محمود فاضلی
تحلیگر امور بین الملل
مرکز بین المللی مطالعات صلح-ipsc
آقای میچوتاکیس نخست وزیر یونان در سفر به چین با رئیس جمهور، نخست وزیر و رئیس کنگره ملی خلق چین دیدار و در مورد تقویت همکاری در زمینه مسائل منطقهای و بینالمللی، همکاری اقتصادی، تجاری، گردشگری و فرهنگی بحث و تبادل نظر کرد. طرف یونانی بر نقش مهم چین بهعنوان عضو شورای امنیت، در حفظ صلح و حل و فصل بحرانهای بینالمللی همچون جنگ اوکراین تاکید کرد. یونان به چین بهعنوان عضو دائمی شورای امنیت سازمان ملل جهت پیشبرد صلح جهانی و نظم بینالمللی حساب میکند. آتن از مواضع منصفانه چین در امور بینالمللی و منطقهای قدردانی کرده و تمایل دارد در مناسبتهای چند جانبه با چین همکاری نزدیک داشته باشد.
وی در دیدار با آقای «شی جین پینگ» رئیس جمهور چین بر قوی بودن روابط اقتصادی یونان و چین تاکید کرد و با اشاره به نقش بندر پیرهآس یونان، از سرمایه گذاری موفقیت آمیز و متقابلا سودمند چین در این بندر سخن گفت. به اعتقاد او ظرفیتهای جدی برای بهبود روابط تجاری وجود دارد تا کالاهای یونانی بیشتری وارد بازار چین شده و گردشگران چینی بیشتری از یونان دیدار کنند. یونان و چین بهعنوان دو تمدن کهن، اشتراکات زیادی دارند و میتوانند از یکدیگر نکات بیشتری نیز یاد بگیرند.
طرف یونانی به ارتقای رتبه اعتباری یونان به سطح درجه سرمایه گذاری توسط موسسات اعتبار سنجی چین اشاره کرده و بر افزایش صادرات یونان بهویژه محصولات کشاورزی به چین و همچنین همکاری در زمینه گردشگری و ارتقای آن به سطح قبل از پاندمی کووید تاکید دارد. یونان که حامی حفظ کانالهای ارتباط بین اتحادیه اروپا و چین است بر این باور است که پایداری و سازنده بودن روابط اتحادیه اروپا و چین به نفع هر دو طرف است و یونان میتواند نقش پل در این روابط را داشته باشد.
روابط یونان و چین، شتاب خود در توسعه را حفظ کرده و همکاریهای اقتصادی بین دو کشور نتایج قابل توجهی را به همراه داشته است. یونان مایل است از قابلیتهای خود بیشتر استفاده کند و همکاریهای سودمند دوجانبه را در زمینههایی مانند کشتی سازی، کشتیرانی و انرژی پاک گسترش دهد و از گردشگران چینی بیشتر برای بازدید از یونان استقبال کند. یونان آماده است تا تبادلات نیروی کار خود را با چین تقویت کند و تبادلات فرهنگی را تعمیق بخشد.
از دیدگاه طرف چینی، روابط چین و یونان از زمان برقراری روابط دیپلماتیک بیش از نیم قرن پیش، از توسعه و رشد پایدار برخوردار بوده است. چین، برای همکاری با یونان برای پایبندی به توافقات استراتژیک و همکاری برای ارتقای مشارکت دوجانبه در عصر جدید آماده است. چین مایل به تقویت هم افزایی راهبرد توسعه با یونان، تعمیق همکاری در زمینههای حمل و نقل، کشتیرانی، انرژی، ارتباطات و مالی، گسترش همکاریها است. فرصتها در اقتصاد سبز، اقتصاد دیجیتال و نوآوری علمی و فناوری، همکاریهای با کیفیت در یک پهنه- یک راه را ارتقا میدهند و برای توسعه بلندمدت و پایدار بندر پیرهآس تلاش میکنند.
چین شرکتهای این کشور را برای سرمایهگذاری در یونان تشویق و از شرکتهای یونانی برای مشارکت در پروژههای همکاری بین چین و کشورهای اروپای مرکزی و شرقی استقبال میکند و از ورود محصولات یونانی با کیفیت بیشتر به بازار چین استقبال می کند.
