مرکز بین المللی مطالعات صلح - IPSC

اهمیت ژئواستراتژیک لیبی برای طرف درگیر در بحران

دکتر مریم وریج کاظمی پژوهشگر مطالعات ژئواستراتژیک مرکز بین المللی مطالعات صلح- IPSC   موقعیت ژئواستراتژیک لیبی و نقش آن در تولید و صادرات نفت و گاز به این معنی است که تحولات داخلی لیبی نه تنها برای مردم لیبی، بلکه برای کشورهای همسایه هم در شمال آفریقا و هم در سراسر دریای مدیترانه در جنوب اروپا حیاتی است. بنابراین، کاهش یا جلوگیری از شرایطی که می تواند منجر به تبدیل شدن لیبی به یک کشور شکست خورده شود، از اهمیت حیاتی برخوردار است. اهمیت ژئواستراتژیک لیبی به این معناست که قدرت‌های خارجی به هیچ یک از طرفین اجازه نخواهند داد به پیروزی قاطع دست یابد.چرا که  مداخله کنندگان در کشور به دنبال پیشبرد منافع خود هستند نه لیبی. مشارکت مالی چشمگیر ترکیه و قطر در لیبی پس از انقلاب به طور مساوی بین همه طرف ها توزیع شده است. بدین ترتیب هر کس بگوید که قطر فقط از اسلام

بیشتر بخوانید
توافق آتش بس اسرائیل و حماس، و سناریوهای آینده غزه 

  داود احمدزاده کارشناس مسائل غرب آسیا  مرکز بین المللی مطالعات صلح- IPSC    بعد از 15 ماه جنگ خونین در نوار غزه میان اسرائیل و حماس و قتل عام بیش از 50 هزار فلسطینی سرانجام طرفین منازعه با پادرمیانی قطر و آمریکا  به یک توافق آتش‌بس سه ماه موقت دست یافتند ، حال این سوال که چه کسی بعد از پایان جنگ غزه را اداره می‌کند، حل نشده باقی مانده است؟ طرح های مختلفی برای دوره پسا از جنگ از طرف بازیگران منطقه ای وفرا منطقه ای مطرح شده است .  در این میان هم اسرائیل و هم ایالات متحده، در کنار تشکیلات خودگردان فلسطین، هرگونه حکومت آتی مربوط به حماس را که با وجود تضعیف شدن، رد می کنند.   در حالی که به نظر می رسد مذاکره کنندگان در دوحه بر سر آتش بس میان اسرائیل و حماس در نوار غزه و تبادل گروگان به توافق رسیده اند،

بیشتر بخوانید
پیوندهای فرهنگی ایران و بلغارستان

  دکتر گلناز سعیدی عضو هیئت علمی دانشگاه مرکز بین المللی مطالعات صلح- IPSC   چکیده روابط فرهنگی میان ایران و بلغارستان ریشه‌ای عمیق در تاریخ دارد و از دوره‌های باستان تاکنون در زمینه‌های مختلفی چون هنر، ادبیات، معماری، و فلسفه شکل گرفته است. این پژوهش با هدف بررسی پیوندهای فرهنگی این دو کشور، بر پیشینه تاریخی، مؤلفه‌های مشترک فرهنگی، و روابط معاصر تمرکز دارد. این مقاله از منابع تاریخی و معاصر بهره گرفته شده است. یافته‌ها نشان می‌دهند که ارتباطات فرهنگی ایران و بلغارستان در طول تاریخ از طریق جاده ابریشم، تبادلات ادبی، و تاثیرات هنری تقویت شده و در دوران معاصر نیز از طریق دیپلماسی فرهنگی و جشنواره‌های مشترک ادامه یافته است. مقدمه فرهنگ به عنوان یکی از مهم‌ترین مؤلفه‌های هویت و سرمایه اجتماعی، نقشی بنیادین در تعاملات میان جوامع بشری ایفا می‌کند. روابط فرهنگی، فراتر از چارچوب‌های سیاسی و اقتصادی، بستری برای شناخت متقابل، تقویت اعتماد و

