ؛ نواحی محدودۀ ولگا، دریای سیاه؛ ترکستان شرقی (سین کیانگ ) ؛ آسیای مركزی، مغولستان ؛ سواحل جنوبی دریای خزر، قفقاز شمالی و جنوبی؛ آذربایجان ايران ؛ ،عراق، افغانستان ؛ زندگی می کردند ؛ اجزای یک ملت بزرگ محسوب و هم، آنان باید به رهبری ترکیه در یک دولت متحدشوند.
