کارشناس و سفیر پیشین ایران
مرکز بین المللی مطالعات صلح – IPSC
حملات نظامی ائتلاف به رهبری عربستان از 4 محور اصلی، جیزان، جوف، تعز و ساحل غربی یمن به انصاراله انجام گرفت تا حرکت به سمت صنعا و صعده محیا شده و با محاصره اشغال بندر شهر حدیده، امکان مذاکرات مرحله‌ای و فرسایشی به اجرا در آید. در این میان برای بررسی بیشتر جبهه غرب یمن و آینده نقش انصاراله گفتگویی داشته‌ایم:
واژگان کلیدی: حمله امریکا، دخالت امریکا در یمن، ترامپ، یمن
مرکز بین المللی مطالعات صلح: در وضعیت کنونی مهم‌ترین استراتژی و راهبردهای ائتلاف به رهبری عربستان در مساله یمن چیست؟
رویکرد عربستان در شرایط کنونی یک رویکرد امنیتی نظامی هست. براین اساس که انصارا… را پای میز مذاکره بکشانند و از آن‌ها امتیاز بگیرد. اما سعودی‌ها اصلاً برای راه حل سیاسی آمادگی ندارند و اصلا دنبال را ه حل سیاسی نیستند. اقدامی در دو هفتهی گذشته انجام شد، یک اقدام نظامی منطقه‌ای و فرامنطقه ای بود. یعنی کل نیروهای ائتلاف ، از عربستان، امارات گرفته، انگلیس، فرانسه، آمریکا و مزدوران منطقه‌ای از جمله نیروهای مزدور از آفریقا از سودان و مزدوران “بلک واتر” آمریکایی و فرانسوی (که در جنگ عراق و افغانستان مشارکت داشتند) با پول امارات را در منطقه در حدیده و غرب یمن بسیج کردند.درواقع درساحل دریای سرخ تا بتوانند حدیده را به عنوان یک امتیاز بزرگ از چنگ انصار الله خارج کنند و انصار الله را سر میز مذاکره بنشانند.
این حرف را هم سفیر عربستان در آمریکا آقای خالد بن سلمان زد – برادر محمد بن سلمان – و هم وزیر مشاور درامور خارجه امارت آقای قره قاش این حرف را زد و گفت هدفمان از گرفتن حدیده کشاندن پای انصار الله به میز مذاکره هست. اما ائتلاف عربستان و غرب یک طرف قضیه را نخوانده بود و آن مقاومت جانانه و جانفشانی مردم و نیروهای رزمندهی انصارالله بود که عملاً نیروهای ائتلاف را زمین گیر کرده است در بیابان های شن زار غرب یمن و عملاً مخالفان را تار و مار کرد و نتوانستند فرودگاه و حدیده تصرف کنند. بنابراین انصارالله اکنون در موضع برتر در این موضوع قرا ر گرفته و دست بالاتری در مذاکرات خواهد داشت. و دست نظامی بالاتری خواهد داشت که قطعاً در آیندهی یمن تاثیرات بسزایی خواهد داشت.
مرکز بین المللی مطالعات صلح: جدا از حوزهی امنیت درحوزهی اقتصادی همچنین حوزهی رسانه و غیره در وضعیت چند رویکرد کنونی مد نظر ائتلاف سعودی د رمورد انصارالله وجود دارد؟
ائتلاف سعودی در رویکردش تغییری حاصل نشده است. درادامهی همان فشارهاست، هر جایی که بتواند. اصلاً گرفتن حدیده برای چه کاری است؟ برای این که بتواند تنگنای اقتصادی، غذایی و دارویی را روی انصارالله و مردم یمن بیشتر کند. چون الان عملاً بندر حدیده در یک نوع محاصره در دریا هست. اما در واقع اماراتی‌ها می‌خواستند که حدیده را هم اشغال کنند و حتی جلو همین مقدار غذا و دارو را هم که وارد یمن می‌شود را را بگیرند و مردم را به گرسنگی و قحطی و بیماری دچار کنند و درواقع باعث شوند که به اصطلاح مردم را رو در روی انصارالله قرار دهند.
