مرکز بین المللی مطالعات صلح – IPSC
گزارش‌های ویژه از تحرک گروهک داعش در خاک لیبی حاکی از آن است که اعضای آن در این کشور بالغ بر ۳ هزار نفر و با ۳۱ تابعیت مختلف هستند گزارش‌های ویژه تحرک گروهک داعش در خاک لیبی نشان می‌دهد که اعضای این گروهک در لیبی از 31 کشور مختلف هستند.گفتگوی زیر در همین زمینه و برای بررسی رویکرد جریان های داخلی و خارجی در نگاه به داعش در لیبی است.
واژگان کلیدی: بسترها ی ظهور داعش در لیبی، ظهور داعش در لیبی، اهداف داعش در لیبی، داعش ، لیبی
مرکز بین المللی مطالعات صلح: جریان های داخلی لیبی چه نگاهی به حضور داعش در لیبی دارند؟
جریان های داخلی لیبی یا جریان های سیاسی یا جریان های نظامی به دلیل گستردگی بسیار و تنوعی هر کدام از طرف یک یا دو کشور مورد حمایت قرار می گیرند، بنابراین وحدت نظر و وحدت تصمیم گیری و وحدت برخورد با داعش وجود ندارد. به عنوان مثال در حال حاضر ما داعش با اخوان المسلمین در یمن علیه انصارالله و ارتش همکاری می کنند. داعش با اخوان المسلیمن در عراق علیه حکومت مرکزی و حتی علیه خود اهل سنت می جنگد. داعش در مصر در راستای حمایت از رهبران اخوان المسلیمن که در پشت میله های زندان هستند، کاملا هماهنگ است و اعلام کردند که هر وقت شما آقای محمد مرسی را آزاد کردید، عملیات صحرای سینا متوقف می شود. بنابراین داعش در داخل لیبی هم با اخوان المسلمین کاملا هماهنگ است . متأسفانه می بینیم که اخوان المسلمین هم در حال کشیده شدن به سمت عملیات خشونت بار هست. در حالی که اصلا در خط مشی آقای بنا مبارزه مسلحانه مطرح نیست و شبه حرام است.
از سوی دیگر ما شاهد آن هستیم که هر چند مصری ها برای رویارویی با داعش تلاش کردند اما ، با اولین بمباران بلافاصله آمریکا وارد عمل شد و آقای سیسی را تهدید کرد که شما حق ندارید سرخود علیه داعش وارد عمل بشوید و باید از ما اجازه بگیریم. این مسئله باعث متوقف شدن عملیات شد . حتی مصری ها می خواستند وارد جنگ زمینی علیه داعش بشوند، اما بلافاصله با تهدیدها و فشارهای بسیار جدی و شدید آمریکایی ها و اروپایی ها و خود سعودی ها رو به رو شدند. به همین دلیل در حال حاضر آقای سیسی از حکومت ملک سلمان گله مند است و به صورت جدی وارد جنگ با یمن نشد و نگران هم هست که مرزهای کشور به خطر بیفتد و از طرف دیگر می خواهید یمن مورد حمله قرار دهید در حالی که شما در حال کمک به داعش هستید. در شرایط فعلی سعودی ها هم به القاعده و داعش و اخوان المسلیمن و طرفداران عبدالله بن منصور هادی سلاح، دارو و غذا می دهد. لذا منطقه غرق در تناقضاتی می شود که هدف آمریکا هم ایجاد همین تناقضات است.
مرکز بین المللی مطالعات صلح: چه جریان های دیگری در لیبی مخالف داعش هستند؟
عموم مردم هم از داعش متنفر هستند ( که افراطی ترین خشن ترین و متوحش ترین گروه مسلح است) و هم از سایر گروه های میلیشیایی. اکثر عشایر سنتی لیبی که حتی بعضا به آقای قذافی وفادار هستند، مخصوصا در منطقه جنوب، مخالف داعش هستند و با داعش مبارزه کرده اند. بعضی از میلیشیاهایی که از طرف مصر حمایت می شوند و علیه اخوان المسلیمن می جنگند که هم مسلح هستند ظاهرا دولت رسمی لیبی دست آن هاست، بازوهای مسلح دارند و به دنبال جنگ با داعش هستند. عشایر سنتی که سلاح حمل کردند و در کنار ناتو علیه قذافی قیام کردند، آن ها هم سهم خودشان را از انقلاب می خواهند و در حال مبارزه با داعش هستند.
مرکز بین المللی مطالعات صلح: چه بازیگران منطقه ای و بین المللی موافق حضور داعش در لیبی هستند و چه جریان هایی مخالف این حضور می باشند؟
مهم ترین کشور حامی داعش آمریکا و منظومه آمریکایی است. آمریکایی ها مصری ها را منع کرد که شما حق ندارید مراکز داعش را بزنید و حق ندارید محل استقرار داعش و فرماندهان داعش و مهمات آن ها را بزنید، خیلی سریع وارد عمل شد و عملیات علیه داعش را متوقف کرد. بین عربستان سعودی و قطر و امارات هم یک تعارض وجود دارد. زیرا اماراتی ها ضد داعش هستند. یکی از اختلافات اماراتی ها با سعودی ها بر سر اخوان المسلمین است. در لیبی اخوان المسلمین با داعشی ها همکاری ها و همسویی هایی دارند، اما هر کدام خط خود را دنبال می کنند. اماراتی ها و مصری ها از آقای خلیفه حفتر حمایت می کنند، ولیکن عربستان سعودی و قطر از اخوان المسلیمن حمایت می کنند.
