مركز بين المللي مطالعات صلح-IPSC
روابط ايران و استراليا سالهاست كه به تبع روابط چالشي ايران با غرب دچار چالش هايي بوده است . اما باتوجه به اینکه طی 12 سال اخیر مسئولان دو کشور به طور مستقیم گفت وگو نداشته اند «جولی بیشاپ» وزیر خارجه استرالیا بامداد وارد تهران شد و در دیدار با مقامات ایرانی پیرامون موضوعات مختلف از جمله همکاریهای دوجانبه برای شکست داعش گفتوگوهایی داشت. براي بررسي اين موضوع گفتگويي با محمود موحدي سفیر پیشین در استرالیا داشته ايم:
واژگان كليدي: كاهش تنش در روابط ايران و استراليا، چشم انداز روابط ايران و استراليا، چشم انداز روابط ايران و استراليا، روابط ايران و استراليا،
مركز بين المللي مطالعات صلح: اهمیت این سفر با توجه به بی سابقه بودن آن چیست؟
سفر وزیر خارجه استرالیا از حدود دوازده سال اخیر در نوع خود بی سابقه بوده است. البته سفرهایی در سطح مقامات پایین تر بین طرفین انجام شده است. وزیر خارجه استرالیا خانم جولیا بیشاب از حزب لیبرال است و باتوجه به اهمیت ایران در منطقه خاورمیانه و به منظور آشنایی بیشتر با دیدگاه های جمهوری اسلامی ایران نسبت به مسائل منطقه، به تهران سفر کرده تا با مقامات ایرانی گفت وگوهایی داشته باشند.
مركز بين المللي مطالعات صلح: استرالیا، خانم بیشاب درباره این سفر گفت: یکی از مهمترین و حیاتیترین موضوعات برای گفتوگو، شرایط عراق و همکاری و هدف مشترک ما با ایران برای شکست داعش است. انتتظار میرود بیشاپ با مقامی از شورای عالی امنیت ملی دیدار داشته و در این دیدار پیرامون بحران عراق گفتوگو کند. مهم ترین اهداف سفر خانم بیشاب به ایران چیست؟
استرالیا تقریبا سالهاست که در منطقه حضور دارند. همچنین از جمله کشورهایی است که با ایران ارتباط دیپلماسی داشته است. علاوه برآن با توجه به حضور نظامی استرالیا در نیروهای ائتلافی در عراق و افغانستان به همراه کشورهای گروه بیست، در تحولات منطقه سهم داشته است. بنابراین این انجام این سفر به دلیل این است که از تحولات فکری ونفوذ فکری ایران در منطقه استفاده کرده و آشنایی بیشتری با امکانات موجود پیدا کنند.
مركز بين المللي مطالعات صلح: باتوجه به عادی سازی روابط ایران و بریتانیا و کاهش تنش بین ایران و آمریکا، این امر چه تاثیری روی کاهش تنش بر روی روابط ایران و استرالیا داشته است؟
استرالیا جزء دورترین کشورها، از نقطه نظر فاصله با ایران است. باتوجه نقش مثبت ایران در همه مسائل خاورمیانه وحضور قوی ایران در مسائل وموضوعاتی که به آرامش منطقه کمک کرده است. و اظهار نظر ایران در مسائل مربوط به عراق و افغانستان در رابطه با موضوعات منطقه ای، استرالیایی ها را به این واقع بینی نزدیک کرده است که مواضع ایران در بسیاری از موارد درست است. به همین دلیل به منظور استفاده از نظرات ایران در گفت و گوهای خود با کشورهای گروه بیست و کشورهای منطقه، به تهران سفر نموده است. به هرحال آنها با توجه به حضور استرالیا در عراق و افغانستان در کنار نیروهای آمریکایی و مبارزه با تروریسم، طالبان، القاعده وداعش و نقش داشتن خود در ایجاد مسائل منطقه ای احساس می کنند که نباید از قافله عقب بمانند. در حال حاضر هم که روابط ایران و دنیای غرب در قالب بحث گفت و گوهای 1+5 شکل مشخصی به خود گرفته است، خواهان همکاریهای مشترک در موضوعات منطقه ای و مبارزه با تروریسم و گسترش روابط دوجانبه هستند. در اين بين اگر بخواهیم تقسیم بندی داشته باشیم .استرالیا را باید جزء بلوک غرب حساب کنیم هرچند در شرق ودر آسیا قرار دارد.نگاه خیلی مثبتی ندارند که استرالیایی ها بتوانند نسبت به ایران کاری انجام دهند. با توجه به این که ایران نقش فوق العاده مهمی در آینده خاورمیانه دارد، تحلیل هایی وجود دارد که استرالیا بتواند با ایران هماهنگ شود. استرالیا خواهان این است که به نحوی بتوانند در رابطه با موضوعات گفت وگوهای ایران و آمریکاُ، ایران و 5+1، ایران وگروه بیست، نقشی داشته باشند.
