کارشناس مسائل لبنان
مرکز بین الملی مطالعات صلح –IPSC
انتخابات پارلمانی لبنان پس از چهار سال تأخیر در 16 اردیبهشت‌ماه برگزار شد. با اعلام نتایج رسمی، مشخص شد که تغییرات قابل تاملی داشته و حزب‌الله و متحدان سنتی‌اش در جریان 8 مارس، تقریباً 38 کرسی کسب کرده‌اند و فهرست جریان ملی آزاد لبنان به رهبری میشل عون 29 کرسی پارلمان را نيز از آن خود کرد و می‌توان گفت ائتلاف 8 مارس، 67 کرسی را از آن خود کرده است. در مقابل جریان 14 مارس، در پارلمان آینده 38 کرسی دارد که احتمالاً با برخی ائتلاف‌ها کمی بیشتر شود. گفتگوی زیر برای بررسی پیامدهای انتخابات لبنان است.
واژگان کلیدی: تاثیر، انتخابات، لبنان ، سیاست خارجی
مرکز بین الملی مطالعات صلح: اهميت انتخابات كنوني در لبنان در چه حوزه هايي مشهودتر است؟
پارلمان لبنان تعیین کننده رئیس جمهور لبنان است. رئیس جمهور مارونی تأثیر بسیاری در صحنه سیاست و انتخابات کننده نخست وزیر و کابینه است و درآخر نیز انتخاب رئیس مجلس از شیعیان است. این سه قوه مجریه مقننه و قدرت ریاست جمهوری از راه پارلمان مشروعیت می‌یابد. در واقع تنها انتخابات مهم و وزن کشی جریان ها در لبنان پارلمانی است (و انتخابات ریاست جمهوری وجود ندارد و انتخابات شهرداری وجود دارد، اما اهمیت کمی دارد.)
به نوعی لبنان صحنه رویاریی دو جریان اصلی محور مقاومت و محور محافظه کار است و انتخابات می‌تواند وزن هر کدام از جریانها را تعیین کند. همچنين بخشی از جدال سیاسی منطقه ای در داخل لبنان است و نتیجه انتخابات نشان میدهد وزن هر یک از جریانها در لبنان چه میزان است و انتخابات نشان میدهد که هر جریانی که پیروز یا شکست خورد بايد راهبردهای خود را تثبیت تعدیل یا ترمیم کند. در واقع در داخل لبنان به دلیل ضعف دولت و رقابت بازیگران بیرونی جریان‌های بیرونی در انتخابات این کشور تاثیرگذار هستند.
مرکز بین الملی مطالعات صلح: مهمترین پیامدهای انتخابات لبنان بر فضای دو قطبی کشور چیست؟
در مورد پیروزی حزب اله باید گفت استراتژی این جریان به دست آوردن یک‌سوم کرسی یا 43 کرسی بود. کرسی‌ها را از خود مقاومت و گروه‌های بسیار نزدیک به مقاومت به دست آمد و از این به بعد تصمیم‌هایی برخلافنظر حزب اله در سوریه لبنان و.. به دست نیاید. اما در کل انتخابات لبنان تأثیری آن‌چنان درصحنه سیاسی لبنان و در انتخاب نخست‌وزیر و رئیس‌جمهور نخواهد داشت و فضای دو قطبی لبنان حفظ خواهد شد.
مرکز بین الملی مطالعات صلح: تاثیرات انتخابات لبنان در حوزه ساختار سیاسی و اجتماعی کشور چیست؟
فارغ از نتایج انتخابات لبنان کشوری دارای ساختار دمکراتیک است و مردم تعیین کننده هستند و این امر عنصر مهمی در تقویت ساختار سیاسی است. همچنین در زمان انتخابات تقریباً نوعی ملی گرایی در لبنان ایجاد میشود. این امر در تقویت وحدت ملی در لبنان مهم است.
لبنان کشوری دارای دولت ضعیف است. دولت لبنان همان گونه كه در موضع گیری در مورد بمباران‌های اخير امریکا در سوریه مواضع متفاوتی را در بین مقاماتي چون رئیس جمهور و نخست وزیر داشتیم دارای سیاست خارجی مستقلی برآمده از پارلمان نیست. این امر هم به دلیل وجود لایه‌های جریان‌های مقاومت و محافظه کار در لبنان است.
