مرکز بین المللی مطالعات صلح – IPSC

به رغم شش دهه روابط دیپلماتیک تهران – بانکوک، روابط ایران و تایلند در سال های اخیر به دلیل چالش هایی چون تحریم روابط اقتصادی و تجاری و… رو به کاهش نهاد. در واقع تایلند پلی برای ارتباطات اقتصادی ایران در منطقۀ شرق آسیا باشد و ایران نیز با زیرساخت‌های مناسب در حوزۀ بنادر و کریدورهای حمل و نقل ریلی میان جنوب و شمال، همچنین به عنوان با ثبات‌ترین و امن‌ترین کشور منطقه و در قلب بازاری 400 میلیون نفری بهترین دروازه برای توسعۀ روابط تجاری شرق آسیا و تایلند با منطقۀ آسیای میانه، قفقاز و اروپاست. در این میان با توجه به سفر اخیر  دکتر حسن روحانی، رئیس جمهوری اسلامی ایران به تایلند به بررسی نوع روابط ایران با این کشور و چالشها، موانع و حوزه های همکاری بیشتر با دکتر بهرامی مقدم کارشناس و پژوهشگر مسائل تایلند پرداخته ایم:

واژگان کلیدی: سیاست خارجی تایلند، ایران ، روابط خارجی تایلند، تایلند، فرصت ، چالش

مرکز بین المللی مطالعات صلح: ویژگی ها و اهداف ژئوپلتیکی‏، سیاسی و اقتصادی و سیاست خارجی تایلند چیست؟

حوزه جنوب شرقی آسیا به دو قلمرو ژیوپولیتیکی ارضی و دریایی تقسیم می شود. تایلند در قلمرو  ارضی جنوب شرقی آسیا واقع شده است. در قلمرو دریایی ویتنام و فیلیپین در خط مقدم مقابله جویی با توسعه طلبی دریایی چین مواجه اند و این دولت ها رغبت بیشتری برای پیوندهای نیرومندتر با ایالات متحده بر علیه چین دارند. متمایز از آن تایلند در قلب سرزمینی منطقه با نفوذ بیشتر چین مواجه است و سعی می نماید که با گسترش همکاری هایش با ژاپن، هند و آمریکا روابطش را با قدرت های بزرگ متنفذ در منطقه متوازن کند.  بطور سنتی موقعیت ژئوپولیتکی سبب تمرکز سیاست خارجی تایلند به همسایگان مجاور و قدرت های بزرگ متنفذ در جنوب شرقی آسیا شده است. سیاست خارجی تایلند به طور کلی تحت تاثیر پویش های منطقه ای قرار گرفته است. تا پیش از تحول چین به عمل گرایی اقتصادی، تایلند از متحدین امنیتی آمریکا در مبارزه با کمونیسم بود. از اواسط دهه ۱۹۸۰ در انطباق با پویش های اقتصادی منطقه ای، اقتصاد تایلند از ۱۹۸۶ الی ۱۹۹۶ با نرخ میانگین هفت و نیم درصد رشد یافته است. پس از آن نیز از  الی ۲۰۰۵ متوسط نرخ رشد اقتصادی این کشور ۵ درصد بوده است که در نتیجه آن نرخ فقر از ۶۷ درصد در ۱۹۸۶ به ۱۱ درصد در ۲۰۱۴ کاهش یافته است.

مرکز بین المللی مطالعات صلح: جایگاه ایران در سیاست خارجی تایلند چیست؟

بطور کلی به رغم بی ثباتی های سیاسی چند سال گذشته، بانکوک در ادامه سیاست های گذشته برنامه ای برای رفورم های اقتصادی در دستور کار دارد که بر اساس آن در طول دو دهه آینده هدف تبدیل تایلند به یک اقتصاد توسعه یافته را جستجو می کند و در این راستا عمل گرایانه بر منافع اقتصادی ناشی از همکاری با ایران متمرکز است که از جمله در بخش توریسم شامل منافع ناشی از بازدید هشتادوهشت هزار ایرانی از تایلند در سال ۲۰۱۵ است.

مرکز بین المللی مطالعات صلح: اهمیت تایلند  به چه میزان بوده و این  تا چه حدی می‌تواند پاسخگوی نیازهای سیاست خارجی ایران باشد؟ 

در سطح کلان ایران بر پایه ضرورت های فوری سیاست قدرت به شرق نگریسته است. به این معنی که برای مقابله با فشارهایی که از جانب همسایگان غربی و غرب با آن مواجه شده است به جستجوی پیوندهایی توازن بخش در شرق پرداخته است. به نظر می رسد دیدارهای اخیر مقامات عالی رتبه کشورمان از تایلند در ادامه سیاست های گذشته قابل ارزیابی است، بویژه جستجوی دسترسی بیشتر به مالیه بین المللی، جزو اهداف فوری است که ایران در تایلند جستجو می کند.

مرکز بین المللی مطالعات صلح: مهمترین چالش های افزایش روابط ایران با تایلند چیست؟

نفوذ نسبی آمریکا و امارات متحده در تایلند جزو مهم ترین چالش های سیاسی افزایش روابط ایران و تایلند است. برای مثال، صادرات امارات در طول سال گذشته به تایلند یازده میلیارد دلار بوده است که این رقم چند برابر مجموع صادرات ایران به ده کشور حوزه آسه آن از جمله تایلند است. بطور کلی تایلند بر عمل گرایی اقتصادی متمرکز است. در حالیکه ایران بر عملگرایی اقتصادی متمرکز نیست و این عدم تمرکز بر عمل گرایی اقتصادی شامل غالب نیروهای هر دو جناح اصلاح طلب و اصول گرای کشور می شود و تا هنگامی که نگاه ما به شرق در پرتو عمل گرایی اقتصادی  دستخوش بازبینی و بازپردازش نشود، نمی توان انتظار  اغتنام گسترده فرصت های ناشی از رشد اقتصادی تایلند و دیگر کشورهای حوزه جنوب شرقی آسیا را برای افزایش ثروت و قدرت و امنیت ملی کشورمان داشت.

مرکز بین المللی مطالعات صلح: مهمترین فرصت های همکاری ایران و تایلند  در چه حوزه هایی نهفته است؟

در زمینه توریسم، سرمایه گذاری، نفت، گاز، پتروشیمی، خدمات بانکی، کشاورزی  و تسهیل دسترسی به بازارهای همسایگان دو کشور زمینه های ملموس تری برای همکاری دارند.

مرکز بین المللی مطالعات صلح: مهمترین راهکارهای افزایش روابط ایران با  تایلند  چیست ؟

تمرکز عمل گرایانه بر  منافع مشترک دو کشور در صنعت توریسم و سرمایه گذاری های مشترک در بخش های مختلف اقتصادی و صادرات کالا است. هم چنین ایران باید بر منافع متوازن تری در روابط با تایلند توجه نماید، بویژه این روابط در بخش توریسم منافع به مراتب نامتوازنی برای تایلند دارد.

مرکز بین المللی مطالعات صلح: آینده روابط ایران با تایلند را چگونه مورد بررسی قرار میدهید؟

همانطور که اشاره شد گسترش چشمگیر حضور ایران در تایلند و دیگر دولت های حوزه جنوب شرقی آسیا به تمرکز کشورمان بر اغتنام فرصت ها و مزیت های این حوزه برای تقویت بالندگی اقتصادی ایران بستگی دارد. به عبارتی ایده من ظهور اقتصادی ایران بر پایه عمل گرایی است که افزایش ثروت و قدرت و تقویت بیش تر امنیت ملی را به بار آورد.