بنابراین رویکرد ادامه فشار هست اما موفق نبوده‌اند. من می‌خواهم بگویم اگر ما بخواهیم مقایسه‌ای بکنیم این وضعیت را با گذشته – دوهفت پیش یا یک هفته پیش – انصارالله وضعیت به مراتب بهتری از لحاظ سیاسی و هم از جهت امنیتی نظامی دارد.
مرکز بین المللی مطالعات صلح: وضعیت جبهه‌های مختلف یمن در غرب، جنوب و شرق و … و غیره چگونه است؟
تقریباً ساکن است و تغییر و تحولی صورت نگرفته است، اما چیزی که اتفاق افتاد در غرب یمن با ساحل غربی یمن که حدیده است یک اتفاق بسیار بسیار مهمی بود که این در آیندهی نزدیک روی مناطق دیگر تأثیر خود را خواهد گذاشت و موضع سیاسی انصارالله را برتر خواهد کرد. به همین دلیل هم سازمان ملل مجدداً درخواست کرده که با انصارالله مذاکره کنند تا نظارت سازمان ملل روی حدیده باشد. انصارالله هم قبلاً این موضوع را رد نکرده بود. به عنوان اقدام حسن نیت گفته بود ما باحضور نمایندگان سازمان ملل در بندر حدیده برای این که حسن نیت خود را اعلام کنیم و این که سلاح از این جا وارد کشور نمی‌شود، اعلام آمادگی کرده بودند. اما عربستان و امارات خواستار تصرف نظامی شدند، اما موفق نشدند.
مرکز بین المللی مطالعات صلح: در وضعیت کنونی برخی خبرهای مختلفی وجود دارد که به نوعی برخی از کشورها مثل سودان و حتی مالزی به نوعی رویکرد منفی‌تری نسبت ائتلاف به رهبری عربستان دریمن دارند. ائتلاف نظامی دارای چند دسته است یا چه نوع اختلافاتی است؟
اختلافات اختلافات حادی دربین نیست. آن چه که اتفاق افتاده بعد از شکست ائتلاف عربستان درواقع مالزی درحضور نیروهای خودش در یمن تجدیدنظر کرد. بعید به نظر نمی‌رسد که سودانی‌ها نیروهای خود را از یمن خارج کنند. بنابراین طبیعتاً فشاری که در گذشته روی یمن بود قطعاً نمی‌تواند روی انصارالله کارساز باشد. به دلیل این که انصارالله در این ماجرا دست برتر را دارد و این باعث می‌شود که ممکن است برخی کشورهایی که الان در ائتلاف باشند به خاطر خساراتی که وارد شد – کشتارهایی که از نیروهای ائتلاف صورت گرفت ممکن است که روی اقدامات و رفتارهای خود تجدید نظری انجام دهد که درواقع به نفع انصارالله خواهد بود.
مرکز بین المللی مطالعات صلح: درحال حاضر نقش بازیگران جهانی قدرت‌های مهم بین الملل با توجه به خبرهای مختلف گذشته چیست؟ درمورد یمن تا چه اندازه ممکن است مشارکت جدیدی ازنظر نظامی داشته باشد؟
آمریکا، فرانسه و انگلیس می‌دانند که اتفاق خاصی نیفتاده است. یعنی نه حدیده ای تصرف شده و نه فرودگاهی تصرف شده و دست انصار الله برتر بود. قطعاً آن‌ها از این به بعد مجبورند در سیاست خود تجدید نظر کنند. یعنی این که می‌دانند که ادامهی روند کارسازی نخواهد بود. غیر از این که دراین ماجرا بی حیثیت و بی آبرو شوند، چیزدیگری نداشته است. بنابراین مجبورند کارهای سیاسی را در دستور کارخودشان قرار بدهند تا کنون راه کارهای سیاسی جدی نبودند.
