مرکز بین المللی مطالعات صلح - IPSC

مرکز بین المللی مطالعات صلح - IPSC

تحولات ترکیه در سال 1396  

اشتراک

محمد عزيزي

کارشناس ارشد روابط بین ­الملل

مركز بين المللي مطالعات صلح –   IPSC

واژگان كليدي: سياست داخلي ، تحولات ترکیه ، سال 1396  

تحولات ترکیه در سال 1396  

تحولات جهانی و منطقه ای، تحولات ساختار داخلی، مبارزه با تروریسم و نگرانی های امنیتی، ماهیت پویای جامعه و سیاست در ترکیه باعث دشواری ارزیابی این تحولات در یکسال می گردد. اما با وجود تمام این مشکلات می توان با نگرشی تحلیلی، ارزیابی­ای از سیاست داخلی، سیاست خارجی، اقتصاد، امنیت در ترکیه در سال 2017 بدست آورد.

  • ترکیه در سال 2017 از یک سو مشغول سیاست ورزی عادی در عرصه سیاست داخلی و خارجی بود و از سوی دیگر به دنبال حل مشکلات ساختاری خود بود. بی شک مهم ترین تغییر در سیاست داخلی تبدیل نظام پارلمانی به نظام ریاستی بود که از طرف حزب حاکم مهم­ترین اقدام عملی در جهت رفع موانع دست­یابی به اهداف چشم ­انداز ترکیه 2023 ارزیابی شد که این روند با مصوبات جدید مجلس تسهیل شد. این قوانین جدید با ائتلاف نمایندگان حزب عدالت و توسعه[1] با حزب جنبش ملی­گرا[2]در مجلس به تصویب رسید و پیش­نویس رفراندوم تهیه شد. در رفراندوم قانون اساسی 95 درصد واجدین شرایط شرکت و 21/51 درصد به تغییرات قانون اساسی و تغییر شکل نظام سیاسی رای آری دادند. همچنین نتیجه دیگر رفراندوم این بود که رجب طیب اردوغان، رییس جمهور ترکیه پس از ۹۷۹ روز بار دیگر بر مسند ریاست حزب عدالت و توسعه نشست که پیش از آن طبق قانون اساسی مصوب سال 1961 مقام ریاست جمهوری فراجناحی می بود و رئیس­جمهور حق عضویت در هیچ­یک از احزاب را نداشت. پس از برگزاری این رأی­گیری احزاب اپوزیسیون از جمله حزب خلق جمهوری­خواه[3] و حزب دموکراتیک خلق­ها[4]اعلام کردند که تخلفاتی در برگزاری این رفراندوم انجام شده است. با وجود تاکید این احزاب بر اینکه باید آرای برگه‌های مهرو موم نشده لغو شده و بازشماری آراء انجام گیرد. اما شورای انتخابات این درخواست را رد کرد.به بیان دیگر می­توان گفت این رفراندوم عرصه تقابل احزاب راستگرا و اسلام­گرا در برابر احزاب چپگرا با گرایش­های سوسیال دموکرات و لائیک و ملی­گرایانه بود. این همه­پرسی به نوبه خود موجب تیرگی روابط ترکیه با کشورهای اروپایی و غرب نیز شد زیرا این همه­پرسی را در جهت افزایش دیکتاتوری و قدرت اردوغان تعبیر کرده و هنگام کمپین­های تبلیغاتی مقامات دولتی برای شهروندان مقیم اروپا مشکلاتی ایجاد کردند مانند هلند که به هواپیمای وزیر امور خارجه ترکیه اجازه فرود نداد و به وزیر امور اجتماعی و خانواده اجاره ورود به کنسولگری ترکیه در رتردام هلند را نداد و سفرهای وزیر دادگستری و وزیراقتصاد ترکیه به آلمان هم لغو گردید.
  • از طرف دیگر مبارزه با تروریسم از مهم­ترین بندهای دستور کار سیاست داخلی ترکیه بود که در طول سال همواره ادامه داشت و مقابله با گروه­هایی چون گولنیست­ها و حزب کارگران کردستان[5] و تکفیری که از جانب دولت ترکیه تروریستی قلمداد می گردند ادامه خواهد داشت. در برخی موارد مبارزه با تروریسم در عرصه سیاست خارجی و سیاست داخلی همپوشانی پیدا می­کردند همان­طور که در جنگ ترکیه علیه شبه­نظامیان کرد مناطق و جغرافیای عملیات عامل تعیین کننده در روابط ترکیه با جهان غرب و همسایگان بود. اختلاف با آمریکا بر سر حمایت از حزب اتحاد دموکراتیک سوریه[6] و تجهیز شاخه نظامی آن، یگان­های مدافع خلق[7] که ترکیه برخلاف آمریکا آن را جزئی از انجمن اتحادیه کردستان[8]که بر مبنای ایدئولوژی عبدالله اوجالانشکل گرفته و شاخه سوری پ.ک.ک شناسایی می­کند. ترکیه بر این عقیده است که متفقین غربی اش حمایت لازم و کافی را در این زمینه از آنها نکرده­ است.
