مرکز بین المللی مطالعات صلح IPSC
مشارکت بالای مردم ایران در انتخابات ریاست جمهوری با توجه به تحولات اخیر منطقه‌ای و در پرتو تغییرات قابل ملاحظه برآوردها و محاسبات نظامی کشورهای متخاصم را تحت‌الشعاع قرار می‌دهد. در این بین با توجه به پیروزی دوباره دکتر حسن روحانی در انتخابات ریاست جمهوری در ایران برای بررسی بیشتر پیام ها و پیامد‌های پیروزی دکتر روحانی در روابط خارجی و مسائل بین المللی گفتگویی داشته ایم:
واژگان کلیدی: پیام، پیامد، پیروزی، دکتر روحانی ، روابط خارجی ، مسائل بین المللی
مرکز بین المللی مطالعات صلح: مهمترین پیامد‌های پیروزی دکتر روحانی در عرصه روابط خارجی و منطقه‌ای چیست؟
همان ادامه روند گذشته سیاست خارجی دولت آقای روحانی است. و حمایت اکثریت مردم از این روند. علیرغم تمام تلاش‌هایی که در مناظرات، و تبلیغات و نقدهای اساسی به عملکرد دولت در حوزه داخلی و خارجی بگیرد، انتخاب نهایی را مردم انجام دادند و آن پشتوانه لازم را که سیاست تعامل و همکاری با نظام بین‌الملل و نهادها و کشورهای بین‌الملل را این دولت دنبال میکند و نهایتاً این روند را می‌خواهد ادامه دهد. اوج آن حل بحران هسته‌ای و دستیابی به برجام علی رغم انتقادها است. در واقع پیام بزرگی است به جامعه بین‌الملل و دولت‌ها که این انتخاب را مردم ایران انجام دادند و خواستار این هستند که مسائل سیاست داخلی و خارجی را از طریق همگرایی، تعامل و گفتگو حل و فصل کنند و نه تقابل، تضاد، جنگ و واگرایی.
مرکز بین المللی مطالعات صلح: انتخابات پیش رو با توجه به میزان مشارکت چه تأثیری در جایگاه ایران در نظام بین‌الملل خواهد داشت؟
هر چه میزان مشارکت در ایران بالا باشد یعنی حمایت از کل سیستم. امروز مشارکت حدود ۷۰ درصد آرا یا ۴۲ میلیونی از پنجاه و چند میلیون و کسب حدود ۵۷ درصد آرا برای آقای روحانی پیام مهمی به جامعه‌ی جهانی می‌دهد که وی پشتوانه‌ی محکمی دارد. تعبیری در دیپلماسی بیان میکند که مشارکت مثل تفنگ سرپر برای سرباز برای دفاع از مرزهاست. تفنگ سرپر هم هم قوت قلبی برای دیپلمات‌ها هست، و هم مقابل جرأت زیاده‌خواهی و نقطه‌ضعف طرف مقابل نمی‌دهد که بخواهد زورگویی کند. در واقع مشارکت بالای مردمی برای دیپلمات‌های ما تفنگ‌سرپر ایجاد میکند برای چانه‌زنی و مذاکره و دفاع از منافع و امنیت ملی در صحنه جهانی.
مرکز بین المللی مطالعات صلح: انتخابات اخیر با توجه به اختلافات ایران و عربستان و وضعیت کنونی روابط ایران با کشورهای منطقه‌ای چه تأثیرات منطقه‌ای خواهد داشت؟
ارتباطات منطقه‌ای زیر مجموعه سیاست کلان کشور است. اگر سیاست کلی خارجی بحث گفتگو و تعامل باشد، به تبع در منطقه و از آن محدودتر با همسایگان پیام دیپلماسی دولت منتخب دارد و نمی‌توان تعارض یا تضادی با آن داشته باشد. چنانچه پیام ایران حل تدریجی مسائلش با دنیای غرب است و همین را به همسایگان از طریق دیپلماسی هم پیام داده است. لذا ما در ۴ سال آینده باید شاهد باشیم که اگر از طرف دولت جدی پی‌گیری شود این روند ادامه می‌یابد و اختلاف‌ها و تنش‌ها از جمله با عربستان کاهش بیاید.
