سحر کریمی
تحلیلگر مسائل بين الملل
مرکز بین المللی مطالعات صلح –IPSC
صحنه انتخابات آمریکا پر از جدال و جنجال است. آنچه که این روزها از شواهد و قرائن برآمده، حاکی از پیشی گرفتن بایدن بر ترامپ است. جو بایدن در چهار ایالت ماساچوست، دلاویر، واشنگتن دی سی و ماریلند پیروز شده است. اما آنچه انتخابات آمریکا را بحث برانگیزتر و جنجالی تر می کند، این است که دعوای انتخاباتی به وجود بیاید و کار به دیوان عالی بکشد و در آنجا هم فیصله پیدا نکند و کار به مجلس نمایندگان کشیده شود.
در آن صورت دیگر بر اساس نظرسنجی ها نمی توان قضاوت کرد. می ماند مسائل حقوقی، دادگاه ها و وکلا و مناسبات پشت پرده که چه کسی رئیس جمهور بشود. چرا که ترامپ در واکنش به اعلام نام بایدن به عنوان پیروز انتخابات ریاست جمهوری توسط چندین رسانه آمریکایی اعلام کرد: آرای قانونی تصمیم می‌گیرند که چه کسی پیروزی انتخابات است، نه رسانه‌ها!
شواهد نشان می دهد اروپایی ها غالباً از پیروزی بایدن خوشحال خواهند شد. روس ها از پیروزی ترامپ حمایت می کنند و چینی ها هر چند حامی بایدن هستند اما از آمدن ترامپ هم ناخشنود نخواهند بود. در ایران برخلاف کشورهای مختلف جهان که معمولاً طرفدار یکی از دو نامزد هستند، سیاست بی طرفانه رسماً اعلام شده است که برای ایران تفاوتی نمی کند چه کسی رئیس جمهور خواهد شد. اما آنچه در خصوص ایران می توان مطرح نمود، تفاوتی است که ترامپ و بایدن در خصوص گره‌گشایی از پرونده ایران دنبال می کنند. برخی معتقد هستند که اگر ترامپ پیروز شود، مسیر فعلی با سرعت بیشتری از سوی آمریکا دنبال خواهد شد. بالطبع روش ترامپ در برخورد با ایران آشکارا در مسیر رویارویی مستقیم قرار خواهد گرفت و پرونده ایران به مرحله تعیین تکلیف نهایی خواهد رسید. در مقابل این گروه از تحلیلگران، دسته دیگری نیز هستند که به این نکته اشاره می کنند ترامپ در صورت پیروزی در دور دوم انتخابات، پرونده ایران را با محافظه کاری بیشتری دنبال خواهد کرد و به دنبال توافق با ایران خواهد رفت. اما سناریوی محتمل در میان این تحلیل ها آن است که پیروزی ترامپ فشار بیشتری را بر بخش های مختلف کشورمان وارد خواهد ساخت. اما در صورت برد بایدن در انتخابات برخی معتقدند بایدن فشار بر ایران را همه جانبه‌تر و فشارهای حداکثری دوره ترامپ را حفظ و با تغییر نام آن بطور مثال به تحریم‌های هوشمند دنبال می‌شد، با ایجاد همگرایی بیشتر با اروپا از یک سو و مجاب کردن چین و روسیه از سوی دیگر، ایران را به پای میز مذاکره می کشاند و برجام های تازه ای را به ایران ملزم می کند.
در نهایت امر می توان بیان نمود که جو بایدن و دونالد ترامپ هر دو راهبرد مشترکی را دنبال می کنند که فشار بیشتر بر ایران است. حال ترامپ نام آن را «فشار حداکثری» می گذارد و بایدن از آن بعنوان «فشار هوشمند» تعبیر می کند. اما روش و تاکتیک ترامپ بدین گونه است که در این زمینه تکروی می کند و یکی پس از دیگری تحریم هایی را علیه ایران وضع می کند. اما تاکتیک دولت بایدن شبیه به تاکتیک اوباماست. تیم بایدن در نظر دارد تا با ایجاد اجماع علیه ایران به روش هوشمندانه تری، فشار مؤثری را بر ایران وارد کند. طبیعتاً بایدن در موقعیتی است که به راحتی از فشار حداکثری عبور نخواهد کرد و سعی خواهد کرد که تلاش های ترامپ را به محصول مورد نظر خود تبدیل کند. در مجموع، ترامپ و بایدن در استراتژی با هم تا حدود زیادی اتفاق نظر دارند و هیچ کدام دغدغه بهبود وضعیت اقتصادی ایران را ندارند. هدف راهبردی آنها در قبال ایران تهی کردن نقاط قوت و ظرفیت های استراتژیک ایران است. اما هر کدام به روش خود به دنبال تحقق خواسته شان هستند. هر دو حزب رفتارهای ایران را برهم‌زننده ثبات در منطقه می دانند و به مهار ایران می اندیشند. چه دموکرات و چه جمهوریخواه به دنبال تبدیل ایران از یک بازیگر ضدهژمون به یک بازیگر عادی در نظام منطقه ای خاورمیانه و حوزه خلیج فارس هستند. هر دو اتهام دستیابی ایران به سلاح هسته ای را جزء سیاست های خود می داند و بر این ادعا پای می فشارند. چه بایدن و چه ترامپ تحریم های اقتصادی را به عنوان یکی از اهرم های مهم در هر نوع مذاکره با ایران تلقی و تصور می کنند. چه ترامپ که سیاست فشار حداکثری را دنبال کند چه بایدن که آن را بر زبان نیاورد.
واژگان كليدي: امریکا, انتخابات 2020, ایالات متحده, بايدن, روابط, سناريو، ترامپ