بیشتر بخوانید
ایران و استراتژی‌های مطلوب در قبال وضعیت جدید منطقه

دکتر محمد مهدی مظاهری استاد دانشگاه مرکز بین المللی مطالعات صلح-ipsc   در عالم سیاست و روابط بین الملل، پیامدها و نتیجه اقدامات بازیگران در چارچوب مشخص و معینی قابل تعریف نیست و رویکردها و اقدامات آنها می تواند به طور همزمان، جنبه های مختلف مثبت و منفی را در پی داشته باشد. بر همین اساس، در ماههای اخیر مشخص گردیده است که طوفان الاقصی نیز به عنوان یک شمشیر دولبه عمل کرده است؛ هر چند این عملیات توانست توسعه پیمان ابراهیم را متوقف و طرح رژیم اسرائیل برای عادی سازی حضور خود در کشورهای اسلامی و به حاشیه راندن آرمان فلسطین را با شکست جدی مواجه کند؛ اما در عین حال، این فرصت را به مقامات راست گرای رژیم اسرائیل داد تا با شدت و حدت به ترور رهبران مقاومت و نابودی زیرساختهای آنها بپردازد و به دنبال طراحی یک نظم نوین در خاورمیانه باشد. نحوه مواجهه اسرائیل با

بیشتر بخوانید
نقش ژئواستراتژیک ترکیه در صحنه عملیاتی سوریه

  دکتر مریم وریج کاظمی پژوهشگر مطالعات ژئواستراتژیک مرکز بین المللی مطالعات صلح- IPSC   زبیگنیو برژینسکی، ژئواستراتژیست آمریکایی لهستانی الاصل، دولت هایی را که ظرفیت و اراده ملی اعمال قدرت یا نفوذ در خارج از مرزهای خود را دارند و می توانند به نوعی سیاست های کشورهای دیگر را تغییر دهند، بازیگران ژئواستراتژیک نامید و پنج بازیگر فعال ژئواستراتژیک اوراسیا را در اواخر دهه 1990 کشورهای روسیه، چین، هند، آلمان و فرانسه معرفی کرد. سپس مجموعه دومی از بازیگران شامل ترکیه، ایران، اوکراین، جمهوری آذربایجان و کره جنوبی را شناسایی کرد که اهمیت آنها بر اساس جغرافیا یعنی دسترسی به مناطق مهم تعریف می شد که به عنوان محورهای ژئوپلیتیکی مورد توجه قرار گرفتند.  اما هم اکنون پس از حدود دو دهه از تعریف برژینسکی، ترکیه با منابع و اراده برای شکل دادن به رویدادهای فراتر از مرزها، خود را به یک بازیگر ژئواستراتژیک تبدیل کرده است. ترکیه با

بیشتر بخوانید
راهبرد روسیه در لیبی: اهداف ژئوپلیتیک و منافع استراتژیک

    دکتر معصومه محمدی پژوهشگر مسائل ژئوپلیتیک مرکز بین المللی مطالعات صلح- IPSC   لیبی به‌عنوان یکی از مهم‌ترین کشورهای شمال آفریقا، طی دهه گذشته به صحنه رقابت قدرت‌های منطقه‌ای و جهانی تبدیل‌شده است. بحران سیاسی و جنگ داخلی این کشور که با سرنگونی معمر قذافی در سال ۲۰۱۱ آغاز شد، بستری برای مداخله خارجی فراهم کرده است. در این میان، روسیه نقشی پررنگ و پیچیده ایفا کرده و به یکی از بازیگران کلیدی در تحولات لیبی تبدیل‌شده است. این یادداشت به تحلیل راهبرد روسیه در لیبی، اهداف ژئوپلیتیک و منافع استراتژیک آن در این کشور پرداخته است. پیشینه حضور روسیه در لیبی  حضور روسیه در لیبی به دوران شوروی بازمی‌گردد، زمانی که مسکو روابط نزدیک سیاسی و نظامی با رژیم معمر قذافی برقرار کرده بود. لیبی در دوران قذافی یکی از متحدان کلیدی شوروی در شمال آفریقا محسوب می‌شد؛ اما با فروپاشی شوروی و تغییرات ژئوپلیتیکی در جهان،

