مصاحبه مهدی روزخوش با دکتر محمد علی قاسمی (عضو هیئت علمی پژوهشکده مطالعات راهبردی و متخصص مسائل ترکیه) مرکز بین المللی مطالعات صلح – IPSC به عنوان نخستین پرسش بفرمائید که چه الگوهایی را می توان در نسبت میان دین و سیاست از هم تمیز داد؟ و نمونه ترکیه در کدامیک از الگوها جای میگیرد؟ به لحاظ تئوریک سه حالت خالص(Ideal Type) را میتوان در مناسبات دولت و دین تشخیص داد؛ تفکیک کامل آنها، انطباق آن دو بر هم وآمیختگی دین و دولت که این وضع سوم البته درجات و مراتب دارد. لائیسیته مدعی حالت اول است و طرفداران آن بر این باورند که دین باید کاملاً از عرصه های اجتماعی و سیاسی رانده شده و صرفاً به حوزه خصوصی افراد محدود گردد. در ادبیات مربوط به رابطه دین و سیاست، محققان نوعاً بین لاییسیته که نمونه اصیل آن را نظام سیاسی فرانسه میدانند و سکولاریزم که صفت عمومی
