مرکز بین المللی مطالعات صلح – IPSC

شمارش انتخابات سودان نشان می دهد که سودانی ها برای پنج سال دیگر عمر البشیر رییس حزب ‘کنگره ملی’ را به عنوان رییس جمهوری این کشور انتخاب کرده اند.البشیر با فاصله زیادی از رقبای خود در انتخابات ریاست جمهوری سودان پیشی گرفته است. عمر البشیر نامزد حزب کنگره ملی و رییس جمهوری کنونی سودان در بیشتر مراکز رای گیری از رقبای خود پیشی گرفته است. مخالفان سودانی که با نامزدی عمر البشیر در انتخابات ریاست جمهوری این کشور اعتراض داشتند، شرکت در این انتخابات را تحریم کرده بودند. در این راستا برای بررسی بیشتر تاثیر انتخابات بر سیاست داخلی و خارجی سودان گفتگویی با جعفر قناد باشی داشته ایم:

واژگان کلیدی: تاثیرات خارجی انتخابات سودان ، نگاه سودان به ایران، تاثیرات انتخابات سودان ، رابطه سودان و ایران،

مرکز بین المللی مطالعات صلح: وضعیت سودان در این دوره از انتخابات چگونه بوده است ؟

انتخابات این دوره سودان دارای اهمیت است. چرا که اولین انتخابات بعد از جدا شدن سودان جنوبی و بعد از جریان بیداری اسلامی بود. بعد از اینکه گروه های اخوانی مورد فشار قرار گرفتند و شکست خوردند. جدایی جنوب در دوران البشیر جدایی به عنوان ضربه سیاسی بود و برخی از احزاب مخالفت مخالفت وی را متهم کردند که در جدایی جنوب   کوتاهی کرده است .در این بین برخی از احزاب مخالف هم کوشش کردند . در دوران انتخابات مخالفان تلاش کردند بر تکیه بر جدایی سودان جنوبی با توجه به البشیر 25 سال قدرت را در دست دارد تحولی در ساختار سیاسی رخ دهد و احزاب و گروهه ای دیگر حضور یابد . البشیر و حزب وی شاخه سودانی اخوان است . اخوان در مصر شکست خورد و در لیبی در معرض فشار است و در تونس موضع برتر خود را از دست داده است . در این بین احزاب مخالفت تلاش کرده اند اخوان در سودان را شکست دهند. مساله دیگر فشار غربی ها در سودان است . غربیها اکنون از مساله دارفور تلاش میکند بر وی فشار آورند و حکومت وی که به نوعی مدافع حماس بوده است را مورد حمله قراردهد. لذا وی را به عنوان متهم مورد تعقیب قرار میدهند.

مرکز بین المللی مطالعات صلح: با توجه به نوع موضع گیر های البشیر پیروزی وی چه تاثیری در داخل سودان خواهد داشت؟

چهار ده نفر دیگر نامزد شخصیت های قوی نبودند. اما بسیاری از احزاب اصلی هم انتخابات را تحریم کرده اند. لذا نتیجه انتخابات به نفع البشیر خواهد شد. وی در عرصه داخلی سودان تلاش های زیادی کرده است و نمیتوان گفت تلاش های وی همسو با دولت های ارتجاعی منطقه بوده است. وی تلاش کرده است با آزادی جنوب سودان هزینه ای هرساله سودان را کاهش داده و موفق ظاهر گردد. وی در حفظ تمامیت ارضی سودان نیز تلاش کرده است . در بحران دارفور هم این مشکل را پشت سر گذارده است . اما با توجه به کاهش درآمد نفت در سودان و با توجه به جنگ ها با جنوب انتظارات عمومی   برآورده نیمشود. در این بین سودان تلاش کرده است تا با ارتباطات با کشورهای دیگر روابط خود را با کشورهای خارجی به گونه ای تنظیم کند که کشورهای خارجی و عربی در این کشور سرمایه گذاری کنند و برخی از مشکلات خود را حل کند.