بیشتر بخوانید
تغییر توازن قدرت و ابهام در آینده دولت سوریه

  فاطمه خادم شیرازی پژوهشگر و مدرس دانشگاه مرکز بین المللی مطالعات صلح–IPSC   بازیگران منطقه ‌ای و فرامنطقه ‌ای در تغییر توازن قدرت ابهام در آینده دولت سوریه نقش های متعددی را بازی کردند. بازیگران منطقه ‌ای  به صورت مستقیم در تحولات سوریه دخالت کردند تا منافع خود را تأمین کنند. از سوی دیگر، کشورهایی نیز نقش کلیدی در شکل ‌دهی به نتایج بحران داشتند. حمایت نظامی و سیاسی این کشورها از گروه ‌های خاص و تلاش ‌های دیپلماتیک برای دستیابی به توافقات یا جلوگیری از نفوذ دیگر کشورها در معادلات سوریه تأثیر بسزایی داشت. در نتیجه، تحولات سیاسی و نظامی در سوریه تحت تأثیر این بازیگران و استراتژی ‌های آن‌ها قرار گرفت. با شکل گیری دولت انتقالی در سوریه،عواقب پس از آن یک سناریوی سیاسی تکه تکه  ای است که ممکن است به راحتی به هرج و مرج تبدیل شود. این که چه کشورهایی بیشتر بر اوضاع سوریه

بیشتر بخوانید
جایگاه و نقش علویان ترکیه

  گلناز سعیدی عضو هیئت علمی دانشگاه مرکز بین المللی مطالعات صلح-ipsc   علویان به‌عنوان یکی از بزرگ‌ترین اقلیت‌های مذهبی در ترکیه، ترکیبی منحصر به فرد از آموزه‌های اسلام شیعه، تصوف، و فرهنگ ترکی-ایرانی را نمایندگی می‌کنند. با وجود اختلافات اساسی در عقاید و آیین‌ها نسبت به اکثریت سنی، این جامعه در طول تاریخ با سرکوب و تبعیض‌های متعددی روبه‌رو بوده است. باورهای علوی که تأکید زیادی بر عرفان، عشق، عدالت، و وحدت انسانی دارند، در قالب مناسکی چون جم‌خانه و سماح تجلی می‌یابد.  نوشتار زیر با بررسی ریشه‌های تاریخی علویان، از خاستگاه‌های قزلباش و بکتاشی تا چالش‌های معاصر، به تحلیل تحولات هویتی و اجتماعی آن‌ها می‌پردازد. همچنین، نقش علویان در پویایی‌های سیاسی، فرهنگی، و مذهبی ترکیه و تنش‌های میان قومیت و مذهب در میان علویان کرد تحلیل می‌شود. در پایان، تأثیرات شهرنشینی و تغییرات اجتماعی بر هویت علوی و تلاش‌های این جامعه برای احیای فرهنگی و حقوقی مورد بحث

بیشتر بخوانید
نگرش چین در سوریه ، نگرانی ها و چشم انداز

  سام سهرابی پژوهشگر مسائل بین الملل مرکز بین المللی مطالعات صلح-ipsc   سوریه، کشوری در خاورمیانه است که از سال 2011 درگیر یک نزاع مسلحانه و پیچیده است. این نزاع، مهاجرت‌های گسترده مردم سوریه شده است. در این فضای پیچیده، چین، یکی از قدرت‌های بزرگ جهان، نقشی مهم را ایفا کرده است. مناقشه سوریه که در سال 2011 آغاز شد، توجه بین المللی گسترده ای را به خود جلب کرده است و قدرت های مختلف جهانی برای نفوذ در حال رقابت هستند. در این میان، نقش چین با توجه به اصول منحصربه‌فرد سیاست خارجی و نفوذ فزاینده اقتصاد جهانی به ویژه جذاب است. چین، کشوری است که در طول تاریخ، رویکردی خاص در مورد مسائل بین‌المللی داشته است. این کشور، به عنوان یک قدرت بزرگ با تاکید بر اصل عدم دخالت در مسائل داخلی، رویکردی خاصی را دنبال کرده است. چین از حق وتوی خود در سازمان ملل متحد

