دکتر معصومه محمدی پژوهشگر روابط بین الملل مرکز بین المللی مطالعات صلح -IPSC   سوریه از سال ۲۰۱۱ به صحنه یکی از پیچیده‌ترین و خونبارترین بحران‌های خاورمیانه تبدیل شد. در این بحران، بازیگران بین‌المللی و منطقه‌ای ازجمله روسیه، ایالات‌متحده، ترکیه، ایران؛ عربستان و قطر و گروه‌های غیردولتی همچون نیروهای دموکراتیک سوریه (SDF) نقش‌آفرینی کرده‌اند. یکی از سناریوهای مهم که پیامدهای ژئوپلیتیکی گسترده‌ای داشته است، سقوط بشار اسد و تأثیر آن بر معادلات قدرت در سوریه است. این یادداشت به بررسی رویکرد روسیه در قبال کردهای سوریه پس از سقوط بشار اسد، فرصت‌ها، منافع، تهدیدها و چشم‌اندازهای احتمالی این رویداد می‌پردازد. ۱. منافع و فرصت‌های روسیه در کردهای سوریه پس از سقوط اسد پس از سقوط بشار اسد، سوریه وارد مرحله جدیدی از بی‌ثباتی شده است که ممکن است منجر به تجزیه کشور، روی کار آمدن دولت‌های محلی و یا حتی مداخله بیشتر قدرت‌های بین‌المللی شود. روسیه که از سال ۲۰۱۵

دکتر علی بمان اقبالی زارچ  کارشناس ارشد اورآسیا مرکز بین المللی مطالعات صلح -IPSC    ایام دهه فجر به عنوان دهه پیروزی انقلاب اسلامی برای ملت ایران ماندگار و فراموش نشدنی در تاریخ چند هزاره ای است، اکنون بیش از ۴۶ سال از پیروزی انقلاب اسلامی ایران می گذرد ؛ انقلابی که رساترین فریاد تاریخ ، به رهبری امام خمینی (ره) به فرجام رساند و برای حفظ آن، با تمام وجود تلاش کرد. انقلابی که مبتنی بر بینش عمیق توحیدی و الهام گرفته از انقلاب حسینی بود، که در آن عده ای قلیل، با اعتقادی وسیع و راسخ، حاکمیت طاغوتی را شکست دادند و چشم قدرتمندان را خیره ساختند. انقلابی که نماد اصلی آن طلوع روشنایی و رستگاری است . بدون شک سه عامل رهبری ؛ اتحاد و تمسک به اصول اسلامی نقش اساسی در پیروزی انقلاب اسلامی داشت. اساتید علوم سیاسی بر این باورند که انقلاب به مفهوم تغييرات

  داود احمدزاده کارشناس مسائل غرب آسیا  مرکز بین الملی مطالعات صلح-ipsc   عربستان سعودی بعد از تحولات منطقه ای موسوم به بهار عربی و خیزش های مردمی در جهان عرب، با احساس تهدید از تحولات نوین، ایجاد تغییراتی در راهبرد منطقه ای خود را آغاز کرد؛ بخش بزرگی از تغییرات ایجادشده در رویکرد منطقه ای عربستان با پادشاهی ملک سلمان و به خصوص قدرت گرفتن محمد بن سلمان در ارتباط بوده است. در این میان,عربستان سعودی پس از بهار عربی 2011وجابجایی سیاسی در حکمرانی های  نزدیک به ریاض نظیر تونس و مصر روند ائتلاف سازی منطقه ای  برای جلوگیری از رشد ونمو انقلاب ها  ناکام وناتمام در منطقه در پیش گرفت . بنابراین ائتلاف سازی بین المللی به عنوان یکی از اصول سیاست خارجی عربستان، به معنای ایجاد شراکت با قدرت های بزرگ و در هم تنیدن منافع و امنیت ملی این کشور با منافع و سیاست قدرت های