  • ترکیه در سال گذشته اقتصادش را که در سال 2016 بخاطر حوادث و حملات تروریستی و کودتای نافرجام ژوئیه با بحران مواجه شده بود و درآمدهای حاصل از صنعت توریسم تا 50 درصد و ارزش پول ملی­اش تا20 درصد کاهش یافته بود و تنها رشد 2/3 درصدی داشت با برخی تدابیر دولتی چون کاهش ریسک سرمایه­گذاری و تلاش برای افزایش تقاضای داخلی و همچنین رونق یافتن اقتصاد جهانی نجات داد به گونه­ای که در سال 2017 برخلاف برآورد سازمان­هاو نهادهای مختلف بین المللی رشدی بیش از انتظار به نمایش گذاشت و در سه­ ماهه سوم سال با رشد 1/11 درصدی سریع­ترین رشد را در بین کشورهای G20 داشت. اما در سه­ ماهه اول سال 2018 معاون اقتصادی نخست­ وزیر ترکیه با اعلام اینکه برای سال جاری رشد 5/5 درصدی پیش­ بینی شده است افزود واقعیت­های اقتصادی موجود باعث شده است که تورم و کسری بودجه نیز در سال 2018 افزایش یابند.
  • از تحولات دیگر سیاست داخلی ترکیه راهپیمایی عدالت رهبر حزب اپوزیسیون بود که به دنبال محکومیت 25 سال حبس برای نماینده پارلمان حوزه استانبول حزب خلق جمهوری خواه انیس بربراوغلو به اتهام انتشار تصاویری درباره کامیون‌های متعلق به سازمان اطلاعات ترکیه (میت) در سوریه و اقدام علیه امنیت کشور بود که پس از این اتفاق کمال قلیچدار اوغلو، رئیس حزب خلق جمهوری­خواه ترکیه در اعتراض به رأی دادگاه راهپیمایی ۲۵ روزه­ای را آغاز کرد که سرانجام با حضور در منطقه مال­تپه استانبول و برگزاری مراسمی به پایان رساند. تأسیس حزب خوب[9] نیز از دیگر تحولات در زمینه احزاب ترکیه بود که خانم مرال آکشنر، از اعضای برجسته حزب جنبش ملی‌گرا به دلیل نبود دموکراسی درون حزبی و همراهی بیش از حد رهبر فعلی حزب با سیاست­های حزب عدالت و توسعه به همراه چند چهره شاخص دیگر با جدا شدن از این حزب در سال 2016 حزب جدیدی تشکیل داد. این چهره‌ شاخص حزب جنبش ملی گرای ترکیه که حزب جدید سیاسی را در این کشور تاسیس کرده، اکنون خود را به عنوان رقیب رجب طیب اردوغان در انتخابات ریاست جمهوری پیش­رو معرفی کرده می­کند.
  • در حوزه روابط ترکیه با هم­پیمانان فرامنطقه ­ای ایالات متحده آمریکا اهمیت به سزایی دارد، اما سال گذشته سال پرتنشی در روابط ترکیه و آمریکا بود. در پرونده نقض تحریم­های آمریکا علیه جمهوری اسلامی ایران از جانب ترکیه؛ در ماه سپتامبر دادستان کل جنوب نیویورک علیه وزیر سابق اقتصاد و مدیرکل سابق بانک خلق ترکیه و چند فرد دیگر به اتهام نقض تحریم­های ایران شکایت کرد. همچنین در اکتبر 2017 یکی ازکارکنان کنسولگری آمریکا در  استانبول به جرم جاسوسی و همچنین تلاش علیه امنیت ترکیه بازداشت شد. در پی این اقدام آمریکا تمام خدمات ارائه ویزا به شهروندان ترکیه را در نمایندگی‌های این کشور در ترکیه به تعلیق در آورد. در مقابل ترکیه نیز اقدام مشابه را انجام داد. همچنینپس از شناسایی قدس به عنوان پایتخت اسرائیل از جانب آمریکا به عنوان اولین کشور، رجب طیب اردوغان از کشورهای عضو سازمان همکاری‌های اسلامی به عنوان رییس دوره‌ای این حزب خواستار برگزاری یک جلسه فوق‌العاده در استانبول شد. در این جلسه کشورهای اسلامی قدس شرقی را به عنوان پایتخت فلسطین به رسمیت شناختند. با این وجود ترکیه به دلیل در اختیار داشتن یک موقعیت ژئوپلیتیک منحصربه­فرد دارای مقدورات و محذورات گسترده­ای در داخل و خارج است. در واقع می­توان گفت شرایط داخلی و منطقه­ ای به ­گونه ­ای است که ترکیه را نسبت به برقراری اتحاد با قدرت هژمون ایالات متحده ترغیب می­کند. برخی از عوامل تأثیرگذار بر سیاست ترکیه عبارتند از: تهدید امنیتی پ.ک.ک، عضویت در اتحادیه اروپا، اختلافات و رقابت­های منطقه­ای، اختلافات آذربایجان و ارمنستان. آمریکا نیز به دلیل این که ترکیه در محور اتصال سه منطقه مهم و حیاتی بالکان، آسیای مرکزی و قفقاز و خاورمیانه قرار گرفته و برای آمریکا مهم بوده و این کشور در هر سه منطقه، برای دستیابی به اهداف سیاسی­اش به همکاری ترکیه نیاز دارد.

[1] Adalet ve Kalkınma Partisi

[2] Milliyetçi Hareket Partisi

[3]Cumhuriyet Halk Partisi

[4]Halkların Demokratik Partisi

[5]Partiya Karkerên Kurdistanê (PKK)

[6] PYD,Partiya Yekîtiya Demokrat

[7]YPG, Yekîneyên Parastina Gel

[8]Kurdistan Communities Union – Koma Civakên Kurdistan (KCK)

[9]İYİ Parti

 واژگان كليدي: سياست داخلي ، تحولات ترکیه ، سال 1396  

دسته‌بندی
برچسب‌ها

مطالب مرتبط

آخرین مطالب

© 1403 کلیه حقوق قانونی این سایت متعلق به سایت مرکز بین المللی مطالعات صلح و استفاده از مطالب با ذکر منابع بلا مانع است
IPSC Logo