به دلیل این که هم به عربستان کمک می‌کردند هم به امارات و توانمندیشان را پشت این در دو کشور قرار داده بودند. حالا با توجه به شکست‌های که خورده‌اند باعث شود تا روی رفتارهای گذشتهی خود تجدید نظر کنند که من خیلی خوش بین نیستم.
مرکز بین المللی مطالعات صلح: آیا ممکن است که آمریکا دست به حضور خیلی گسترده در آیندهی نزدیک دریمن داشته باشد؟
آمریکایی‌ها حضور مستقیم نظامی نمی‌توانند در یمن داشته باشند چون برایشان باتلاق است. آمریکایی‌ها تعداد محدودی ازکلاه سبزهای خودشان را بیشتر برای ردیابی کردن موشک‌های انصارالله (که به داخل عربستان پرتاب می‌شوند ) در یمن شمالی مستقر کرده‌اند. یعنی این موشک‌ها را رصد کنند و زمان بندی‌هایش را کنترل کنند که بتوانند توسط “پاتریوت” هایی که در خاک عربستان هست آن را منهدم کنند. چون گفته می‌شود و این برآورد هم توسط نشریات به اصطلاح معتبر آمریکایی‌ها بیان شده که آمریکایی‌ها برای زدن هر موشک انصارالله بین پنج تا هفت موشک پاتریوت استفاده می‌کردند تا بتوانند یک موشک انصارالله را منهدم کنند و اغلب دچار خطا بودند. لذا این کلاه سبزها را به داخل یمن اعزام کردند که مقدار کنترل و رصد این موشک‌ها را بیشتر کنند تا بتوانند هزینه‌ها را پایین بیاورید که تا حالا موفق هم نبودند.
مرکز بین المللی مطالعات صلح: با توجه به وضعیت کنونی جبهه‌های نبرد تا کنون بین ائتلاف و انصار الله چند تا سناریو درمورد آینده سیاسی یمن می‌توان متصور شد؟
وضعیت سیاسی یمن خیلی روشن است و ابهام نیست. یک: ائتلاف عربستان باید حق حاکمیت یمن را و استقلال یمن را و هژمونی انصارالله را درحاکمیت یمن باید بپذیرد. آن‌ها تمام این تلاش‌ها را می‌کنند که اگر قراراست انصارالله درآینده یمن باشد شریک دوم یا سوم باشد.- عربستان دنبال این است، امارات دنبال این است آمریکا این است. یعنی نمی‌خواهند این واقعیت راقبول کنند که بخشی مهمی ازحاکمیت آینده یمن انصارالله خواهد بود. اگر قرار باشد که یک دولت ائتلافی یک دولت نجات ملی در آینده شکل بگیرد. انصارالله بخش عمدهی آن خواهد بود. آن‌ها نمی‌خواهند این را بپذیرند. اما به مرور زمان ناچار خواهند شد که این واقعیت را بپذیرند و کمتر از این اتفاق نخواهند افتاد و انصارالله هم زیر بار نخواهد رفت.
مرکز بین المللی مطالعات صلح: نگاه انصارالله به آینده و صلح چه خواهد بود؟
آنچه که انصارالله بارها گفته و حس نیت خود را نسبت به گفتگوهای مسالمت آمیز بیان کرده و حسن نیت خود را در قبال مذاکرات بیان کرده است. مشکل این است که آمریکا و عربستان در را ه حل مسالمت آمیز جدی نیستند. چرا مساله حدیده را را ه انداختند؟ برای این که انصارالله را درموضع ضعف پای مذاکره بنشانند. سفیر عربستان درواشنگتن و وزیر مشاور درامور خارجه امارات صریحاً گفت ما حدیده را می‌گیریم که انصارالله را پای میز مذاکره بنشانیم. بنابراین این‌ها درروند صلح جدی نیستند. اما موضع انصارالله کاملاً روشن است و برای مذاکره بدون قید وشرط و مذاکره ازموضع حق حاکمیت و استقلال آمادگی دارند. در غیر این صورت انصارالله هیچ گونه آمادگی ندارند که بخواهند از موضع ضعف پای میز مذاکره بنشیند.
