مرکز بین المللی مطالعات صلح – IPSC

 در گذشته مسعود بارزانی رئیس اقلیم کردستان عراق با تشکیل نشست هایی در اربیل توانست اختلاف های موجود میان کردهای سوریه را حل و فصل کرده و آنها را متحد کند. چنانچه شورای ملی کردهای سوریه و مجلس خلق در غرب کردستان وابسته به حزب اتحادیه دموکراتیک سند تفاهمی با نام «اعلامیه هولر (اربیل)» زیر نظر مسعود بارزانی رئیس منطقه کردستان عراق برای اتحاد امضا کردند. اما به دنبال رویداد های چند ماه گذشته در سوریه و  افزایش نقش کردها در مناطق کرد نشین سوریه اخبار و گزارش های متعددی در مورد نوع رویکرد بارزانی نسبت به کردهای سوریه و درگیری ها و اختلافات بین احزاب و گروه های کردی منتشر شده است. در این بین برای واکاویی بیشتر این امر و بررسی نوع نگاه اقلیم کردستان عراق به کردهای سوریه به گفتگویی با ناظم دباغ کارشناس مسائل کردی و نماینده کردهای سوریه در ایران پرداخته ایم:

واژگان کلیدی: کردهای سوریه، اقلیم کردستان عراق،  بارزانی و رابطه با حزب اتحاد دمکراتیک سوریه ، رویکرد اقلیم کردستان عراق به کردهای سوری، نگاه بارزانی به کردهای سوریه، شورای ملی کردهای سوریه، هیئت عالی کردها

مرکز بین المللی مطالعات صلح: قبلا شورای ملی کردهای سوریه و مجلس خلق در غرب کردستان وابسته به حزب اتحادیه دموکراتیک سند تفاهمی با نام «اعلامیه هولر (اربیل)»  زیر نظر مسعود بارزانی رئیس منطقه کردستان عراق برای اتحاد امضا کردند و هیئت عالی مشترک با نام هیئت عالی کردها شکل گرفت. در این بین نقش و نفوذ کنونی دولت اقلیم کردستان در میان احزاب کردی سوریه تا چه میزانی است ؟

حکومت اقلیم کردستان زاده تلاش و کوشش مردم کردستان عراق می باشد، و امروزه در چهارچوب قانون اساسی عراق پایبند به حفظ منافع خود است و تلاش می کند در چهارچوب عراق متحد و یکپارچه از منافع خود دفاع ، و مسائل و مشکلات خود را حل کند. فقط در این چهارچوب نقش خود را ایفا می کند و به خود اجازه نمی دهد در امور داخلی کشورهای دیگر به بهانه کرد بودن دخالت کند. اما همچون حق طبیعی روا می داند تا به منظور راهنمایی و نصیحت پناهندگان سوری را به مناطق اقلیم کردستان انتقال دهد. بنابراین تلاش می کند در چهارچوب قوانین بین الملل آسایش و آرامش و شرایط زندگی را برای آنان فراهم کند.

مرکز بین المللی مطالعات صلح: نوع حمایت کنونی حکومت اقلیم از  نهادهای سیاسی و نظامی کردهای سوریه تا چه میزانی است؟

تنها کاری که حکومت اقلیم کردستان انجام می دهد پشتیبانی و کمک به حل مشکلات از طریق مذاکره و گفتگو و ایجاد صلح است که این هم از دید حکومت اقلیم کردستان در چهارچوب سیاست های استراتژیک است. در واقع از آنجا که لازم است کردهای سوریه با آگاهی و ذکاوت همدستی و اتحاد بیشتری داشته باشند و این نظر با استراتژی حکومت اقلیم کردستان و کردها هماهنگی و همخوانی دارد، در واقع رهبران سیاسی کرد در تلاش برای ایجاد این شرایط و وجود یک نیروی مسلح و بازدارنده در سایه ی رهبری مشترک هستند و در این زمینه تلاش های بارزانی و  نیروها و رهبران دیگر آن را تشدید کرده است. چرا که باید از مواظب باشند که جنگ داخلی بین کردهای سوری روی ندهد. چون در این میان دشمن تلاش می کند تا طرف های کرد را بر ضد یکدیگر تحریک کنند ، و درصورت رخ دادن آن با وجود تلاش همه طرف ها و رهبری سیاسی کرد و حکومت اقلیم کردستان آرزوهایشان به باد خواهد رفت.