دکتر گلناز سعیدی  عضو هیئت علمی دانشگاه مرکز بین الملی مطالعات صلح-ipsc   مقدمه منطقه بالکان با موقعیت ژئوپلیتیکی مهم خود در جنوب شرقی اروپا همواره به عنوان پلی میان شرق و غرب جهان مطرح بوده و به دلیل اهمیت راهبردی، توجه قدرت‌های جهانی و منطقه‌ای را به خود جلب کرده است. این منطقه که شامل کشورهایی نظیر صربستان، بوسنی و هرزگوین، آلبانی، کرواسی، مقدونیه شمالی و مونته‌نگرو است، از جنبه‌های مختلف سیاسی، اقتصادی و فرهنگی اهمیت ویژه‌ای دارد. بالکان علاوه بر نقشی که در امنیت انرژی اروپا ایفا می‌کند، به عنوان گذرگاه ترانزیتی و مرکز مبادلات اقتصادی نیز مطرح است. ایران با تاریخ طولانی تعاملات فرهنگی و تجاری با این منطقه، همواره به دنبال تقویت روابط خود با کشورهای بالکان بوده است. موقعیت ژئوپلیتیکی ایران به عنوان نقطه اتصال خاورمیانه، آسیای مرکزی و دریای عمان و دسترسی به مسیرهای انرژی جهانی، فرصتی ویژه برای همکاری با کشورهای این منطقه

اسلام ذوالقدر پژوهشگر روابط بین الملل مرکز بین المللی مطالعات صلح -IPSC   انتخاب تاکتیک‌های مطلوب، کارآمد و اثربخش برای یک راهبرد سیاستگذاری، چنان پیچیده و مهم است که گاه این تاکتیک‌ها به جای راهبرد پنداشته شده و سبب سرگردانی حکمرانی می‌گردد. تعریف تاکتیک به جای استراتژی، فرآیندی است که بیشتر در دولت‌های شکننده و برای اقناع یا انحراف افکار عمومی مورد استفاده قرار می‌گیرد. البته برخی سیاستمداران که به ناگاه نقش سیاستگذار ارشد را کسب نموده خویش را شایسته اداره امور عمومی یک سرزمین می‌بینند نیز در شناسایی راهبرد از تاکتیک دچار خطای علمی شده، راهبرد و تاکتیک را جابه‌جا تفسیر می‌کنند. دانش سیاستگذاری، تفاوت‌های راهبرد ( استراتژی ) با تاکتیک را به خوبی مشخص نموده است. اشتباه پنداشتن راهبرد با تاکتیک به‌خصوص بر ژئوپلیتیک اثرگذاری فراوانی داشته و ژئوپلیتیک که می‌بایست رویکردی راهبردی داشته باشد را به روندی تاکتیکی و مبهم تبدیل می‌کند. پیشینه جابه‌جایی راهبرد و تاکتیک‌

  دکتر معصومه محمدی پژوهشگر روابط بین الملل مرکز بین المللی مطالعات صلح -IPSC پس از مرگ یوگنی پریگوژین، بنیان‌گذار گروه واگنر، در اوت ۲۰۲۳، وزارت دفاع روسیه تصمیم به بازسازی و سازمان‌دهی مجدد این گروه گرفت. در این راستا، “سپاه آفریقا” تحت نظارت مستقیم وزارت دفاع تشکیل شد. این تغییر نشان‌دهنده انتقال از یک ساختار نیمه‌خصوصی به یک ساختار رسمی و دولتی است. هدف اصلی این تغییر، افزایش کنترل و هماهنگی در عملیات‌های نظامی روسیه در آفریقا و کاهش وابستگی به نهادهای خصوصی مانند واگنر بوده است. این تحول می‌تواند به بهبود کارآمدی و انسجام در مأموریت‌های نظامی منجر شود و همچنین پاسخگویی به انتقادات بین‌المللی درباره فعالیت‌های گروه‌های نظامی خصوصی را تسهیل کند. روسیه با استفاده از گروه واگنر، به‌عنوان ابزاری برای پیشبرد منافع ژئوپلیتیکی و اقتصادی خود در آفریقا، به دولت‌های محلی در مقابله با شورشیان و تأمین امنیت کمک کرده است. در ازای این حمایت‌ها، مسکو