مرکز بین المللی مطالعات صلح: این انتخابات در چه حوزه‌هایی از روابط ایران با قطب‌های عمده نظام بین‌الملل چین، روسیه، اتحادیه اروپا و آمریکا، نمود بیشتری خواهد داشت؟
وقتی پیام دولت پیام صلح و همکاری دیپلماسی باشد، با دولت‌هایی که قطب بوده و با ایران چالش دارند تنش کاهش می یابد و از طریق دیپلماسی بهتر مدیریت می‌شود و با قطب‌هایی که با ایران خنثی رفتار می‌کنند، روابط گرم‌تر می‌شود و روابط با دولت‌هایی که با ایران روابط دوستانه داشتند، می‌تواند عمیق‌تر شود. روابط در قالب دیپلماسی ، تعامل و صلح و عدالت‌خواهی برای همه بازیگران به نوعی با ایران در آینده خود را نشان خواهد داد.
مرکز بین المللی مطالعات صلح: تأثیر انتخابات ایران به ویژه بر روابط با اتحادیه اروپا چیست؟
بعد از برجام علیرغم اعتراضاتی به نتایج برجام بوده است (که آمریکا کارشکنی میکند) از طرف دولت‌های اروپایی بیشترین همکاری رخ داد. حتی ما امروز در بحث بانکی چرخش یورویی مشکلی نداریم و بیشتر مشکل با حساب‌های دلاری و چرخش دلاری است. لذا اروپایی‌ها صادق‌تر و جدی‌تر برخورد کرده اند و بیشتر هیأت‌ها ، مذاکرات و بحث سرمایه‌گذاری‌ها و قراردادها بعد از برجام از طرف اروپایی‌ها ترغیب شده است. در این بین دولتی که ۴ سال دیگر رأی می‌آورد و گام‌های اول برجام را هم با اروپایی‌ها برداشته است بهتر می‌تواند میوه‌ها و نتایج عملی تر را در ۴ سال بعد ببیند. در حالی که اگر دولت فعلی این رأی را نداشت، آینده کشور ما در روابط با خیلی از کشورها از جمله اروپا در هاله‌ای از شک و تردید فرو می‌رفت که دولت جدید آیا سیاست‌های قبل را تعقیب خواهد کرد؟ ولی فعلاً دولت وقتی برای ۴ سال ابقا می‌شود. برای پاسخگویی و گزارش نهایی ۸ ساله از جمله با دولت‌هایی مثل اروپا گام‌های بلندتر اقتصادی، بازرگانی، سیاسی بر می‌دارد که زمینه‌ی اولیه و قدم‌های اولیه‌اش را هم در ۴ سال اول برداشته است.
مرکز بین المللی مطالعات صلح: با توجه به سفر آقای ترامپ به عربستان و از سوی دیگر تلاش اسرائيل برای افزایش فشار بر ایران این انتخابات و میزان مشارکت و حضور صحنه تا چه میزان به کاهش این فشارها کمک کند؟
کلاً استراتژی داخلی و خارجی دولت دکتر روحانی حرکت به سمت تنش‌زدایی و کاهش ایران‌هراسی و سرشاخ شدن ایران با دولت‌های رقیب در منطقه و خارج بوده است. دولت روحانی با این انتخاب می‌تواند بخشی از حرکت‌هایی که ترامپ میکند و با ناتوی عربی عرب‌ها را به رهبری عربستان یا اسرائيل در مقابل ایران قرار دهد و هزینه‌های مسابقه تسلیحاتی سرسام‌آور و حتی برخوردهای نظامی مستقیم و غیرمستقیم را تشدید کند. ترمزی برای دستیابی آمریکا و متحدینش به این فضا باشد. شاید اگر این دولت نبود تشدید تنش بیشتر می‌شد دولت ایران هم می‌توانست عاملی برای برخوردها و مسابق تسلیحاتی شود.
مرکز بین المللی مطالعات صلح: سایر فرصت‌هایی که در سیاست‌خارجی و روابط بین‌الملل با این انتخابات ایجاد شد چیست؟
مهمترین فرصت آن است که ایران دست همکاری پیش ببرد و جوهر‌ه دیپلماسی مدرن (که بردـبرد است) را با کشورها بی طرف یا دوست مطرح کند. با کشورهای رقیب هم پیام این دولت این است که اختلافات را با مذاکره و عقلانیت و محاسبه برد-برد حتی با دولت‌هایی با تنش‌های استراتژیک حل کنیم. این امر می‌تواند توان بازیگری بازیگران افراطی را کند یا خنثی کند.