یکی از حامیان اخوانی ها در سراسر منطقه، قطری ها هستند. یکی از رهبران روحانی اخوان المسلیمین آقای قرضاوی است که در قطر حضور دارد. همچنین ترکیه هم از اخوان و هم داعش هم چنان که در سوریه و عراق حمایت می کند، در لیبی هم از داعش و اخوان حمایت می کند. اردوغان در ملاقاتی که با مقام معظم رهبری گفت که داعش اصلا مسلمان نیست، ولیکن شبانه روز تحت عنوان کاروان های حامل دارو در لایه های زیر اسلحه و خمپاره و موشک در داخل سوریه برای داعش می فرستند. بنابراین سطح بندی به صورت کاملا آشکار است و شعارها و پرچم ها و عملکردها نشان می دهد که در حال حاضر صحنه گردان اصلی در لیبی آمریکاست. تمام گروه ها را به جان هم انداخته است که نفت آن ها را غارت کند و در راستای تأسیس خاورمیانه جدید به دنبال تقسیم لیبی و به رسمیت شناختن سه فدرال است. دقیقا مانند بلایی که بر سر مردم سودان آوردند و سودان جنوبی را به مسیحی ها و بت پرست ها و بی دین ها دادند که سرشار از نفت و گاز است، اما بیابان ها را به حکومت مرکزی بخشیدند.
مرکز بین المللی مطالعات صلح: با توجه به این وضعیت، اتحادیه اروپا و روسیه چه نگاهی به داعش در لیبی دارند؟
اتحادیه اروپا یک موضع کاملا ریاکارانه و منافقانه اتخاذ می کند، یعنی به حسب ظاهر با داعش مخالف است، اما به حسب واقع حامی اصلی داعش در کنار آمریکاست. به این دلیل که منافع آمریکا و منافع ناتو با هم گره خورده است. ما فراموش نمی کنیم در هفته گذشته اجلاسی که تحت عنوان همایش جهانی استراتزی مبارزه با داعش، آقای العبادی افشاگری کرد و مشت تمام آن ها را باز کرد. آقای العبادی گفت که شما تظاهر می کنید که ما برای مبارزه با داعش ائتلاف تشکیل داده ایم، اما نه به ما سلاح می دهید و نه خودتان وارد مبارزه جدی با داعش می شوید. به همین رو آقای لوران فابیوس به نحو غیر مستقیم حرف های اقای العبادی را تأیید کرد و گفت فعلا مسئله داعش یک معضل پیچیده است که فعلا نیز قابل حل نیست، به این دلیل که همچنان می خواهند به غارتگری خود ادامه دهند. لذا امکان ندارد که منظومه استکباری آمریکا، اتحادیه اروپا و رژیم صهیونیستی و برخی هم پیمانان کشورهای عربی با داعش مبارزه جدی کنند. آن ها میلیون ها خرج کرده اند که داعش را به وجود بیاورند، بنابراین وارد مبارزه با داعش نخواهند شد.
چینی ها تا حدی محافظه کارانه تر عمل می کنند، اما روس ها خودشان نقره داغ داعش هستند. آن ها از طریق مناطق مسلمان نشین و مناطق قفقاز، تاتارستان، چچنستان و مناطق دیگر وارد سوریه می شوند و عملیات خود را علیه مردم منطقه اجرا می کنند. بنابراین روس ها به شدت مخالف هستند و به همین جهت می بینیم قراردادهای تسلیحاتی بین مصری ها و روس ها هست و آقای پوتین وعده داده است که به ارتش مصر تسلیحات جدیدی به ارزش سه میلیارد دلار بدهد و قرار بود که به صورت تقسیطی به آن ها کمک کند.
مرکز بین المللی مطالعات صلح: آینده حضور داعش در لیبی چگونه است و به چه عواملی وابسته است؟
تا زمانی که داعش از سوی منظومه استکبار جهانی حمایت شود، هم چنان پابرجاست. ولیکن مردم می توانند در صورت متحد شدن و روشن شدن حقیقت اصلی داعش و مأموریت پشت پرده داعش برای مردم، نه فرهنگ اعتقادی داعش و نه فرهنگ وهابی گری و سلفی گری داعش را می پذیرند، زیرا اکثر مردم منطقه مالکی مذهب هستند و با افراط گری و خشونت و تکفیر مأنوس نیستند. اگر واقعا کشورهای منطقه مانند مصر و علمای آن بتوانند افکار عمومی را علیه داعش بسیج کنند، جوانان غیور لیبی اجازه نخواهند داد که داعش بیشتر از این در لیبی به نفوذ خودش گسترش دهد و برای حضور مستکبران بسترسازی کند.
