استراتژي دفاعي نظامي مصر- گفتگو با دكتر سجاد عابدي – بخش دوم

كارشناس مسائل استراتژيك

مركز بين المللي مطالعات صلح-IPSC

نیروهای مسلح مصر (عربی: القوات المسلحة المصریة) از چهار نهاد جداگانه اصلی به نام‌های نیروی زمینی مصر، نیروی هوایی مصر، نیروی دریایی مصر و قرارگاه پدافند هوایی تشکیل می‌شود.هم‌چنین نهادهای نظامی و شبه‌ نظامی دیگری از جمله گارد جمهوری و نیروهای گارد ملی از جمله دیگر نهادهای تشکیل‌دهنده نیروهای مسلح مصر هستند. این نیرو تاکنون در جنگ‌های بزرگ و مهمی در خاورمیانه حضور داشته‌است. در اين بين براي بررسي بيشتر اين توان و برنامه ها و اهداف نظامي اين كشور گفتگويي با دكتر سجاد عابدی استاد دانشگاه و كارشناس مسائل دفاعي و استراتژيك انجام داده ايم:

 واژگان كليدي: استراتژي دفاعي نظامي مصر، ارتش، مصر  و ناتو، مدرن سازی ارتش، بودجه نظامی مصر

مركز بين المللي مطالعات صلح:  آيا نیروی هوایی مصر با خریدهای کلان نظامی و به کارگیری تجهیزات مدرن توانسته خود را از نیرویی دفاعی به نیرویی با قابلیتهای ضربتی و تهاجمی تبدیل کند.؟ اين امر چه تاثيري در توان نظامي و قدرت بازدارندگي اين كشور در منطقه  گذاشته است؟

بله، نیروی هوایی مصر قصد خرید 50 فروند «میگ-35» ساخت روسیه را دارد. این قرارداد بزرگترین توافق تسلیحاتی دو کشور در سال‌های گذشته محسوب می‌شود. تصاویر جدید منتشر شده پرواز یک میگ- 33 با پرچم مصر در پایگاه هوایی «ژکوسکی» در روسیه در شبکه‌های اجتماعی سر و صدای زیادی به پا کرده است. همچنین، مصر در سال 2013 برای خرید 24 فروند جنگنده میگ-29 با روسیه مذاکره کرد. مصر در سال 2015 نیز قراردادی به ارزش 2 میلیارد دلار برای خرید 50 فروند میگ-35 امضا کرد و پیش بینی می‌شود این جنگنده‌ها تا سال 2020 به  این کشور اعزام شوند. سرهنگ «حاتم صابر» از مقام‌های ارشد سابق نیروی هوایی مصر در این زمینه اظهار داشت: «خرید میگ-35 از روسیه، رتبه جهانی نیروی هوایی مصر را ارتقا می‌دهد. مصر اینک در جایگاه نهم جهان و نخست در خاورمیانه قرار دارد.»

نیروی هوایی مصر به عنوان یکی از نیروهای استخوان دار منطقه همواره مورد توجه بوده و این نیرو از گذشته تا امروز همیشه استعداد رزمی خودش رو بخوبی حفظ نموده چه زمانی که شوروی را در کنار خود می دید و انواع جنگنده های روسی به تعداد بسیار بالا را در اختیارداشت و چه الان که با ترکیبی از جنگنده های مدرن شرقی و غربی اقدام به نوسازی ناوگان خود کرده است.

نیروی هوایی مصر در طول حیات 4 جنگ از جمله نبرد با اسراییل رو تجربه کرده و در چند جنگ دیگر از جمله جنگ یمن به عنوان پشتیبان حاضر بوده است. اما از سال 1977 تا کنون شاهد نبرد جدید نبوده ولی در عین حال آمادگی رزمی خود را با تمرینات موثر حفظ نموده است.

جنگنده های نیروی هوایی مصر:

در این قسمت لیستی از جنگنده های مصری که در خدمت هستند و یا در آینده به خدمت وارد خواهند شد را ارئه می کنم:

• جنگنده F-16 تعداد 220 فروند در خدمت
• جنگندهRafaleتعداد 6 فروند در خدمت (24 فروند خریداری شده و بتدریج در حال ورود به نیروی هوایی مصر است)
• جنگنده MiG-35 اخیرا روسیه و مصر برای قرار دادی جهت خرید 50 فروند MiG-35 توافق نموده اند
• جنگنده Mirage 2000 تعداد 18 فروند در خدمت
• جنگنده Mirage 5 تعداد 82 فروند در خدمت
• جنگنده MiG-21 تعداد 33 فروند در خدمت
• جنگنده J-7تعداد 82 فروند در خدمت

بالگردهای نیروی هوایی مصر:

نیروی هوایی مصر در این زمینه خیلی درخشان ظاهر نشده و از وضعیت خیلی خوبی از نظر کمیت برخوردار نیست ناوگان بالگردهای این کشور که با قراردادهای جدید خصوصا با روسیه و از جمله تجهیز ناو های میسترال، جایگاه بالگردها درآینده این کشور رشد قابل توجهی خواهد داشت.