  فاطمه خادم شیرازی پژوهشگر و مدرس دانشگاه مرکز بین المللی مطالعات صلح -IPSC   تجارت خارجی ایران با کشورهای آسیای مرکزی همواره با فرصت‌ها و چالش‌های متعددی روبرو بوده است. از جمله فرصت‌ها می‌توان به پتانسیل بالای صادراتی ایران ، اشاره کرد. همچنین، این منطقه به عنوان پلی استراتژیک برای دسترسی به بازارهای دیگر نیز به شمار می‌رود.با این حال، چالش‌های مختلفی نیز وجود دارد، که شامل موانع اقتصادی، سیاسی و زیرساختی می‌شود. یکی از مسائلی که ایران با آن مواجه است، انزوای اقتصادی ناشی از تحریم‌های بین‌المللی و بن‌بست‌های مذاکرات هسته‌ای است. همچنین، نیاز به توسعه زیرساخت‌های حمل و نقل و ترانزیت در این منطقه، ضعف در توافقات با کشورهای همسایه، و رقابت با سایر کشورها نیز از دیگر چالش‌ها محسوب می‌شوند. این چالش‌ها می‌تواند بر روی توسعه همکاری‌های اقتصادی و تجاری تاثیر بگذارد. بنابراین لازم است بررسی شود که ،کشورهای آسیای مرکزی چه فرصتی برای ایران در

  محمد شفاعت پژوهشگر روابط بین الملل مرکز بین المللی مطالعات صلح– IPSC       گاز طبیعی یکی از مهم‌ترین منابع اقتصادی و سیاسی ترکمنستان به شمار می‌رود. این کشور با دارا بودن ذخایر عظیم گاز، به عنوان یکی از بزرگ‌ترین تولیدکنندگان گاز در جهان شناخته می‌شود. گاز طبیعی نه تنها منبع اصلی درآمد دولت ترکمنستان است، بلکه نقش کلیدی در سیاست‌های خارجی و داخلی این کشور ایفا می‌کند. اقتصاد ترکمنستان به شدت به صادرات گاز وابسته است. این کشور تلاش می‌کند تا با افزایش صادرات گاز، مشکلات اقتصادی خود را حل کند و به تنوع بخشی به بازارهای صادراتی بپردازد. به عنوان مثال، پروژه‌های مختلفی مانند خط لوله گاز تاپی (ترکمنستان-افغانستان-پاکستان-هند) در حال توسعه هستند که هدف آن‌ها افزایش صادرات گاز به کشورهای همسایه و فراتر از آن است . این پروژه‌ها به ترکمنستان کمک می‌کنند تا از وابستگی به بازارهای سنتی کاسته و به دنبال بازارهای جدید

مژگان خالقی کارشناس روابط بین الملل مرکز بین المللی مطالعات صلح-IPSC   تاریخچه روابط ایران و اردن تاریخچه‌ای پیچیده و طولانی دارد که به دوران‌های مختلف تاریخی برمی‌گردد. این روابط از زمان حکومت عثمانی آغاز شده و در طول تاریخ تحت تأثیر عوامل سیاسی و اجتماعی متعددی قرار گرفته است. در دوران محمدرضا شاه، روابط دو کشور نزدیک‌تر بود و اردن به عنوان یکی از حامیان ایران در منطقه شناخته می‌شد. با وقوع انقلاب اسلامی در ایران و تغییرات سیاسی در منطقه، این روابط دچار تنش و ناپایداری شد . در سال‌های اخیر، تلاش‌هایی برای بهبود روابط میان دو کشور صورت گرفته است. به عنوان مثال، نماینده پارلمان اردن در سال 2023 تأکید کرد که برقراری روابط با ایران یک وظیفه ملی است و این نشان‌دهنده تمایل اردن به تقویت روابط با تهران است. همچنین، وزیر خارجه اردن در سال 2024 اعلام کرد که این کشور به دنبال تقویت روابط

  فاطمه خادم شیرازی پژوهشگر و مدرس دانشگاه مرکز بین المللی مطالعات صلح-IPSC   پاکستان به عنوان یک شریک استراتژیک در زمینه های اقتصادی و امنیتی مهم است. دیدار اخیر رئیس ستاد کل نیروهای مسلح ایران با رئیس جمهور پاکستان، وزیر دفاع و غیرنظامی و نظامی پاکستان در خصوص امنیت منطقه، اقدامات ضد تروریسم و ​​مدیریت مشترک مرزها ، می‌تواند اثرات امنیتی متعددی به همراه داشته باشد. رابطه نزدیک تر ایران و پاکستان خصوصا همکاری اقتصادی ممکن است  چندین پیامد امنیتی را به دنبال داشته باشد. از یک سو، این همکاری می‌تواند به تقویت روابط دو کشور و همکاری‌های مشترک علیه تهدیدات تروریستی و گروه‌های جدایی‌طلب کمک کند. از سوی دیگر، بر روابط با دیگر کشورها، به ویژه هند تأثیر منفی بگذارد.  در راستای این روابط  تلاش داریم که به این سوالات که تهدیدات و چالش های امنیتی مشترک ایران و پاکستان کدامند؟همچنین نقش چین  ، در پیوند بین ایران

