گروه تحقيق و تفسير خبر ایرنا– اجلاس سران ناتو در حالي در ليسبون پايان يافت كه طرح سپر دفاع موشكي و همكاري در تركيه با آن در چارچوب اجماع تكثري به تصويب رسيد
با پايان جنگ سرد نقش سازمان پيمان آتلانتيك شمالي ‘ناتو’ بعنوان يك پيمان دفاعي امنيتي دگرگون شده و كشورهاي عضو در صددند استراتژي تازه اي تدوين كنند كه اين پيمان نظامي را متحول سازد. سران 28كشور عضو پيمان ناتو اصول تازه‌اي به صورت استراتژي جديد براي پيمان تدوين كردند با اين هدف كه اين نهاد در برابر خطرات تازه اي مانند حملات سايبري يا تروريستي آماده شود. همچنين نشست ليسبون در حالي برگزار شد كه سران آن درباره سپر دفاع موشكي و استقرار آن در تركيه به تبادل نظر پرداخته و آن را مورد پذيرش قرار دادند . هدف از سپر دفاع موشكي، آن گونه كه آمريكايي‌‌ها بيشتر از ناتو به دنبال آن هستند، مقابله با تهديدات موشكي است و اگر قرار باشد كه هدف استقرار اين سامانه مقابله با تهديدات موشكي باشد، بايد در جاي خاصي مستقر شود. آنها اصرار دارند كه اين سامانه در نزديكي مرزهاي ايران باشد. در همين زمينه، ‘عبدالله گل’ رييس جمهور تركيه نيز روز جمعه پيش از سفر به ليسبون پرتغال براي شركت در نشست ناتو، گفت كه طرح سپر موشكي ناتو نبايد ايران را هدف بگيرد. ‘آندرس فوگ راسموسن’ دبيركل ناتو نيز روز دوشنبه گذشته گفت: ‘پيمان ناتو «نيازي به نام بردن» از كشورهايي كه طرح سپر موشكي براي دفاع در برابر آنها طراحي شده ندارد. بيش از 30 كشور فناوري موشكي دارند يا خواهان دستيابي به آن هستند دليلي وجود ندارد كه از كشور مشخصي نام برده شود زيرا اين كشورها بسيار هستند.» ‘باراك اوباما’ رييس جمهوري آمريكا، ديروز اعلام كرد كه رهبران ناتو با ايجاد سيستم دفاع موشكي براي محافظت از كشورهاي عضو اين پيمان در اروپا و همچنين آمريكا شمالي موافقت كرده‌اند .
** تركيه و طرح سپر دفاع موشكي ناتو
——————————————-
طرح سپر دفاع موشكي، يكي از بحث برانگيزترين موضوعات نشست ليسبون بود كه درباره آن تصميم گيري شد. طرح سپر موشكي موسوم به دفاع استراتژيك كه اوايل دهه 1980 از سوي دولت ‘رونالد ريگان’ رييس‌جمهوري وقت آمريكا زير عنوان جنگ ستارگان مطرح شد و در ادامه پس از روي كار آمدن ‘جرج بوش’ در سال 1382 به عنوان رييس‌جمهوري آمريكا، كشورهاي بريتانيا و دانمارك خواهان مشاركت در اين طرح شدند . اكنون رادارهاي مربوط به اين طرح در بخش‌هايي از اين دو كشور مستقر شده و همچنين قرارداد اجراي اين طرح در كشورهاي چك و لهستان امضا شد كه با مخالف شديد روسيه و روي كار آمدن دولت دموكرات اوباما تا سال2015 (1394) به تاخير افتاد. اگرچه اهداف اين طرح از سوي آمريكا مقابله با قدرت موشكي ايران و كره شمالي اعلام شد اما از سوي روسيه بعنوان تهديد امنيتي تلقي شد و مورد پذيرش قرار نگرفت. بر اساس طرح جديد، اين سيستم در اروپا تاسيس خواهد شد و مورد تجديد نظر و اصلاح قرار گرفته و بر اساس رويكرد تنظيم مرحله اي برقرار و اجرا خواهد شد.
