مركز بين المللي مطالعات صلح – IPSC
قبلا محمد نواز شریف نخست وزیر این کشور ، تصمیم گیری در مورد همکاری با عربستان در حمله به یمن را به پارلمان واگذار کرد. بنابراين اخيرا نمایندگان مجالس ملی و سنای پاکستان ، اسلام آباد را از ورود به جنگ عربستان علیه یمن برحذر داشتند. يعني پس از 5 روز بحث و گفتگو با صدور قطعنامه ای اعلام کردند دولت محمد نوازشریف نخست وزیر پاکستان حق دخالت در امور داخلی یمن را ندارد..نمایندگان مجالس ملی و سنای پاکستان در این قطعنامه ضمن اعلام بیطرفی در خصوص مساله یمن، خواستار حل بحران یمن از راههای دیپلماتیک و مذاکره شدند.در همين راستا گفتگويي با احمد منتظران داشته ايم:
واژگان كليدي: متغيرهاي دخيل ، بي طرفي پاكستان در يمن، پاكستان ، يمن، اعلام بي طرفي پاكستان در ائتلاف عربي، حمله به يمن
مركز بين المللي مطالعات صلح: اکثریت پارلمان در اختیار حزب حاکم مسلم لیگ نواز قرار دارد لذا بعید به نظر می رسید این حزب نتواند رای مثبت پارلمان را برای پاسخ مثبت به درخواست عربستان جلب کند. نگاهی که دولت آقاي نواز شریف در بحران یمن دارد از آغاز بحران چگونه بوده است؟
پاکستانی ها به علت این که نیرویهای مسلح مورد نیاز کشورهای منطقه را تامین می کنند، از طریق تفاهم نامه های دوجانبه وارد مناطق می شوند و الان در قسمت کشورهای حاشیه خلیج فارس مثل بحرین قرار دارند. به علت این که نیروهای مسلح پاکستان در عربستان سعودی به وفور وجود دارد به همین دلیل در ماموریت های فرامنطقه ای هم شرکت می کنند. گذشته از اين نواز شریف همیشه به عنوان یکی از معتمدهای عربستان سعودی عمل می کرده است و روابط بسیار خوبی با عربستان سعودی دارد. وی دوران تحصیل خود را در عربستان سعودی گذرانده است. روابط خوبی که بین آقاي نواز شریف و عربستان سعودی وجود دارد، مثال زدنی است
مركز بين المللي مطالعات صلح: چه احزاب و گروه های مذهبی در داخل پاکستان از حمله مشارکتی پاکستان در جنگ یمن استقبال می کنند؟ من فکر می کنم، احزابی مثل دموکراتیک یا مردم مخالف باشند. هم چنین عمران خان که رئیس یک حزب جدید تاسیس است، با این حمله مشارکتی مخالف است. اما حزب آقاي نواز شریف نزدیکی با عربستان سعودی داشته است، ممکن است مواضع نزدیکی نیز نسبت به یمن اتخاذ کند. اما دستش آن قدر باز نیست، تا عملیات نظامی انجام دهد و به آنجا نیرو اعزام کند.
مركز بين المللي مطالعات صلح: شیعیان تا چه حدی در این مخالفت ها نقش دارد؟
مخالفت هایی حتی از طرف احزاب مذهبی وجود دارد، گروه های مذهبی بسیاری در عربستان وجود دارند که نظر موافقی ندارند. البته تعدادی از آنها دارای روابط خاصی با عربستان هستند و ممکن است آنها تمایل داشته باشند که پاکستان در این قضیه نقش آفرینی کند.اما احزاب دیگری مثل جریان شیعه و حرکت شیعه همه مخالف هستند.
مركز بين المللي مطالعات صلح: علت بی طرفی نمایندگان مجالس ملی و سنای پاکستان نسبت به موضع یمن چیست؟
علت این است که آنها معتقدند که نباید استقلال کشور یمن خدشه دار شود. از طرفی مناقشه داخلی باید بین طرفین درگیر در داخل یمن حل و فصل شود. بنابراین ورود کشورهای خارجی به مناقشه وضعیت بحران را بغرنج تر و حساس تر می کند و اگر از این زاویه نگاه کنیم، آنها مخالف هستند.
تحلیلگران در پاکستان براین اعتقادند که تصمیم گیرنده اصلی در مورد مسایلی مهمی همچون یمن ،ارتش این کشور است . با توجه به وضعیت کنونی چند دسته نگاه در بین ارتش نسبت به بحران این کشور وجود دارد؟
ارتش هم به لحاظ این که بخشی از نگاه های ملی در آن است زیاد موافق حضور در جریان عرب در مناقشه با یمن نخواهد بود.
مركز بين المللي مطالعات صلح: بی طرفی پاکستان چه پیامدهایی در ارتباط پاکستان با کشورهای عربی دارد؟
پاکستان به بعضی از کشورهای عربی نیرو اعزام می کند که برای وی سود آور بوده و از این طریق درآمدزایی می کنند. حضورشان به صورت دائمی و قانون مند و معاهده ای بود ه است و در واقع تفاهم نامه ای بین آنها امضا می شود .در مسئله مناقشه آمیز جنگ نیروهای یمنی با نیروهای خارجی که قصد دارند بر اوضاع مسلط شوند، موضع پاکستان موضع عقلایی است.در اين بين اين بي طرفي در آينده روابط پاكستان با كشورهيا عربي تاثير دارد.
مركز بين المللي مطالعات صلح: روابط ایران و پاکستان تا چه حدی موجب شد که بی طرفی پاکستان بروز و ظهور کند؟
ایران نقش مهمی که دارد و آن این است که یک مناقشه داخلی به یک مناقشه منطقه ای تبدیل می شود. بنابراین نیروهایی که از جنبه بی طرفی به این قضیه نگاه می کنند نگاه بسیار درستی دارند. لذا در یمن هم بنابر نظر مقامات پاکستان بدون مشورت با ایران کاری را نخواهند کرد و به نظر نمی رسد که بخواهند در این بحران یمن ماجراجویی کنند.
مركز بين المللي مطالعات صلح: اگر حمله زمینی به یمن اتفاق بییفتد نگاه پاکستان به یمن چگونه خواهد بود؟
در واقعه یمن آقاي نواز شریف آن چنان دستش باز نيست که بخواهد نیروهایی برای حفاظت از نیروهای عرب به آنجا اعزام کند. یمن موضع جدیدی را ایجاد کرده است. تا کنون بحرانی در منطقه وجود نداشت و عربستان سعودی هم به جز همکاری هایی که با دولت یمن داشت کاری پیش نمی برد. به همین دلیل موضع اخیری که ایجاد شده است،بسیار متفاوت با گذشته است. تفاوت در این است که یمن وارد بحران شده است و بحران هم به خاطر یک رئیس دولت مستعفی و رانده شده است که درخواست چنین کمکی کرده است. من فکر می کنم که پاکستان در این زمینه با احتیاط تر عمل کند. در اين ميان به نظر می رسد عربستان دراین مناقشه باخته است. برای این که برای اولین بار در یک مناقشه خارجي ورود پیدا کرده است و نیروهای خود را از زمین و دریا وارد یمن می کند. این موضع بسیار مهمی است درآینده هم نطفه ی خصومت ها بین هند و یمن و عربستان سعودی را در همچنان در خودش احیا کرده و حفظ خواهد کرد.