بیشتر بخوانید
چشم انداز حضور داعش خراسان در بلوچستان پاکستان

  دکتر مریم وریج کاظمی پژوهشگر مسائل ژئوپلیتیک مرکز بین المللی مطالعات صلح- IPSC   بسیاری از کارشناسان معتقدند پاکستان از طریق تسلط بر گروه داعش خراسان، تلاش می کند تا نفوذ خود را در فضای پیرامونی اش افزایش دهد و آن را تقویت نماید. از آنجائی که رقابت بین طالبان افغانستان و داعش خراسان می تواند بر رقابت بین تحریک طالبان پاکستان و داعش خراسان تأثیر بگذارد بنابراین، به نظر می رسد کنترل و نفوذ بر داعش خراسان یکی از تاکتیک های اولیه ای است که پاکستان برای کنترل امارت اسلامی افغانستان و تحریک طالبان پاکستان به کار می گیرد. دلیل دیگر، به ویژه پس از حمله به سالن کروکوس سیتی مسکو در مارس 2024، به نظر می رسد که با گسترش دامنه این گروه در آسیای مرکزی، پاکستان می خواهد اهمیت خود را به عنوان نیروی اصلی جنگ علیه چنین گروه هایی در منطقه حفظ کند. این شبیه

بیشتر بخوانید
وضعیت اقتصادی، اجتماعی کردها در سوریه

دکتر گلناز سعیدی عضو هیئت علمی دانشگاه مرکز بین المللی مطالعات صلح- IPSC   کردهای سوریه به‌عنوان یکی از بزرگ‌ترین اقلیت‌های قومی این کشور، تأثیرات قابل توجهی در تاریخ سیاسی، اجتماعی و فرهنگی سوریه داشته‌اند. این گروه عمدتاً در شمال و شمال شرق سوریه سکونت دارند و از ابتدای قرن بیستم، پس از توافق‌نامه سایکس-پیکو در سال 1916 که کردهای خاورمیانه را تقسیم کرد، به‌عنوان اقلیتی شناخته شدند. کردهای سوریه، برخلاف کردهای عراق و ترکیه، در سطح جهانی کمتر شناخته شده‌اند، اما همانند دیگر کردهای منطقه، روابط پرتنشی با دولت مرکزی داشتند و به‌عنوان اقلیتی با نقض حقوق بشر مواجه بودند. در طول تاریخ، سیاست‌های سرکوبگرانه دولت سوریه و تحولات جنگ داخلی این کشور، بر وضعیت کردها تأثیرات عمیق و پیچیده‌ای گذاشته است. در بعد اقتصادی، کردها به‌ویژه در مناطق تحت کنترل خودمختار، با مشکلاتی مانند وابستگی به کمک‌های انسانی، کمبود زیرساخت‌های اساسی و بحران‌های اقتصادی ناشی از جنگ روبه‌رو

بیشتر بخوانید
تغییر در سیاست هسته ای روسیه و مسابقه تسلیحاتی جدید

فاطمه خادم شیرازی پژوهشگر و مدرس دانشگاه مرکز بین المللی مطالعات صلح-IPSC   تغییرات در سیاست ‌های هسته ‌ای روسیه نشان ‌دهنده افزایش وابستگی این کشور به سلاح ‌های هسته ‌ای به ‌عنوان ابزاری برای فشار و تهدید در بحران ‌های نظامی، به ‌ویژه در جنگ داخلی است. به نظر می ‌رسد پوتین از تهدید به استفاده از تسلیحات هسته ‌ای در پاسخ به حملات احتمالی اوکراین با موشک ‌های ساخت آمریکا استفاده کرد. این تهدیدها در راستای تطبیق دکترین هسته ‌ای جدید روسیه بودند که شرایط استفاده از سلاح‌های هسته ‌ای را گسترش می ‌دهد. هدف از این اقدامات به احتمال زیاد ایجاد ترس و تردید در هم پیمانان اوکراینی و همچنین تقویت وضعیت استراتژیک روسیه در جنگ بود.این تغییرات می ‌تواند به طور بالقوه بر ثبات و امنیت جهانی تأثیر بگذارد و کشورهای دیگر را به سمت تسلیحات هسته ‌ای سوق دهد.چرا روسیه سیاست هسته ‌ای خود را

