مركز بين المللي مطالعات صلح–IPSC
از فروردین 1392 ، «تمام سلام» مامور تشکیل دولت جدید لبنان شد اما چالش ها و تنش هاي متعدد و نگاه 14 مارس به گروه هاي مخالف و 8 مارس باعث شكست در تشكيل كابينه شد. با اين حال با تشديد اوضاع امنيتي و عدم وجود دولت و حكومت ثابت در ماه هاي اخير اكنون دولت لبنان تشكيل شده است. براي بررسي بيشتر اين امر گفتگويي با مسعود ادريسي داشته ايم:
واژگان كليدي: دولت تمام سلام وپيامدها و چالش هاي آن در لبنان
مركز بين المللي مطالعات صلح: عوامل داخلي موثر در تشكل كابينه لبنان چيست؟
تقريبا همه مسائل در لبنان طايفه اي است و تا توافق همه گروه ها و طوايف نباشد چيزي شكل نمي گيرد. يعني هميشه اينگونه بوده و گروه ها و طوايف مختلف مي دانند كه اين وضعيت بايد رعايت شود. لذا براي اينكه دولتي تشكيل گردد حتما بايد توافقي بين همه گروهها و طوايف مختلف مد نظر قرار گيرد. چنانچه با و جود گذشت ده ماه بعد از انتخاب تمام سلام چون توافقي بين گروه ها وجود نداشت دولتي شكل نگرفت. در اين بين عدم وجود دولت در كشوري چون لبنان طبعيتا ثبات را خدشه دار ميكند . چنانچه وقتي دولتي در اين كشور وجود نداشت خشونت ها و انجام عمليات تروريستي خيلي زياد شده بود. همه اين مسائل از يك سو و از سوي ديگر نياز همه گروه ها به داشتن آرامش و ثابت موجب شد همگي به اين نتيجه رسند كه بايد دولتي توافقي در لبنان شكل گيرد. در اين بين كشورهاي ذي نفع هم در صحنه لبنان بي تاثير نبودند.
برخي از تحليل گران خارجي تشكيل دولت لبنان را به نوعي به توافق نانوشته ايران و عربستان در لبنان ربط داده اند. نقش اصلي در تشكيل دولت لبنان بر عهده مسائل ملي، دروني و حتي سياسي داخل لبنان بوده است و ربطي به بازيگران بيروني ندارد. نقش عوامل خارجي در تشكيل دولت چه بوده است؟
قطعا دولتي كه در لبنان تشكيل شده است دولت توافقي است و كشورهاي حاضر در صحنه لبنان حامي تشكيل دولت بوده اند. يعني با توجه به وضعيت بد امنيتي در لبنان و خواسته هم گروه هاي لبناني و همچنين طرفهاي خارجي در اين كشور دولت جديد بعد از ده ماه تشكيل گرديد. در اين دولت از بيست و چهار وزير گروه 8 مارس حزب اله و طرفداران وي 8 وزير دارند گروه 14 مارس هم 8 وزير دارند و آقاي ميشل سليمان به عنوان رئيس جمهور هم داراي 8 وزير است. يعني انتخاب به گونه اي است كه هيچ گروهي نمي تواند به تنهايي در مورد مسائل اساسي لبنان تصميم گيري كند.
مركز بين المللي مطالعات صلح: آيا کابینه شکل گرفته و مدل ترکیب کابینه چه تفاوتي با دولتهاي پيشين دارد؟
به نظر من خيلي تفاوت نداشته است. در كابينه قبلي هم همين بالانس وجود داشت و هيچ طرف از سه طرف نمي توانستند به تنهايي در مورد لبنان تصميم بگيرند. اكنون نيز به اين گونه است. به نظر من توافق فرقي نكرده است اما فقط مهره ها و وزيران تغيير كرده است و سهم دو گروه المستقبل و 8 مارس همانند سابق است.
مركز بين المللي مطالعات صلح: بسياري معتقدند تشكيل دولت در لبنان قطعا نوعي ثبات رواني را در لبنان ايجاد ميكند و بعد از ده ماه فقدان دولت تشكيل دولت خواست همه لبناني ها بود. در اين حال پيامدهاي گوناگون تشكيل دولت در لبنان چيست؟
در واقع تشكيل دولت در لبنان هم داراي اثرات داخلي است و اثرات منطقه اي. در اين حال تشكيل دولت در لبنان موجب ثبات و امنيت بهتري در لبنان است و مسائلي مانند انفجارها و ترورها كمتر مي گردد و توجه به مسائل اقتصادي كشور و ساير مسائل هم بهتر از قبل ادامه پيدا مي كند، اما مهمتر از همه بعد منطقه اي و خارجي تشكيل كابينه است. در واقع تشكيل كابينه توافقي نياز به توافق همه بازيگران خارجي در لبنان دارد، لذا وقت دولتي با اين مشخصات تشكيل مي شود طبيعي است كه كشورهاي ذي نفوذ هم نظر مثبتي داشته باشند. تشكيل كابينه مي تواند بر روي مسائل در منطقه و مسئله سوريه اثر مثبت گذارد. يعني اگر به تحولات نگاهي كنيم و بيانيه سعد حريري در مورد انفجار اخير در نزديك رايزني فرهنگي ايران در بيروت انجام شد را بررسي كنيم با مواضع آنها در انفجارهاي قبلي تفاوت زيادي دارد. يعني در اين مواضع گروه چهار ده مارس به صراحت اين انفجارها را به حضور حزب اله در سوريه ربط نداده است.
مركز بين المللي مطالعات صلح: چالش هاي پيش روي دولت تمام سلام چيست؟
وقت دولت در لبنان تشكيل ميگردد بيانيه وزارتي ميدهد كه در حقيقت استراتژي دولت است اما با توجه به چالشها هنوز اين بيانيه صادر نشده است. چرا كه در بند بند اين بيانيه بايد همه نظر داشته باشند. يعني در همين آغاز به مشكل خورده است. دولت سلام دولتي كوتاه مدت بوده و قاعدتا بيش از چهار ماه نبايد حضور داشته باشد. چرا كه در طول چهار ماه آينده بايد رئيس جمهور جديد انتحاب و بعد از انتخاب رئيس جمهور هم دولت جديد تشكيل مي گردد. لذا يكي از چالش هاي اصلي دولت همين انتخاب رئيس جمهور و بعد هم انتخابات پارلماني است. اما به نظر من مهمترين چالشي كه دولت لبنان با آن روبرو خواهد بود علاوه بر انتخابات امنيت در لبنان است. مردم در لبنان انتظار دارند با تشكيل دولت وضع امنيتي بهبود پيدا كند و انفجارها درگيري ها در طرابلس و ساير مكان ها متوقف گردد مسائل اقتصادي هم يكي از چالش هاي دولت لبنان است
مركز بين المللي مطالعات صلح: با توجه به گرايش اكثريت پارلمان لبنان براي عدم تمديد دوره رياست جمهوري براي ميشل سليمان و با پايان يافتن دوره رياست جمهوري در لبنان آيا ممكن است ميشل عون رئيس جمهور گردد؟
در لبنان پيش بين مسائلي اينچنيني بسيار سخت است و تحولات بسيار سريع است. لذا امكان حضور عون در مقام رياست جهوري وجود ندارد. عون در يكسوي رقابت در لبنان است در حالي كه سعي مي شود رئيس جمهور بي طرف باشد.
گفتگو از فرزاد رمضاني بونش