مرکز بین الملی مطالعات صلح: میزان تاثیر انتخابات در تأثیرگذاری در سیاست خارجی لبنان چیست؟
اصولاً به دلیل ضعف ساختاری دولت لبنان و وجود شبکه‌هایی قدرتمند از جامعه طایفه‌ای و جامعه طایفه‌ای اصولاً دولت لبنان تأثیر چندانی در حوزه سیاست داخلی وخارجی ندارد، اما اصولاً ساختار سیاسی در لبنان بر اساس ساختار مجلسی است و مجلس است که تمام ساختارها را شکل میدهد و به نوعی وزن گروه‌های سیاسی را شکل میدهد و تصمیم گیری‌های کلان دیدگاه را به طرفین نشان میدهد.لذا این انتخابات دارا اهمیت است اما از این نظر اینکه این انتخابات چه میزان تأثیرگذاری بیرونی و داخلی داشته باشد، باید گفت این تأثیرگذاری در لبنان به گونه ای نیست که تأثیرگذاری اساسی و اصلی در سیاست خارجی لبنان داشته باشد.
اسرائیلی ها تلاش می‌کردند نتیجه انتخابات را ببیند و اگر نتیجه انتخابات به نفع جریان غربگرا و همسو با عربستان بود فضا برای برخی اقدامات بر ضد حزب اله فراهم می‌شد، و در واقع حمایت مردمی از مقاومت و حزب اله کمتر مي شد و عدم همراهی گروه های لبناني با حزب اله موجب مي شد زمینه برای اقدام نظامی فراهم شود. اما پیروزی مقاومت پیام ديگري را دارد و همان گونه که یکی از مقامات اسرائیلی بیان کرد (از این به بعد حزب االه را مصادف با دولت لبنان می بیند) اسرائيل در هر حمله احتمالی به حزب اله با اکثریت لبنان همراه خواهد بود و امكان تحولاتي چون جنگ سی و سه روزه (که برخی جریان‌های داخلی لبنان بر ضد حزب اله با اسرائی همسویی کردند) کمتر امکان بروز و ظهور دارد. در واقع اين نتایج انتخابات نشان میدهد مردم لبنان به کدام سو تمايل دارند. این امر پیامی برای هر یکی از جریان‌هایی بیرونی چون رژیم صهونیستی است و نشان دهنده راهی باشد تا سیاست‌های خود را بر این مبنا پیگیری کنند.
مرکز بین الملی مطالعات صلح: جریان‌های داخلی لبنان تا چه حدی ممکن است با حزب اله در سوریه هماهنگ تر شوند؟
تأثیر انتخابات در هر یک از جریان‌های داخلی لبنان و قطب‌های عمده منطقه و.. دارد. وقتی تقریباً گروه‌های محور مقاومت و يا همسو با محور مقاومت پیروز شده‌اند به نوعی پیامی را به گروه ها میدهد که احزاب لبنانی سیاسی نمي توانند مسائل سوريه را نادیده بگیرند. همچنين به آنان پیام میدهد که بازگشتی به سوریه داشته باشند. مثلا این مساله را در موضع گیری‌های حزب ترقی خواه سوسالیست آقاي جنبلاط می بینیم و وی تقریباً موضع گیری و گرایش هایی به سوی مقاومت یافته است. لذا گروه‌های که می‌خواستند خود را از طرفین مستقل نشان دهند گرایش‌هایی به سمت مقاومت می یابند. همچنین کشورهایی که دارای تعارض با محور مقاومت بودن و مي كوشيدند استقلال خود را از جریان مقاومت نشان دهند این پیام را میدهد که لبنان را با نگاهی مقاومتی بنگرند و محاسبات خود را در این زمینه انجام دهند و نقش مقاومت را برجسته كنند.
مرکز بین الملی مطالعات صلح: انتخابات چه تاثيري در روابط خارجی لبنان با امریکا و اروپا دارد؟
پیروزی محور مقاومت این پیام را به غرب میدهد که در انتخاباتی آزاد با نظارت آنها و.. منشأ نظامی و حمایت خارجی ندارد، بلکه توسط مردم کشور حامي اصلي و مهم حزب اله هستند. در واقع طبق این دیدگاه آنها باید تجدید نظری اساسی در رویکرد های خود در این حوزه داشته باشند.