مرکز بین المللی مطالعات صلح: مهمترین راهبردها و سیاست های مسعود بارزانی و حکومت اقلیم کردستان عراق از ایفای نقش در مناطق کردنشین سوریه چیست؟

 همه می دانند که در طول تاریخ کردهای سوریه از تمامی حقوق خود محروم بوده اند. تا جایی که در سایه رژیم بعث خاندان اسد کردهای این کشور حتی شهروند سوریه هم نبودند. در  همین راستا بشار اسد به عنوان رئیس حکومت سوریه تا کنون به حقوق کردها اشاره ای نکرده است و به شیوه ای وحشیانه به خواسته های شان پاسخ داده است. با وجود این از دید من اگر به وضع کنونی سوریه ؛ با وجود سپاه آزاد و نصرت الاسلام و سلفی ها ، بنگریم اگر  آینده کردهای سوریه از زمان زمامداری اسد بدتر نباشد بهتر نخواهد بود. لذا لازم است کردهای سوریه با آگاهی و ذکاوت همدستی و اتحاد با هم بیشتری داشته باشند. یعنی باید هم از رژیم اسد دوری کنند و هم از وجود سپاه آزاد و سلفی ها، که این نظر با استراتژی حکومت اقلیم کردستان و کردها هماهنگی و همخوانی دارد.

مرکز بین المللی مطالعات صلح: با توجه به رابطه حزب اتحاد دموکراتیک (PYD) و حزب کارگران کردستان ترکیه آیا بارزانی و حکومت اقلیم کردستان تلاش میکند نقش حزب اتحاد دمکراتیک در سوریه کاهش یابد؟

کم کردن نقش هر طرف سیاسی و مسلح کرد در سوریه باعث تضعیف این جنبش و  پیروزی طرح دشمنان است که این عکس خواست کردها است.

مرکز بین المللی مطالعات صلح: قبلا رجب طیب اردوغان نخست وزیر ترکیه اعلام  کرده است که به هیچ وجه نمی توانیم فعالیت های حزب اتحاد دموکراتیک در سوریه را جدا از گروه تروریستی پ ک ک بدانیم. در این بین نوع رویکرد و فشار ترکیه بر «مسعود بارزانی» برای عدم همکاری اقلیم کردستان با حزب اتحاد دموکراتیک در سوریه چه تاثیری بر رابطه  اقلیم کردستان و حزب اتحاد دمکراتیک دارد؟

تلاش های ترکیه از اوایل بروز مشکلات سوریه آشکار بود ولی ترکیه دوست دشمنان خود را دشمن می داند. در این حال ذکاوت و هوشمندی کردها در آن است که اجازه ندهند دشمنان شان به اهداف خود برسند.

مرکز بین المللی مطالعات صلح: “شورای ملی کردی سوریه” که با حمایت و محوریت کامل مسعود بارزانی رئیس اقلیم کردستان تشکیل شده است، بارها با «رهبر حزب اتحاد دموکراتیک سوریه» رقابت جدی بر سر کنترل و مدیریت مناطق کردی سوریه داشته و بارها موجب بروز تنش های سیاسی، تبلیغاتی، اجتماعی و حتی نظامی بین این دوجریان شده است. چه  عواملی برای کاهش تنش بین احزاب کردی مورد نیاز است؟

انجمن ها همه باید یکدیگر را قبول داشته باشند و تلاش کنند همه نیروها با یکدیگر متحد باشند. آنان باید بدانند مخالفت هر طرف با طرف دیگر به ضرر خودشان تمام می شود.

مرکز بین المللی مطالعات صلح: آیا شما اقلیم کردستان عراق را الگویی برای کردهای سوریه می دانید؟

لازم است کردهای سایر کشورها به واقعیت کردستان عراق بنگرند که یکی شدن گفتار سیاسی و تلاش مشترک و  باور  به دیالوگ و  حل مشکلات در چهار چوب قانون اساسی عراق سبب  ایجاد وضع کنونی کردهای عراق در کردستان عراق شده است .

مرکز بین المللی مطالعات صلح: از نگاه اقلیم کردستان نقش آینده “هیات عالی کردی” سوریه در آینده سوریه چیست؟

کردهای سوری باید به توجه به این نقش وحدت خود را حفظ کنند و در چارچوب قانون اساسی و به حقوق کردها توجه کنند.

مرکز بین المللی مطالعات صلح: آینده رویکردها و راهبردهای اقلیم کردستان عراق نسبت به احزاب کردی و مناطق کردنشین سوریه به چه متغیرهایی بستگی دارد؟

حکومت اقلیم کردستان افقی برای آینده کردها در سوریه است . کردهای سوریه هم باید با تلاش مشترک و گفتار سیاسی و رهبری واحد از مناطق خود در مقابل دیکتاتوری و سلفی ها و القاعده محافظت کند.

گفتگو از فرزاد رمضانی بونش