  دکتر محمدحسن صنعتی  کارشناس ارشد اورآسیا مرکز بین المللی مطالعات صلح- IPSC   روز دوشنبه 20 ژانویه 2025 دونالد ترامپ در حالی کار خود در کاخ سفید را شروع کرد که با انتخاباتی نسبتاً کم دغدغه مجدداً به پست ریاست جمهوری دست می یافت و دیگر لازم نبود چالش های رقابتی میلی متری را پشت سر بگذارد . این کاندیدای جمهوری خواه که از حزبی موسوم به جناح بازها وارد میدان رقابت شده بود ، برخلاف یکی – دو دوره قبلیِ انتخاباتی این بار ، یک سر و گردن بالاتر از رقیب دموکرات خود از حزب موسوم به کبوترها ایستاده بود و این ضمناً می توانست به این معنی باشد که در کنار رأی مردم امریکا ، بخش وسیعی از مرتبطین قدرت در ایالات متحده به این نتیجه رسیده اند که پست ریاست جمهوری این بار باید به کسی چون ترامپ واگذار شود .     ترامپ که در چهار سال

  علی بمان اقبالی زارچ  کارشناس ارشد اورآسیا مرکز بین المللی مطالعات صلح- IPSC   در 5 سده اخیر روابط جمهوری‌اسلامی ایران با سرزمین تزاری،  شوروی سابق و در مرحله پس از فروپاشی با فدراسیون روسیه، همیشه یکی از مهم‌ترین موضوعات در دیپلماسی منطقه‌ای و جهانی بوده است. این روابط همواره تحت‌تاثیر عوامل متعددی از جمله مسائل ژئوپلیتیک، ایدئولوژیک، ژئواکونومیک، فرهنگی و تمدنی، چالش‌های امنیتی و فرصت‌های استراتژیک قرار داشته است. در هزاره سوم با توجه به نقش کلان جمهوری اسلامی ایران و فدراسیون روسیه در استراتژی‌های منطقه‌ای و جهانی، به‌هرحال این روابط همواره از اهمیت بسیار بالایی برخوردار بوده و در تحلیل مسائل منطقه‌ای و جهانی مؤثر بوده است. سرزمین تزاری به‌عنوان بزرگترین  همسایه تاثیرگذار همواره توجه ویژه‌ای به روابط با ایران داشته و در عین‌حال روابط دو کشور بویژه در سه قرن اخیر فرازوفرودهایی را شاهد بوده است. ما شاهد تغییرات در مقاطع مختلف در سطوح روابط بوده

دکتر مریم وریج کاظمی پژوهشگر مطالعات ژئواستراتژیک مرکز بین المللی مطالعات صلح- IPSC   موقعیت ژئواستراتژیک لیبی و نقش آن در تولید و صادرات نفت و گاز به این معنی است که تحولات داخلی لیبی نه تنها برای مردم لیبی، بلکه برای کشورهای همسایه هم در شمال آفریقا و هم در سراسر دریای مدیترانه در جنوب اروپا حیاتی است. بنابراین، کاهش یا جلوگیری از شرایطی که می تواند منجر به تبدیل شدن لیبی به یک کشور شکست خورده شود، از اهمیت حیاتی برخوردار است. اهمیت ژئواستراتژیک لیبی به این معناست که قدرت‌های خارجی به هیچ یک از طرفین اجازه نخواهند داد به پیروزی قاطع دست یابد.چرا که  مداخله کنندگان در کشور به دنبال پیشبرد منافع خود هستند نه لیبی. مشارکت مالی چشمگیر ترکیه و قطر در لیبی پس از انقلاب به طور مساوی بین همه طرف ها توزیع شده است. بدین ترتیب هر کس بگوید که قطر فقط از اسلام