چین از مکانیسمهای تبادل مردمی و فرهنگی مانند مرکز تمدنهای باستانی چین و یونان و انجمن تمدنهای باستانی حمایت میکند و مایل است مبادلات و همکاری با یونان را درمانند آموزش، فرهنگ، تحقیقات علمی، گردشگری و…، مبادلات دانشجو و یادگیری متقابل میان تمدنها را افزایش دهد، ارتباطات و همکاری بینالمللی را تقویت کند و از چندجانبه گرایی حمایت میکند.
در بیستمین سالگرد مشارکت راهبردی جامع بین چین و اتحادیه اروپا، پکن اعتقاد دارد روابط چین و اتحادیه اروپا بر رفاه مردم و بر صلح، ثبات و رفاه جهانی تأثیر دارد و از سوی دیگر توسعه مناسب روابط چین و اتحادیه اروپا بدون استقلال، احترام متقابل و همکاری دوجانبه سودمند امکان پذیر نیست. چین آماده همکاری با اتحادیه اروپا برای حفظ درک صحیح از یکدیگر، تمرکز بر توافق جمعی و تلاش برای پیشبرد همکاریهای همه جانبه متقابل سودمند در زمینههای مختلف است. در جریان دیدار نخست وزیر یونان از پکن توافقنامه دوجانبه در حوزه هوایی و هوانوردی نیز به امضا رسید که با توافقنامه هوانوردی اتحادیه اروپا و چین مطابقت دارد و هدف آن مدرنیزه سازی چارچوب نهادی روابط هوانوردی بین دو کشور است.
در سال 2002، دولت یونان طی توافقنامهای امتیاز بهره برداری از بندر یاد شده را برای مدت 40 سال به یک شرکت خصوصی یونان به نام “Piraeus Port Authority” اعطا کرد. در قالب این توافق، در واقع، زمین، ساختمانها و امکانات موجود در این بندر بهمدت 40 سال به آن شرکت واگذار شد. در سال 2008، طول مدت این امتیاز بهره برداری از 40 سال به 50 سال (تا پایان سال 2052) افزایش یافت.
چین هم اکنون بزرگترین صادرکننده کالا به یونان و سومین مقصد کالاهای وارداتی از یونان است. بر اساس اعلام کمیسیون اروپا، ارزش تبادلات تجاری میان چین و اروپا به طور متوسط یک میلیارد یورو در روز است. بندر پیره آس در حومه آتن بزرگترین بندر تجاری و مسافرتی یونان و مدیترانه و چهارمین بندر بزرگ تجاری اروپا محسوب میشود که در «خلیج سارونیک» در غرب دریای اژه (روبروی بندر ازمیر ترکیه)-در نقطه تلاقی آسیا و اروپا و آفریقا- واقع شده است.
در سال 2016 ، شرکت کاسکو 51 درصد سهام بندر پیره آس (از جمله مالکیت شرکت Piraeus Port Authority) را به مبلغ 280 میلیون یورو خریداری کرد و مقرر شد در صورتیکه به تعهداتش مبنی بر سرمایه گذاری 675 میلیون یورویی (و جمعا حدود یک میلیارد یورو) در گسترش بندر و ترمینالها (ساخت ترمینال 4) و نیز لایروبی آن عمل کند، 16 درصد دیگر سهام شرکت را تا پایان آگوست 2021 به قیمت 88 میلیون یورو خریداری شود.
نخست وزیر یونان در مجمع اقتصادی یونان و چین اعلام کرده است برنامه توسعه بندر پیره آس توسط چین-که حتی در اوج شیوع کرونا در یونان ادامه پیدا کرد- یک معامله برد-برد برای هر دو کشور است. زیرا این بندر یونانی به بزرگترین بندر اروپا و یک قطب لجستیکی تبدیل خواهد شد و چین میتواند صدور کالاهایش به اروپا را افزایش دهد. کشتیهای چینی در صورت استفاده از این بندر میتوانند زمان سفر خود به اروپا را به میزان هشت روز کاهش دهند.