مركز بين المللي مطالعات صلح: چه پتانسيلهايي در روابط ایران واسترالیا وجود دارد؟
حضور استرالیایی ها در خاورمیانه بیشتر محدود به موضوعات تجاری وتامین نیازهای این کشورها در مسائل معدنی ، کشاورزی و تامین دام وطیور می شده است. اما در حدود ده، پانزده سال اخیر این حضور صرف تجاری به حضور نظامی در کنار نیروهای ائتلاف ضد عراق و طالبان در افغانستان تغییر کرده است. بنابراین استرالیایی ها خود به دنبال نقش بیشتر در منطقه هستند. علاوه بر این با توجه به این که درآنجا حدود 100 هزار مهاجر ایرانی حضور دارد که در توسعه علمی استرالیا نقش پر رنگ و موثری داشته اند، بر این اساس استرالیا به دنبال این است که هم در بازار اقتصاد ارتباطات خود را گسترش دهد و هم در رابطه باموضوعات علمی سهم بیشتری را به خود اختصاص دهد. . در اين بين خود استرالیایی ها طعم پیوستن تعدادی از مردم کشور خود را به داعش و گرفتاریهای حاصل از آن را چشیده اند. بنابراین احساس می کنند مواضع جمهوری اسلامی ایران در مبارزه با داعش می تواند از لحاظ چگونگی مقابله با پیوستن افراد استرالیایی به تروریست کمک کند.
مركز بين المللي مطالعات صلح: آیا آمریکاییها و اروپاییها از افزایش روابط ایران واسترالیا استقبال می کنند؟
آمریکاییها و اروپاییها به دنبال این هستن که دوستانشان با ایران روابط گرم تری داشته باشند هرچند بین آنها رقابت های درونی وجود دارد. من فکر می کنم مانعی بر گسترش روابط بین ایران واسترالیا وجود ندارد. اگرچه همیشه این انحصار طلبی در قدرتها وجود دارد که خواهان ارتباط این چنینی تنها با خود هستند اما به نظر من مانعی ایجاد نمی کند.
مركز بين المللي مطالعات صلح: برخي درباره سفر بیشاپ به تهران گفته اند این سفر به معنای خواست استرالیا برای روابط با ایران است. چشم انداز روابط ایران و استرالیا رابه چه سمت وسویی پیش بینی می کنند؟
باتوجه به حضور خانم بیشاب که تجربه خوب سیاسی دارد و با توجه به شرایطی که قدرت و جایگاه سیاسی ، علمی ، منطقه ای و جهانی ایران ( كه روز به روز بیشتر در حال شکوفایی و این جایگاه تثبیت شده است) آنها سعی می کنند از این ارتباط و روابط سیاسی استفاده کرده و به سمت گسترش روابط با ایران بروند. چون این سفر در قالب یک سفر منطقه ای است، خانم بیشاب در زمان حضورش در ایران خواهان ملاقات با وزیر خارجه، رئیس جمهور محترم کشورمان و جناب آقای شمخانی دبیر عالی امنیت ملی و جناب دکتر ولایتی بود. معمولا این تعداد ملاقات نشان دهنده این است که ایشان می خواهد از نظرات همه این مسئولان استفاده کرده و تبادل نظر کند و در رابطه با گسترش روابط اقتصادی، تجاری و بحث های مربوط به مهاجرت های غیر قانونی به استرالیا چاره ای بیندیشند.