جنگ رسانه ای به مثابه ابزاری برای هژمونی ژئوپلیتیکی: تحلیلی انتقادی از تاکتیک های ناتو و اسرائیل

سید سلمان صفوی

مرکز بین‌المللی مطالعات صلح – IPSC

چکیده

هدف این مقاله تحلیل مکانیسم های «جنگ روایی» مورد استفاده ناتو (به رهبری ایالات متحده) و اسرائیل برای ارتقای سلطه ژئوپلیتیکی است. این پژوهش از طریق روش تحلیل گفتمان انتقادی نشان می دهد که چگونه از ابزارهای رسانه ای برای تحریف مخالفان و توجیه سیاست های یکجانبه بهره برداری می شود. این مقاله نمونه ها و توصیه های تاریخی و معاصر را برای مقابله با این پدیده ارائه می دهد.

**کلمات کلیدی:** جنگ رسانه ای، جنگ روایی، ناتو، اسرائیل، هژمونی غرب، اطلاعات نادرست.

مقدمه

در عصر دیجیتال، “جنگ روایی” یک سلاح غیر متعارف به عنوان جنگ نظامی است. ناتو و اسرائیل روایت جهانی را از طریق مکانیسم های سیستماتیک برای دستیابی به اهداف زیر کنترل می کنند:

– خودبزرگ نمایی و توجیه پرخاشگری

– تحریف مخالفان و مشروعیت زدایی

– تسلط بر ادراکات جهانی

1. تکنیک های پیشرفته در جنگ رسانه ای

عادی‌سازی رسانه‌ای: به تصویر کشیدن اشغال اسرائیل به عنوان یک «درگیری» عادی از طریق پلتفرم‌هایی مانند CNN و BBC. سعید (۱۹۸۱).

گزینش تاریخی: نادیده گرفتن جنایات استعمار غرب در عین تمرکز بر اشتباهات کشورهای مخالف. فانون (۱۹۶۱)

دشمن‌سازی: به تصویر کشیدن ایران به عنوان یک «تهدید هسته‌ای» با وجود اینکه اسرائیل ۹۰ کلاهک هسته‌ای دارد (Center for Arms control and Non-proliferation).

دستکاری زبان: استفاده از اصطلاحاتی مانند «تروریست» در مقابل «مقاومت» (هرمان و چامسکی (۱۹۸۸)

جنگ سایبری: فیس‌بوک/اینستاگرام ۸۵ درصد محتوای طرفدار فلسطین را حذف می‌کنند (بدر، ۲۰۲۴) گزارشگران بدون مرز (۲۰۲۴) (Reporters Without Borders (2024))

سرمایه‌گذاری روی اینفلوئنسرها: میلیاردها دلار به اینفلوئنسرهای غربی برای ترویج روایت‌های ضد چینی پرداخت شده است (نیویورک تایمز، ۲۰۲۳)، (Bradshaw & Howard (2018))

۲. مطالعه موردی: اطلاعات نادرست در مناقشه فلسطین و اسرائیل

– تاکتیک: نقش های معکوس (به تصویر کشیدن قربانی به عنوان یک متجاوز)

شواهد:

– تجزیه و تحلیل 500 مقاله غربی: 87 درصد کشتن غیرنظامیان فلسطینی را «تلافی‌جویی»توصیف می کنند. (دراسة جامعة القاهرة، 2023).

– نادیده گرفتن گزارشهای سازمان ملل متحد در مورد نقض حقوق بشر اسرائیل (A/HRC/52/75)

۳. مکانیسم های مقابله ای پیشنهادی

۱. پلتفرم های رسانه ای مستقل:

– RT، CGTN و الجزیره انحصار اخبار را می شکنند (70٪ شیوع در آسیا)

– حمایت از پروژه هایی مانند “تلگرام عربی” به عنوان یک فضای ارتباطی مستقل

شبکه «الجزیره» نقش مؤثری در مقابله با تحریف حقیقت توسط رسانه‌های غربی در زمینه جنایات رژیم صهیونیستی در غزه و همچنین در بازتاب واقعیت‌های مرتبط با جنگ رژیم اسرائیل علیه ملت ایران ایفا کرده است. همچنین رسانه‌های دیجیتال نوظهوری مانند Zeteo که توسط مهدی حسن در آمریکا تأسیس شده‌اند، در مبارزه با روایت‌های نادرست رسانه‌ها و دولت‌های غربی درباره جنایات اسرائیل، تأثیری چشمگیر داشته‌اند.

2. بایگانی جرایم رسانه ای:

– ایجاد یک پایگاه داده بین المللی برای مستندسازی موارد اطلاعات نادرست (مدل: Bellingcat counter)

۳. دیپلماسی فرهنگ عامه:**

– تأثیر درام ترکی در تغییر کلیشه‌های مربوط به مسلمانان. 

۴. آموزش رسانه های انتقادی:

– گنجاندن روش های تحلیل گفتمان در آموزش نقد و تحلیل رخدادهای اجتماعی، سیاسی و نظامی.

۵. نتیجه گیری و توصیه ها :

جنگ روایت ها یک نبرد وجودی برای دولت های شرقی است. پیروزی مستلزم موارد زیر است:

• متحد کردن تلاش های رسانه ای محور بریکس +

• ایجاد صندوق حمایتی برای تولید محتوای علمی

• ایجاد یک استراتژی دیجیتالی یکپارچه برای مقابله با تحریم های غربی و جنگ رسانه ای ناتو.

• رویارویی مستلزم تبدیل مناقشه به “نبرد روایت‌ها” با پشتیبانی داده‌های قابل تأیید و هدف قرار دادن افکار عمومی جهانی با زبان علمی بی‌طرفانه است.

منابع

Bradshaw, S., & Howard, P. N. (2018). The global organization of social media disinformation campaigns. Journal of Communication, 68(1), 26-48.

Cohen, A. (2011). The worst-kept secret: Israel’s bargain with the Bomb. Columbia UP.

Fanon, F. (1961). The wretched of the earth. Grove Press.

Herman, E. S., & Chomsky, N. (1988). Manufacturing consent: The political economy of the mass media. Pantheon.

Said, E. (1981). Covering Islam: How the media and the experts determine how we see the rest of the world. Pantheon.

Center for Arms control and Non-proliferation: Fact Sheet: Israel’s Nuclear Inventory

Unite Nations, General Assembly: A/HRC/52/75