مرکز بین المللی مطالعات صلح – IPSC
اخیرا «رن گوا چیانگ» سخنگوی وزارت دفاع چین گفت که کشورش برای دفاع از خود در برابر تحرکات نظامی آمریکا در دریای جنوبی از هر نظر آماده است. در این بین ناوگروه تهاجمی و گشتی آمریکا در این منطقه به گشت زنی می پردازد. اکنون نیز بسیاری معتقدند ایالات متحده آمریکا و چین درمسیر تقابل و برخوردی هستند که ممکن است به جنگ ختم شود. یعنی درحالی که هیچ یک از این دو کشور تمایلی برای آغاز جنگ از خود نشان نداده اند، هر دو خود را برای بدترین سناریوی ممکن آماده می کنند. در این بین ایالات متحده آمریکا در منطقه «آسیا – پاسفیک» دارای شبکه گسترده ای از پایگاه های نظامی است. گفتگوی زیر برای بررسی روند تقابل بین چین و امریکا است.
واژگان کلیدی: آینده ، تقابل، چین، آمریکا، جنگ اقتصادی، نظامی
مرکز بین المللی مطالعات صلح: در وضعیت کنونی با توجه به رویکرد قبلی مسالمت آمیز چین در نگاه به آمریکا، چه بسترها و علل و عواملی می تواند موجب رویکردی تندتر و مقابله جویانه تری چین نسبت به آمریکا در شرق آسیا باشد؟
دولت چین با توجه به وسعت سرزمینی و موقعیت جغرافیایی خود، تبعا در مقابل آمریکا و متحدین آن در اقیانوس آرام با انواع چالش ها و مشکلات مختلفی مواجه است. بر اساس سیاست ثابت دولت چین سعی ( که می کند با مسائل جهانی با آرامش و خویشتن داری برخورد کنند) به نوعی با چراغ خاموش حرکت کنند، با این مسائل برخورد می کنند. در هفته های اخیر، رئیس جمهور آمریکا با ویژگی هایی خود، صحبت های متفاوتی را در ارتباط با چین داشته است. متفاوت از این نظر که خواسته است با صراحت در ارتباط با واردات کالاهای چینی به آمریکا و همچنین حضور این دولت در شرق آسیا، درگیری و تسویه حسابی را داشته باشد. به عبارت دیگر رئیس جمهور آمریکا معتقد است که باید مقداری چین را به عقب راند و همچنین باید امتیازات ویژه ای از چین گرفته شود. لذا دولت آمریکا معتقد است که دولت چین در ده سال گذشته به دلیل سیاست های غلط ایالات متحده توانسته است حداکثر استفاده را از سیاست های اشتباه و لشکرکشی ها و شکست های دولت آمریکا ببرد. بنابراین از این زمان به بعد، دولت چین باید بخشی از سودی را که در این دوره شانزده ساله بوش پسر و اوباما برده است، بپردازد. این خلاصه دیدگاه رئیس جمهور جدید آمریکا است. اما طبیعی است که دولت چین اصلا این طور فکر نمی کند. به علاوه دفاع از امنیت ملی خود را به هیچ عنوان کوتاه نمی آید و به این دلیل پاسخ رئیس جهور آمریکا را خیلی محکم می دهند. به همین دلیل در چند روز اخیر شاهد مانورهای دو طرف در شرق آسیا هستیم. البته آمریکایی ها بیشتر جنبه نمایشی و حمایت از متحدین خود را به نمایش گذاشته اند. چین از اقتدار خود از مواضع و سرزمین هایی مورد مناقشه که چین مدعی آن سرزمین هاست با حضور فعالانه خود نشان می دهد.
مرکز بین المللی مطالعات صلح: پتانسیل های مختلف درگیری های نظامی چین و آمریکا چیست؟
قطعا هیچ کدام از دو طرف نمی خواهند که به درگیری نظامی کشیده شود. زیرا به ضرر هر دو طرف است. ولی ممکن است آمریکا برای این که بخواهد وضعیت منطقه را به طور کلی تغییر دهد و از ژاپن، تایوان و کره جنوبی بخواهد که مبالغ هنگفتی را با دفاع از آن ها دریافت کند، فضا متشنج را بالا برد، اما لزوما به این معنا نیست که جنگ را شروع کند.
مرکز بین المللی مطالعات صلح: آیا احتمال دارد به دلیل افزایش جنگ تجاری میان آمریکا و چین رخ دهد و تقابل های غیر نظامی و … در حوزه های گوناگون بیشتر مدنظر قرار گیرد؟
احتمال جنگ تجاری بیش از جنگ نظامی است. اما قطعا به ضرر آمریکا خواهد بود. زیرا در حال حاضر این حجم از مبادلات با چین، بیشتر به نفع آمریکاست. زیرا بسیاری از کالاهای چینی که وارد آمریکا می شود، به وسیله سرمایه گذاران آمریکایی در چین تولید می شود. به علاوه قیمت این کالاها نسبت به کالاهای آمریکایی، بعضا کمتر از نصف است. بنابراین مردم از مصرف کالاهای چینی راضی هستند. سرمایه دارها نیز راضی هستند. به این دلیل است که اگر دولت آمریکا بخواهد در روابط اقتصادی تشنجی به وجود بیاورد و وضعیت موجود را بر هم بزند، هم مردم و هم سرمایه گذاران خارجی ناراضی خواهند بود. به این دلیل آمریکا بیشتر سعی می کند نوعی جوسازی را راه بیندازد که شاید امتیازات خاص تجاری داشته باشد.
مرکز بین المللی مطالعات صلح: در کوتاه مدت چه عواملی در روابط آمریکا و چین تاثیرگذار خواهد بود؟
قاعدتا وضعیت داخلی آمریکا در این قضیه موثر خواهد بود. هر موضوعی که رئیس جمهور آمریکا را درگیر کند، قطعا توجه به شرق آسیا و چین کاهش پیدا می کند. دوم این که دولت های شرق آسیا، آمریکا را در فشار قرار میدهند، برای این که به تمرینات نظامی دست نزند. زیرا آن ها به خوبی می دانند که اگر در این منطقه جنگی در بگیرد، پایان آن مشخص نیست و به زیان همه آن ها خواهد بود، زیرا قدرت چین در حدی نیست که آن ها به راحتی بتوانند آن را شکست دهند.
مرکز بین المللی مطالعات صلح: چند سناریو می توان برای آینده روابط چین و آمریکا مدنظر قرار داد؟
می توان سه سناریو در نظر گرفت. یک سناریو در ارتباط با ادامه وضع موجود است. یک سناریو این است که دولت آمریکا وارد جنگ اقتصادی با چین شود. اما این امر طولانی مدت ادامه نمی یابد چرا که به زیان امریکا تمام می شود. سوم این که آمریکا بخواهد وارد درگیری های محدود با چین گردد که احتمال آن ضعیف است، اما کاملا منتفی نیست. به این دلیل که آقای ترامپ فکر می کند که تنها جایی که می تواند ارتش خود را به کار گیرد، فعلا آنجاست. در مناطق دیگر زمینه به کارگیری ارتش برای آمریکا وجود ندارد.