بیشتر بخوانید
رویکرد روسیه به سوریه پس از سقوط دولت بشار اسد

  دکتر معصومه محمدی پژوهشگر مسائل ژئوپلیتیک مرکز بین المللی مطالعات صلح- IPSC   روسیه از سال ۲۰۱۵ به‌طور مستقیم در بحران سوریه دخالت کرده و به یکی از اصلی‌ترین حامیان نظام بشار اسد تبدیل شده است. این مداخله، با هدف جلوگیری از سقوط دولت اسد، حفظ منافع استراتژیک مسکو در منطقه و مقابله با نفوذ غرب انجام شد. با این حال، سقوط دولت بشار اسد، به‌عنوان نقطه عطفی در تحولات سوریه، سیاست‌ها و نقش‌آفرینی روسیه در این کشور را وارد مرحله‌ای جدید کرده است. ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه، با اذعان به اینکه سقوط اسد به معنای شکست روسیه در سوریه نیست، نشان داده که این کشور برنامه‌ای بلندمدت برای حضور و نفوذ خود در خاورمیانه دارد.   بازنگری در منافع کلیدی روسیه در سوریه  روسیه در دوره پس از سقوط اسد همچنان اهداف استراتژیک خود را دنبال می‌کند، هرچند که راهبردهای آن ممکن است دستخوش تغییراتی شود. پایگاه‌های طرطوس

بیشتر بخوانید
کریدور زنگزور و فرصت های ایران

  دکتر مریم وریج کاظمی پژوهشگر مسائل ژئوپلیتیک مرکز بین المللی مطالعات صلح- IPSC   کریدورهای اقتصادی عوامل اقتصادی را در امتداد یک جغرافیای مشخص به هم متصل می کنند. آنها از طریق ایجاد زیرساخت هایی مانند راه آهن یا خطوط لوله ارتباطات مهمی را بین هاب های اقتصادی که معمولاً در مناظر شهری متمرکز هستند، فراهم می نمایند و با کاهش موانع تجاری، افزایش حجم تجارت، و تقویت توسعه اقتصادی، همکاری و رشد را در میان کشورهای مجاور ارتقا می بخشند. کریدورهای اقتصادی می توانند برای جذب سرمایه گذاری های جدید، تقویت تولید کشاورزی، دسترسی آزاد به منابع طبیعی و تسهیل صادرات آنها به بازارهای جهانی طراحی شوند. اگرچه کریدور های اقتصادی پدیده جدیدی نیستند اما در طی سال های گذشته تاکنون توسعه آنها شدت یافته است. این کریدورها تقریباً در هر قاره ای از مرزهای بین المللی عبور می کنند، صدها کیلومتر گسترش می یابند و به مناطق

بیشتر بخوانید
دیاسپورای ایرانی و تسهیل خدمات و تعمیق اعتماد

 علی بمان اقبالی زارچ   رئیس گروه  مطالعات اورآسیا   مرکز بین المللی مطالعات صلح-IPSC    یکی از گزینه ای انسانی برای شرایط بهتر کار ، زندگی و تحصیل جابجایی و مهاجرت بوده است . این موضوع در صدر اسلام هم برای ترویج این دین توحیدی مورد توجه نبی مکرم اسلام (ص) بوده است و در ادوار مختلف تاریخی  انواع مختلف اجتماعی ، سیاسی ، امنیتی ، علمی و فرهنگی و دینی و اقتصادی آن تجربه شده است ؛ پدیده ای که در بسیاری از مواقع در فرایندی سوداگرایانه  با استقبال غیر محسوس و حساب شده پذیرندگان همراه بوده است یعنی موضوع مهاجرت نخبگان و فرار مغزها که از سال ها پیش از اهداف  کشورهای توسعه یافته ای چون امریکا ، کانادا ، استرالیا و اروپای غربی بوده است؛ موضوعی که از هزاره سوم و با بالا رفتن هزینه تحصیل ، تربیت نیروی انسانی و کاهش زاد و ولد در جهان غرب

بیشتر بخوانید