• بالگرد AH-64 Apache به تعداد 44 فروند در خدمت
• بالگرد UH-60 Black Hawk به تعداد 2 فروند
• بالگرد Ka-50 این بالگرد 46 فروند در مرحله قرارداد و تحویل از سال 2016
• بالگرد CH-47 Chinook به تعداد 19 فروند
• چند فروند بالگرد پشتیبانی و ضد زیر دریایی

هواپیماهای ترابری نیروی هوایی مصر:

• هواپیمای C-130 به تعداد 26 فروند
• هواپیمای An-74 به تعداد 3 فروند
• هواپیمای C-295 به تعداد 24 فروند

مركز بين المللي مطالعات صلح: توان بومي و  صنعتي  مصر  در زمينه صنايع نظامي و  صادرات آن چگونه است؟

مصر برای رسیدن به جایگاه شایسته خود در منطقه نیازمند صنایع مستقل نظامی است، اما حاکمان مصر همواره در این زمینه به آمریکا وابسته بوده و آمریکا نیز در زمینه تامین سلاح مصر به گونه ای عمل کرده که موجبات نگرانی اسرائیل نشود؛ از این رو هیچ گاه سلاح مورد نیاز مصر را آن گونه که مصری ها می خواهند تامین نکرده است.

 مركز بين المللي مطالعات صلح: آينده راهبردها و اهداف اصلي نظامي و دفاعي مصر در  سطح ملي و بين المللي چيست؟

مصر حق قانونی خریدن سلاح هایی را دارد که توانایی های دفاعی و تهاجمی آن را تحکیم میکند، از هر کشوری که به فروش هواپیماهای پیشرفته و سلاح ها به آن موافق باشد. این امر به او امکان امنیت ملی و مقابله با تهدیدات موجود را، به ویژه در رابطه با کاهش سهم وی در آبهای نیل به دلیل پروژه اتیوپی برای ساخت بند «رستاخیز»، تضمین میکند. زندگی میلیون ها دهقان مصری با خطر مواجه گردیده، احتمال آغاز گرسنگی و کاهش میزان برق تولید شده در بند اسوان وجود دارد. رهبری مصر از ایالات متحده در باره خرید جنگندهF-35 ، پس از آن که دولت اشغالگر اسرائیل حدود 20 هواپیمای جنگی این کلاس دریافت کرد، خواهش نمود. قاهره به این ترتیب می خواست بر تعادل نظامی دست یابد. ولی وزارت دفاع ایالات متحده (پنتاگون) درخواست آن را برای حفظ برتری استراتژیک اسرائیل را رد کرد.

مقامات مصر در جستجوی جایگزین با پیشنهاد راجع به خرید جنگندهSu-35 به روسیه مراجعه کردند که پیشرفته تر به نظر می رسند. علاوه بر این، آنها هواپیمای شکاری فرانسوی «رافائل» را در چارچوب برنامه تقویت و تجهیز نیروهای هوایی خود خریداری کردند. در هر دو مورد، مقامات مصر با هیچگونه موانع و شرایطی روبرو نه شدند و خواهش آنها برآورده شد.

مصر، کشور مستقل و آزاد، حق دارد منابع تسلیحاتی خود را به ویژه در مقابل اسرائیل متنوع سازد که همچنان تهدیدی مستقیم یا غیرمستقیم برای امنیت ملی آن شمرده میشود. اسرائیل نه تنها در پشت پروژه بند رستاخیز اتیوپی قرار دارد، بلکه راکت های خود را نیز در اطراف آن مستقر کرده و بودجه ساخت و ساز آن را بسیج کرده است. مصر نمی تواند به جنگنده کهنه F-16 امریکایی تکیه کند، در حالی که اسرائیل F-35 را به دست آورده، حتی اگر این کار باعث متوقف شدن کمک 2 میلیارد دلاری آمریکا گردد که بخش بیشتر آن (1.3 میلیارد دلار) صرف تسلیحات و تجهیزات نظامی می شود.آمریکا به متحدان خود احترام نمی گذارد و هنگام که صحبت راجع به اسرائیل مطرح میگردد، دست به شانتاژ و تحریکات می زند. شاید تجربه روابط ترکیه (عضو ناتو) و ایالات متحده در رابطه به خریداری مجتمع های راکتی S-400 روسی توسط اردوغان بزرگترین ثبوت این گفته باشد.

مصر می تواند در مقابل شانتاژ آمریكا مقاومت كند، زیرا كمک های آمریكایی به اندازه كافی سودآور نیست و محدود به فروش هواپیماهای جنگی کهنه، مانند 16F- است كه با اثربخشی مطلوب در برابر اسرائیل قابل استفاده نیستند. تصميم درباره موضوع خريد هواپیمای شکاری  Su-35، سيستم هاي راکتی پيشرفته S-400 و تمام انواع تانک ها و هليكوپترهاي موجود میتواند به پاسخ محكم به اين شانتاژ مبدل گردد. اگر این واقعاً اتفاق بیفتد، متعجب نخواهیم شد و سناریوی سال 1960 تکرار خواهد شد وقتی رئیس جمهور جمال عبدالناصر از آمریکا روگردان شد و معامله ای خرید اسلحه با چکوسلواکی انجام داد و در ساخت بند عالی از شوروی کمک خواست.