‘جيم تاون سند’ معاون وزير دفاع امريكا در همين زمينه اعلام كرد « بر اساس نظريه تنظيم و برنامه اجرايي مرحله اي، در مرحله اول با برخي از كشورها و در مراحل ديگر با كشورهاي مختلف وارد مذاكره خواهيم شد. در مرحله اول با لهستان درباره طرح سپردفاع موشكي مذاكره كرديم. سپس با مقامات جمهوري چك، روماني و تركيه مذاكره كرديم. همچنين با كشورهايي كه توان ميزباني سپردفاع موشكي در اختيار دارند نيز تبادل نظر كرده و نظرات آنها را جويا خواهيم شد». موضوع استقرار سپر موشكي در تركيه ، در بيست و نهمين اجلاس شوراي كار تركيه و امريكا در واشنگتن 2009(1388) مطرح گرديد. براين اساس، تركيه نقش مهمي در سپر دفاع موشكي خواهد داشت. زيرا اين كشور از ابتداي عضويت خود تاكنون نقش بسيار فعال و قدرتمندي در ناتو ايفا كرده است. تركيه كه قرار است بخشي از تجهيزات راداري اين سپر دفاع موشكي را در خاك خود جاي دهد براي موافقت با اين طرح چهار شرط اساسي تعريف كرده است.
شروط تركيه براي حضور در طرح سپر موشكي مشترك ناتو و استقرار رادارهاي آن در خاك اين كشور به شرح زير است :
1. تهديد آميز نبودن اين طرح عليه هيچ يك از همسايگان تركيه
2. پوشش دادن همه خاك تركيه از سوي اين طرح
3. شريك كردن آنكارا در سيستم فرماندهي و كنترل اين طرح
4. درز نكردن اطلاعات اين سيستم به كشورهاي غير عضو ناتو به ويژه رژيم صهيونيستي
اين شروط جزو عمده شرط هايي است كه هم اكنون در مذاكره بين مقامات تركيه و ناتو مورد بحث و بررسي است. علاوه بر اين چهار شرط، گفته مي شود تركيه در نشست ناتو اعلام كرده است در صورتي با استقرار سامانه موشكي در خاك خود موافقت مي كند كه در سند نهايي از كشورهاي همسايه آن يعني ايران، سوريه و روسيه به عنوان تهديد نام برده نشود. گرچه تركيه مي تواند با اين طرح موافقت نكند، اما در صورتي كه اعضاي ناتو بر استقرار اين سامانه در خاك تركيه به توافق برسند، دولت اين كشور بنابر قانون اساسي موظف به قبول اين پيشنهاد و اجراي آن است.
** تركيه در تقاطع اجلاس ليسبون
————————————–
اجلاس سران ناتو در حالي در ليسبون به پايان رسيد كه يكي از موضوعات كليدي اين نشست طرح دفاع موشكي ناتو و بحث مشاركت تركيه در آن بود. در اين زمينه راسموسن دبيركل ناتو، گردهمايي رهبران كشورهاي عضو سازمان پيمان آتلانتيك شمالي (ناتو) در روزهاي 19 و20نوامبر برابر با 28 و 29 آبان‌ماه جاري در ليسبون پرتغال را نقطه عطفي در تاريخ آن دانست. براين اساس رهبران ناتو اعلام كردند كه اين سازمان در نهايت، مصلحت و امنيت همگان را در نظر خواهد گرفت. در اين بين تركيه با ارايه چهار شرط اساسي تلاش كرد تا پيش زمينه تهديد براي همسايگان خود را به حداقل برساند. براساس پيشنهاد تركيه، اين سامانه در صورت استقرار در تمام خاك تركيه بايد پراكنده شود. وقتي اين سامانه پراكنده شود، از نظر هماهنگي و كارآمدي، تحت الشعاع قرار مي‌‌‌گيرد. چون سامانه سپر دفاع موشكي بايد در جايي مستقر شود كه بتواند در زمان مناسب پرتاب شدن موشك را به رادار و مركز گزارش دهد تا موشك‌‌هاي رهگير پرتاب شوند. از نظر فني، اگر اين سامانه در نقطه اي ديگر مثلا در مركز تركيه مستقر شود، كارايي لازم را نخواهد داشت. نكته ديگر مساله مديريت سامانه سپر دفاع موشكي است كه تركيه خواهان آن است. براين اساس، تركيه خواهان اعمال مديريت از سوي كشورش و سازمان ناتو بر اين طرح است. به نظر مي رسد كه اصول يا همان پيش شرط هايي كه تركيه براي پذيرش استقرار اين سامانه موشكي وضع كرده در نهايت در چارچوب اجماع تكثري براساس اجماع كليه سران كشورهاي عضو ناتو به شكل دستور العملي كه آنكارا براي ميزباني مطرح مي كند، عملي شده و مورد پذيرش سران ناتو قرار گرفته است.
منبع: ایرنا