مرکز بین المللی مطالعات صلح: با توجه به مشارکت سودان در حمله به یمن‏‏ آیا میتوان تغییراتی مهم در سیاست خارجی سودان در نگاه به بازیگران منطقه چون ایران رخ داده است؟

این امری است که در عمدتا دررسانه های غربی مطرح میشود. در این بین باید گفت دو دیدگاه در این زمینه مطرح شده است .برخی معتقدند این چرخش عمیق و جدی و راهبردی است و اخوان تلاش کرده است در شرایط حساس راهبردی برای گروه هایی چون اخوان راه خود را از کشورهایی چون ایران و دیگر کشورهای جدا کند و به دیگر کشورها و گروههای اخوانی نزدیک گردد. اما دیدگاه دیگری معتقد است که مواضع دولت سودان و آنچه که در یک سال گذشته صورت گرفته است متاثر از انتخابات ریاست جمهوری بوده است . زمانی که سودان احساس کرد.   یعنی به دلیل گروه های نفوذی که ارتجاع منطقه در سودان دارد ( گروه های سنی در سودان حضور دارند که بعضا از عربستان و مصر دستور می گیرند و متاثر از آنها هستند) . لذا برای جلوگیری از تحرکات احزاب وابسته به خارج از سودان تلاش کرد موضع خود را به شکلی تغییر دهد. گروه های وهابی و تکفیری افراطی البشیر را به ایران گرایی و شیعه گرایی متهم میکردند. این امر برای البشیر زیان بار بود خللی را در روند انتخابات ایجاد میکرد لذا گفته میشود مواضع وی در یک سال گذشته و حتی شرکت در ائتلاف ضد یمن   تاکتیکی بوده است ولی در عرصه عمل سودان بنا نیست که خیلی با عربستان همراهی کنند و بیشتر در قالب گفتار و اطلاعیه های سیاسی بوده است. البته گروه های اخوانی در یمن با مواضع   عربستان و وهابی هستند و مورد نقد اخوان قرار دارند.

مرکز بین المللی مطالعات صلح: آیا پیروزی البشیر تغییراتی مهم در سیاست خارجی سودان موجب خواهد شد؟

در واقع البشیر در این حوزه استراتژیک مشابه حزب النهضه در تونس کار کرده است. راشد الغنوشی تلاش کرده تا حدی مواضع خود را تنزل دهد و با تسامح از مواضع خود عدول کرده تا بتواند در صحنه سیاسی باقی ماند. در این حال البشیر از یک سری از مواضع خود عدول کرد در این حال ممکن نیست که روابط سودان با کشورهایی چون ایران و محور مقاومت بدتر شود. طبیعتا طبق پیش بینی ها روابط بعد از انتخابات به تدریج به سمت عادی شدن خواهد رفت . البشیر در واقع علاقمند نبود که روابط با ایران ضربه ای به آرای وی زند. در این بین به نظر میرسد که دیپلماسی قوی سودان تلاش کرده پویا عمل کند. در این حوزه به نظر میرسد روابط خود را با ایران بهبود بخشد.

در مورد مصر هم به دلیل اینکه گروه های اخوانی متهم به انواع اقدامات مختلف شده اند، روابط به سادگی به روابط عادی نمی شود. اگر چه نیازهای مصر و سودان تا بدن اندازه است که حداقل در مورد بستر رود نیل آنها را به یک نوع همگرایی جدید فرا می خواند . اما به هر ترتیب روابط دوستانه نخواهد شد. در این بین روابط سودان با دیگر کشورها جایگاه مثبتی داشته باشد و   نسبتا مستحکمی دارد. لذا این انتخابات نشان دهنده ثبات در سودان است و موجب تنزل موقعیت سودان نخواهد شد.

مرکز بین المللی مطالعات صلح: آینده رابط سودان با کشور هایی چون امریکا، اتحادیه اروپا و روسیه چگونه خواهد بود؟

سودان تلاش کرده است با همه کشورهای جهان رابطه داشته باشد، البته نیازهای سودان و صف بندی هایی که در بیرون وجود دارد مورد توجه است . سودانی ها نیازمند یک سلسله تکنولوژی ها و لوازماتی هست. از سوی دیگر صف بندی هایی که در منطقه رخ داده است امری مهم است . اکنون بین روسیه و دنیا غرب صفی ایجاد شده است. در منطقه هم نوعی صف بندی بین کشورهای انقلابی و ارتجاعی رخ داده است و سودان نمی تواند بدان بی تفاوت باشد . در این حال سودانی ها   با همه این الزامات هرگز از یک صف خداحافظی نکرده اند و تلاش خواهند کرد حرکتی پویا متناسب با شرایط داشته باشند.